چه صفات اخلاقی باعث محبوبیت در نزد دیگران می شود؟

محبوب بودن در بین مردم و خانواده، نیاز طبیعی و فطری هر انسانی است. هر انسانی دوست دارد او را دوست بدارند و از منفور و مبغوض بودن گریزان است. انسان‌ها معمولاً دوست دارند محبوب دیگران باشند و این امری طبیعی است که از حبّ ذات نشأت می گیرد. در زیارت امین الله که از بهترین و معتبرترین زیارات شیعه و از زبان حضرت سجاد (ع) است آمده است : واجعلنی ... محبوبه فی ارضک و سمائک ؛خدایا ! مرا در زمین و آسمانت، محبوب ودوست داشتنی قرار ده . یکی از مهم ترین راه‌های رسیدن به این مقصود، متصف شدن به صفات الهی و هرچه همرنگتر شدن با رنگ خدایی است. که از طریق رعایت موازین شرعی و اخلاقی قابل دسترسی است. همه انسانها به صورت فطری کمال طلبند و مجذوب کسانی می‌شوند که نواقص را از خود دور کرده و دارای کمالات و زیبائی‌های انسانی می باشند. در واقع محبوب شدن نزد خلق، مستلزم محبوب بودن نزد خالق است. چون این خداوند است که به انسانها عزت و آبرو می دهد و هر کس را بخواهد عزیز یا ذلیل می کند. پس بدون حب خالق، هرگز نمی توان محبوب مخلوق شد. (تعزّ من تشاء و تذل من تشاء بیدک الخیر انک علی کل شیء قدیر؛ (بگو ای پیامبر، پروردگارا) هر کس را بخواهى عزت مى دهى و هر که را بخواهى خوار مى کنى. تمام خوبیها به دست توست و تو بر هر چیزى قادرى. آل عمران/26).«حب الهی در گرو عمل به وظیفه»در حقیقت حب الهی که مقدمه محبوبیت نزد سایرین می باشد به دست نمی آید مگر آنکه انسان به وظیفه بندگی خویش به نحو احسن عمل نماید. انسان اگر توانست خواست خداوند را بر خواست و میل خویش ترجیح دهد و از دستورات الهی سرپیچی نکند و آنها را آنگونه که خداوند می خواهد به جای آورد، هم موجبات کسب حب و رضای الهی و اولیای الهی را فراهم آورده است و هم با صفاتی که در این مسیر کسب نموده موجبات محبوبیت نزد خلق را فراهم نموده است. در واقع رشد و پرورش صفات انسانی که سبب محبوبیت انسان نزد خالق و مخلوق می شود تنها با التزام به شرع و اخلاق امکان پذیر می باشد. «رعایت اوصاف بندگی شرط محبوبیت»از آیات قرآنی استفاده می شود که ثمره ایمان و عمل صالح محبوب شدن در دل ها ی مردم است : (ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمن ودا ؛ کسانی که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند خداوند رحمان محبت آنان را در دل ها می افکند. مریم، 96)چرا که ایمان و عمل صالح جاذبه و کشش فوق العاده ای دارند ؛ اعتقاد به یگانگی خدا و دعوت پیامبران، باز تابشش در روح و فکر و گفتار و کردار انسان به صورت اخلاق عالیه انسانی ، تقوا و پاکی، درستی و امانت و شجاعت و ایثار و گذشت تجلی می کند و همچون نیروی مغناطیس جذب کننده و جلب کننده قلوب دیگر انسانها است. در واقع این آیه راه واقعی محبوب شدن را معرفی می کند و بیان می کند که محبوبیتی که از راه تظاهر و تبلیغات دروغین و ارائه چهره ای غیر واقعی و فریب دادن مردم به دست می آید ناپایدار و غیر اصیل و سطحی و غیر قابل اعتماد است . در واقع محبوبیت حقیقی از آن کسانی است که به دنبال محبوب شدن و مطرح شدن در میان خلق نمی باشند و تنها به دنبال بندگی خدا و کسب رضای او و انجام اعمال صالح هستند. و در این بین انسان هرچه بتواند از اوصاف پسندیده و فضائل اخلاقی بهره مند شود، به همان میزان نیز از محبوبیت بیشتری نزد خالق و مخلوق بهره مند خواهد شد. به شرط آنکه التزام به مسائل شرعی و اخلاقی تنها برای رضای خداوند و کسب حب الهی باشد. هرچند با تظاهر هم می شود محبوبیتی کسب کرد، اما چنین اعمالی تنها به عقوبت انسان را در بر دارد.در ادامه به صورت فهرستوار به اعمال و اوصاف اخلاقی که محبویت انسان را در جامعه افزایش می‌دهد اشاره می‌کنیم:1. مهمترین کار این است که انسان بکوشد تا خود را محبوب خدای تعالی قرار دهد در اثر این رشد و تعالی، خداوند او را محبوب آفریدگانش می کند. هم از این رو فرمود: «ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمن ودا؛ به درستی کسانی که ایمان آورده و کارهای نیکو انجام دهند خداوند آنها را محبوب قرار می دهد»(مریم، آیه 96)2. امام صادق (ع) فرمودند: «سه چیز محبت را به دنبال می آورد: دین داری، فروتنی و دست و دل باز بودن»(میزان الحکمه، ح 3045)3. از امام علی(ع) روایت شده است که فرمودند: «سه چیز موجب محبت است: اخلاق خوب، همراهی و رفاقت نیکو و فروتنی»(میزان الحکمه، ح 3046)4. شخصی از رسول خدا(ص) پرسید: «چه چیز باعث محبوبیت بین مردم می شود؟ فرمودند: ازهد فیما عند الناس یحبک الناس؛ هیچ چشم داشتی به آنچه مردم دارند نداشته باش تا محبوب مردم شوی (میزان الحکمه، ح 3047). مردم کسی را که چشم داشتی به دارایی آنها ندارد و خالصانه و صمیمانه دوستی می کند، دوست دارند.5. یکی از تأثیرگذارترین عوامل محبت انگیزی در مردم ابراز محبت به آنهاست. در روایات چنین آمده است: که اگر کسی را دوست دارید به او بگویید و یا هدیه بدهید. بنابراین آشکار کردن محبت که در زبان عربی «مودت» گفته می شود، در جلب دلها و مهر و محبت بسیار نافذ است. امام علی(ع) در این باره فرموده‌اند: «بالتودد تکون المحبه؛ با آشکار کردن مهربانی، محبت شکل گرفته و پدید می آید» (میزان الحکمه، ح 3051)در پایان برای شما دوست عزیز آرزوی موفقیت و پیروزی داریم و از خداوند منان محبوبیت روز افزون شما را نزد خویش خواستاریم. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه