راهکارهای محبوب شدن میان مردم

کارها و اخلاقى که محبویت انسان را در جامعه افزایش دهد زیاد است از جمله: 1. مهمترین کار این است که انسان بکوشد تا خود را محبوب خداى تعالى قرار دهد در اثر این رشد و تعالى خداوند او را محبوب آفریدگانش مى کند. هم از این رو فرمود: « إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّ‌حْمَـٰنُ وُدًّا به درستى کسانى که ایمان آورده و کارهاى نیکو انجام دهند خداوند آنها را محبوب قرار مى دهد»[1] 2. امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: «سه چیز محبت را به دنبال مى آورد: دین دارى، فروتنى و دست و دل باز بودن»[2] دین دارى همان مورد اول است که با ایمان و عمل صالح تحقق مى یابد. اما فروتنى در معاشرت با مردم عامل دیگرى است که موجب جلب محبت مى شود و در مقابل کبر سبب ایجاد نفرت و کینه در دلها مى گردد. باید مراقب باشیم که مبادا عبادت ها و ایمان و عمل صالح در ما کبر و عجب پدید آورد و دیگران را با دیده تحقیر نگاه کنیم، زیرا این کار هم اعمال را ضایع مى کند هم ایمان را مى زداید و به جاى جلب قلب ها به دفع دوستان نیز مى انجامد. 3. عامل سوم دست و دل باز بودن است افراد بخیل مورد نفرت مردم هستند. البته دست دل بازى هم حد و حدودى دارد. قرآن کریم در وصف بندگان خدا مى فرماید: «کسانى هستند که وقتى بذل و بخشش مى کنند زیاده روى و کوتاهى نمى ورزند و راه محکم و میانه روى را پیش مى گیرند»[3] 4. از امام على (علیه‌السلام) روایت شده است که فرمودند: «سه چیز موجب محبت است: اخلاق خوب، همراهى و رفاقت نیکو و فروتنى»[4] کسى که در مواجه با مردم روى گشاده و لبخند را به آنها هدیه مى کند مستقیما به قلب آنها وارد مى شود. اخلاق نیکو بهترین و پرفایده ترین سرمایه در روابط اجتماعى است که سود آن محبت و دوستى مردم است. خداوند، رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را با ویژگى خلق عظیم مى ستاید و مى فرماید اگر تند خو بودى مردم را جلب نکرده بلکه آنها از تو مى گریختند[5] 5. مورد پنجم همراهى نیکو با مردم است. در دوستى ها و رفاقت ها سزاوار است که انسان در غم و شادى دوستش با او همراهى کند و در مشکلات پشتیبان و یاور او باشد و در برخوردها و ناسازگارى، گذشت و بخشش داشته باشد. اینها سبب مى شود که پس از مدتى محبت شخص چنان در دل دوستانش بنشیند که حاضر باشند همه چیز خود را براى چنین دوستى فدا کنند. هم از این رو امام على (علیه‌السلام) فرمودند: «در تنگناها و گرفتارى ها دوستى هاى خوب آشکار مى شود»[6] 6. شخصى از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) پرسید: «چه چیز باعث محبوبیت بین مردم مى شود؟ فرمودند: أزهَد فیمَا عِندَ النَّاسِ یُحِبَّکَ النَّاسُ هیچ چشم داشتى به آنچه مردم دارند نداشته باش تا محبوب مردم شوى»[7] مرم کسى را که چشم داشتى به دارایى آنها ندارد و خالصانه و صمیمانه دوستى مى کند، دوست دارند. 7. یکى از تأثیرگذارترین عوامل محبت انگیزى در مردم ابراز محبت به آنهاست. در روایات آمده که اگر کسى را دوست دارید به او بگویید و یا هدیه بدهید. بنابراین آشکار کردن محبت که در زبان عربى «مودت» گفته مى شد، در جلب دلها و مهر و محبت بسیار نافذ است. امام على (علیه‌السلام) در این باره فرموده اند: «بِالتَّوَدُّدِ تَکونُ المَحَبَّةُ با آشکار کردن مهربانى، محبت شکل گرفته و پدید مى آید»[8] بهترین روش رفتار با دیگران و جلب محبت را مى توان از کلام رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) آموخت که فرمود: هیچ یک از شما مؤمن نیست مگر اینکه براى دیگرى آن را بخواهد که براى خود مى خواهد» و یا در جاى دیگر فرمود: «دست خود را بر سر هر کس که مى خواهى بگذار و براى آن بخواه که براى خود مى خواهى»[9] بنابراین اگر روشى را دوست دارید که مردم آنگونه با شما رفتار کنند، به همان روش با دیگران برخورد کنید. هر چه را براى دیگران پیشنهاد مى کنید همان بهترین روش است و شما نیز بر اساس آن با آنان رفتار کنید؛ زیرا انسان جز انتظار خوش رفتارى از مردم ندارد، کمترین اهانتى را از سوى آنان نمى پذیرد راضى نیست که کسى به او تهمت زند، و نمى پسندد که کسى از معایب او پیش دیگران سخن بگوید هر چند آن عیوب را واقعا داشته باشد. در اینجا ما به بعضى از فنون اساسى در رفتار با دیگران اشاره مى کنیم: 1. اگر خواستید شخصى را نسبت به موضوعى متقاعد سازید سعى نکنید پیرامون آنچه شما مى خواهید با او به جر و بحث بپردازید بلکه اول از خواسته خود کوتاه بیایید و خواسته او را در نظر بگیرید آنگاه نظر خودتان را مطرح کنید. 2. در روابط اجتماعى با دیگران سعى کنید از انتقاد، سرزنش و گلایه خوددارى کنید. 3. سعى کنید نکات مثبت در رفتار و شخصیت دیگران را شناسایى کرده و آنها را به خاطر آن ویژگى ها و رفتارها، تحسین صادقانه داشته باشید نه آنکه روى نکات منفى وى انگشت گذاشته او را مذمت کنید. 4. سعى کنید شنونده خوبى براى دیگران باشید و دیگران را تشویق کنید درباره خود با شما حرف بزنند. 5. به دیگران احترام بگذارید و کارى کنید که احساس کنند مهم و با ارزش هستند و این کار را صمیمانه انجام دهید. 6. در برخورد با دیگران با چهره اى گشاده و لبخند سخن را آغاز کنید. 7. به جاى اینکه مستقیما به دیگران دستور دهید کارى براى شما انجام دهند، خواسته خویش را به شکل سؤال طرح کنید و به طور غیرمستقیم از آنها بخواهید خواسته تان را عملى کنند. 8. اگر دیگران کارى براى شما انجام دادند، آنها را به هر طریقى که ممکن است خوشحال کنید و از آنها تشکر و قدردانى کنید. ضمنا لازم است از حقوق دینى و اخلاقى اجتماعى اى که دیگران بر انسان دارند شناخت بیشترى پیدا نمود تا در اداء آن حقوق تلاش کرد. طبیعى است گاهى «دیگران» والدین یا برادران و خواهران فرد است گاهى، اقوام و فامیل اند، گاهى نیز همسایگان و گاهى اساتید و معلمان و یا سایر افراد و... مى باشند که هر گروه و صنفى ویژگیها و حقوق خاص خود را دارند که در این زمینه باید با مطالعه بیشتر شناخت خویش را تعمیق وگسترش دهید بنابراین توجه شما را به مطالعه کتب زیر جلب مى کنیم: - آئین دوست یابى، دیل کارنگى. - دوستى و دوستان، سیدهادى مدرسى، ترجمه حمیدرضا شیخى، حمیدرضا آژیر، انتشارات آستان قدس رضوى. - اخلاق معاشرت، على قاسمى. - اخلاق اسلامى، محمدى گیلانى. [1] مریم، آیه 96. [2] میزان الحکمه، ح 3045. [3] فرقان، آیه 67. [4] میزان الحکمه، ح 3046. [5] آل عمران، آیه 159. [6] میزان الحکمه، ح 3080. [7] میزان الحکمه، ح 3047. [8] میزان الحکمه، ح 3051. [9] بحارالانوار، ج 71، ص 234. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه