بعد از شهادت امام حسین (ع) حضرت زینب وامام زین العابدین(ع) تا چه مدت در اسارت بودند؟ بعد از رهایی از اسارت امام سجاد(ع) کجا رفتند؟ایا زمانی که مختار در حال انتقام گرفتن از قاتلین امام حسین(ع)بودن امام سجاد(ع) در اسارت بودند؟چرا مختار وبارانش در صحرای کربلا همراه امام نبودند؟

برای رسیدن به پاسخ این سوال ابتدا باید مدت اسارت اهل بیت در دمشق مشخص گردد تا در ادامه بتوان کل مدت اسارت را بدست آورد لذا در این باره باید گفت: گزارش های تاریخی دربارة مدت اقا مت اهل‌بیت ـ ع ـ در دمشق، مورد اتّفاق مورّخان نیست. برخی از آنان با تعبیر مجمل: «چند روز اقا مت داشتند» از مدّت اقامت اسرای کربلا، سخن گفته اند[1]، امّا برخی دیگر، به مدّت اقا مت یا عزاداری اهل‌بیت در دمشق تصریح کرده اند. در این میان اکثر مورّخان مدت برپاداشتن عزاداری توسّط اهل‌بیت و زنان خاندان معاویه در این شهر را سه روز دانسته‌اند.[2] عمادالدّین طبری (نویسنده و عالم شیعه مذهب) مدّت حضور اهل‌بیت و عزاداری آنان در دمشق را هفت روز، [3]سید ابن‌طاووس (نویسنده قدیمی و معروف کتاب در مورد وقایع عاشورا به نام: الملهوف علی قتلی الطفوف که بارها به فارسی ترجمه شده است) بنا به روایتی یک ماه،[4] و قاضی نعمان مغربی، چهل و پنج روز[5] نوشته‌اند. در جمع بندی این چند گزارش می‌توان گفت: صرف نظر از قول متفرد قاضی نعمان که قائل به اقا مت یک ماه و نیم اسرا در شام است و هم چنین دیدگا ه ابن‌طاووس که قول به یک ماه ماندن اهل‌بیت‰در شام را با تعبیر «قیل» بیان کرده است، وجه جمع بین عزاداری سه روزه زنان خاندان معاویه و سوگواری هفت روزه اهل‌بیت این است که؛ چون زنان خاندان معاویه عزاداری اهل‌بیت را مشاهده کردند و پی به حقّانیت آنان بردند، از روز پنجم با آنان هم سو شده و آنان نیز مشغول عزاداری شدند. بنابراین می توان نتیجه گرفت؛ با توجّه به مدّت حضور چند روزة اهل‌بیت در ساختمان مخروبه (خرابه شام) و هم‌چنین مدّت حضور آنان†در یکی از خانه‌های قصر، در مجموع، اهل‌بیت از آغاز ورود به شام حداکثر بیش از ده روز در شام اقامت نداشتند. به ویژه با توجّه به این امر که اقامت بیشتر آنان، به هیچ رو به سود یزید نبود، و سبب بروز نارضایتی افکار عمومی و انتقاد بیشتر، از دستگاه حاکم می شد، از این رو یزید با شتاب، درصدد استمالت و دلجویی از اهل‌بیت برآمد و آنان را رهسپار مدینه کرد. بر اساس قول مورد پذیرش ما جمع مدت ایام اسارت از کربلا تا زمان بازگشتشان از شام به سوی مدنیه: یک ماه و ده روز بوده است. بعد از رهایی از اسارت امام سجاد(ع) کجا رفتند؟ پاسخ: همانگونه که از مطالب بالا نیز به دست می‌آید امام سجاد پس از اسارت به مدینه بازگشتند و تا آخر عمر در این شهر ماندند. ایا زمانی که مختار در حال انتقام گرفتن از قاتلین امام حسین(ع)بودن امام سجاد در اسارت بودند؟ سالها قبل از قیام مختار امام سجاد علیه‌السلام آزاد شده بودند و در مدینه زندگی می‌کردند. چرا مختار وبارانش در صحرای کربلا همراه امام نبودند؟ مختار در این ایام در زندان عبیدالله بن زیاد در اسارت به سر می‌برد [1] . شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص122؛ إعلام الوری بأعلام الهدی، ج1، ص249). [2] . محمد بن‌سعد، ترجمة الحسین و مقتله، فصلنامه «تراثنا»، سال سوم، شماره10، ص192؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج5، ص462. [3]. عمادالدّین طبری، کامل بهائی، ج2، ص302؛ مجلسی، بحارالانوار، ج 45، ص 196. [4] . سید ابن‌طاووس، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج3، ص101. [5] . شرح الاخبار فی فضائل الائمة الاطهار، ج3، ص 269. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه