در پاسخ به این پرسش به چند نکته اشاره می شود:۱. در برخی روایات از طرق شیعه و سنی نقل شده که حضرت خضر(ع) از آب حیات نوشیده است، مرحوم علامه طباطبایی(ره) در این روایت تردید و تشکیک می فرمایند و می گویند: « این روایات و امثال آن روایات آحادی(خبر واحدی است) که قطع به صدورش نداریم و از قرآن کریم و سنت قطعی و عقل هم دلیل بر توجیه و تصحیح آنها نداریم(ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۴۸۹، ذیل آیات ۶۰ تا ۸۲ سوره کهف)از بیان مرحوم علامه چند نکته استفاده می شود:الف. این گونه روایت ها خبر واحد هستند و قطعیّ الصدور نیستند یعنی ما یقین به صادر شدن آن از معصومین علیهم السلام نداریم ب.

در پاسخ به این پرسش به چند نکته اشاره می شود:1. در برخی روایات از طرق شیعه و سنی نقل شده که حضرت خضر(ع) از آب حیات نوشیده است، مرحوم علامه طباطبایی(ره) در این روایت تردید و تشکیک می فرمایند و می گویند: « این روایات و امثال آن روایات آحادی(خبر واحدی است) که قطع به صدورش نداریم و از قرآن کریم و سنت قطعی و عقل هم دلیل بر توجیه و تصحیح آنها نداریم(ترجمه تفسیر المیزان، ج13، ص489، ذیل آیات 60 تا 82 سوره کهف)از بیان مرحوم علامه چند نکته استفاده می شود:الف. این گونه روایت ها خبر واحد هستند و قطعیّ الصدور نیستند یعنی ما یقین به صادر شدن آن از معصومین علیهم السلام نداریم ب. بر فرض صحیح بودن سند این روایات، محتوا و مضمون آنها از سوی قرآن و سنت قطعی و حتی عقل، تأیید و توجیه نشده است.قرآن کریم می فرماید: « کل مَن علیها فان» یا «کل نفس ذائقه الموت» همه کسانی که در دنیا هستند روزی از دنیا می روند و می میرند، پس معنی ندارد که کسی آب حیات بنوشد و برای همیشه زنده بماند.بر فرض صحت دلالت و سند حدیث مذکور، «آب حیات» در روایت توضیح و تبیین نشده و حقیقتش برای ما روشن نیست.مگر این احتمال که منظور از آب حیات همان «علم و معرفت به حقایق» است چنانکه در برخی روایات «آب» به علم و معرفت تفسیر شده است.چنانکه در ذیل آیه « وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَى الطَّریقَةِ َلأَسْقَیْناهُمْ ماءً غَدَقًا» روایتی از امام صادق علیه السلام داریم که منظور از «ماءً غَدَقًا» همان علم و معرفت است؛ امام صادق فرمودند: « لأفدناهم علما کثیرا یتعلمونه من الأئمه»(تفسیر مجمع البیان ذیل آیه 16 سوره جن، ج9، ص560)2. در برخی روایات آمده است که امام صادق(ع) فرمودند:خداوند به حضرت خضر علیه السلام عمر طولانی عطا فرمود زیرا خدا می خواست به قائم ما(حضرت مهدی(عج) عمر طولانی بدهد و می دانست) که بندگانش بر طول عمر او اشکال خواهند کرد، به همین جهت عمر بنده اش حضرت خضر را طولانی گردانید که عمر طولانی حضرت قائم به آن تشبیه شود.»(کتاب هزار و یک چرا؟ نویسنده علی سالک، نشر جمال، قم، ص224)3. مرحوم علامه طباطبایی در مورد زنده بودن چهار پیامبر(ص)(حضرت خضر(ع) عیسی علیه السلام، حضرت الیاس و حضرت ادریس) تردید می نمایندایشان می فرمایند:« قصه ها و حکایات و همچنین روایات درباره حضرت خضر بسیار است ولیکن چیزهایی است که هیچ خردمندی به آن اعتماد نمی کند، مانند اینکه در روایت الدرالمنثور از ابن شاهین از خصیف آمده که: چهار نفر از انبیاء تا کنون زنده اند، دو نفر آنها یعنی عیسی و ادریس علیهما السلام در آسمانند و دو نفر دیگر یعنی خضر و الیاس در زمینند، خضر در دریا و الیاس در خشکی».(ترجمه المیزان، ج13، ص489)بنابراین زنده بودن این چهار پیامبر(ص) قطعی و یقینی، نیست. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه