در نقش و تأثير رسانه‌ها هيچ شبهه‌اي نيست. مهم اين است كه ما چه كار كنيم كه از طريق رسانه‌هايمان بر جوانانمان اثر مثبت بگذاريم و اثر منفي رسانه‌هاي مخرب را خنثي كنيم.

در پاسخ به قسمت اول سؤال كه ما چه كار كنيم كه از طريق رسانه‎هاي‎مان بر جوانان‎مان اثر مثبت بگذاريم، ابتدا لازم است به اين اصل كلي توجه شما را جلب نمايم كه:رسانه‌ها در صورتي مي‌تواند در جهت رشد و هدايت جوانان مفيد و مؤثر واقع شود كه در بين همه نهادها و سازمانهاي فرهنگي مانند صدا وسيما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان تبليغات اسلامي، سازمان تربيت‌بدني، مطبوعات و... هماهنگي و همسويي وجود داشته باشد.[1] در مرحلة بعد هر نهاد و سازمان بايد در راستاي تحقق اهداف، خط مشي‌ها و سياست‌هاي كلان فرهنگي كشور، نقش مؤثر ايفا نموده و همه مديران رسانه‎‎ها در راستاي بهبود وضعيت فرهنگي كشور تلاش جدّي نمايند. براي مثبت نمودن نقش رسانه‎ها اصولي‎ترين راهكار عبارتست از:1ـ اصلاح و بازنگري در محتواي برنامه‌ها؛ هدف از تدوين برنامه‌هاي صداوسيما و ديگر منابع اطلاع‌رساني بايد در راستاي تقويت و تحكيم معرفت و بصيرت ديني[2] و باورهاي اسلامي طرّاحي و اجرا شوند و هر برنامه‌‌اي كه به صورت مستقيم يا غير مستقيم ارزش‌هاي اسلامي و انقلابي را تضعيف و يا خدشه‌دار مي‌سازد مورد بازنگري و اصلاح قرار گيرد.[3] تأكيد ما برسالم‌سازي و اصلاح محتوايي برنامه‌ها به‌خاطر آن است كه در تهاجم فرهنگي، عقايد، افكار، رفتار و اخلاق جوانان و نوجوانان مورد هجوم قرار مي‌گيرد.رسانه ها بايد به تبيين فرهنگ اسلامي در ميان جوانان بپردازند. با گسترش فرهنگ غني اسلام جايي براي فرهنگ هاي پوچ غربي نمي ماند. براي چنين منظوري مي توان در زمينه هاي مختلفي قدم برداشت: الگو سازي و ارائة الگوهاي مناسب تربيتي، اعطاي بينش صحيح به جوانان، اصلاح نگرش هاي غلط در ميان جوانان، تشويق و ترغيب جوانان به سوي كمال و رشد، و... كه همه اين مامور مي تواند در قالب و ساختاري جذّاب و هنري به جوانان ارائه شود.2ـ بازنگري در روش و ايجاد جذابيت ظاهري و قالب و ساختار زيبا؛ بهره‌وري از هنر و روان‌شناسي تبليغات،[4] عامل بسيار عمده و اساسي در تأثيرگذاري تبليغات ديني و جذب‌ جوانان و نوجوانان به برنامه‌هاي اسلامي خواهد بود. چون فطرت زيبا‌جويي و كمال خواهي، موهبتي است الهي كه در سرشت انسان‌ها به وديعت نهاده شده است.[5]در بين اقشار مختلف جامعه كودكان و نوجوانان بيش از ديگران از زيبايي‌هاي ظاهري لذت برده و از لطافت آن بهره‌مند مي‌شوند. بنابراين بسياري از پيام‌هاي مهم و معارف ديني را مي‌توان با استفاده از برنامه‌هاي هنري و به‌كارگيري اصول روان‌شناسي تبليغات، به صورت مستقيم يا غير‌مستقيم به دانش‌آموزان، نوجوانان و جوانان و خانواده‌ها عرضه كرد. مهاجمان فرهنگي با درك قابليت‌هاي فراوان هنر و برنامه‌هاي هنري و نيز با شناخت نيازهاي نوجوانان و جوانان، سعي كرده‌اند پيام‌هاي زهرآگين خويش را در قالب زيبا و جذاب هنري عرضه نمايند. آنان همان‌گونه كه كالاها و توليدات خود را با بهترين بسته‌بندي‌ها و جذاب‌ترين رنگ‌ها و فريبنده‌ترين تبليغات، ارايه‌ مي‌نمايند، هم‌چنين افكار و انديشه‌هاي شيطاني و دنياپرستانة خود را در قالب دل‎فريب و تحريك‌آميز به فكر و جان مخاطبين القا مي‌كنند و معمولاً براي پرجاذبه‌تر شدن محتواي برنامه‌هاي خود آن‌ها را با مسايل جنسي و شهواني و يا عوامل تحريك كنندة خشن و پرخاشگرانه همراه مي‌كنند.[6]يقيناً يكي از علل تأثيرگذاري رسانه‌هاي غربي استفاده از هنر و اصول روان‌شناختي در اراية پيام‌ها است. بنابراين براي مقابله باهجوم فرهنگي دشمنان و تأثيرگذاري برنامه‌هاي صداوسيما و ديگر منابع اطلاع‌رساني بايد از هنر و روان شناسي تبليغات حداكثر استفاده را در طريق مثبت آن به عمل آورد[7] و باور داشت كه «هيچ‌ پيامي تا در قالب هنري عرضه نگردد پايدار و جاويد نخواهد ماند.» پيام زيبا، قالب‌زيبا هم مي‌خواهد تا بر دل بنشيند. اين‌جا است كه صحبت از هنر «متعهد» و «اصيل» در ميان مي‌آيد. نقش هنر اين است كه در واقعيات و حقايق زندگي تنوع ايجاد نموده و از تكرار يك‌نواخت و خسته كنندة برنامه‌هاي تبليغي، جلوگيري مي‌نمايد.راهكارهاي خنثي‎سازي اثرات منفي رسانه‎هاي مخرب:1. براي جلوگيري از تأثيرات منفي رسانه‌هاي مخرّب، بايد به‌دنبال مصون سازي جوانان و نوجوانان و خانواده‌ها در برابر تهاجمات بود. كار اساسي و رسالت اصلي مسئولان فرهنگي و رسانه‌ها، مصون سازي افراد در برابر هجوم بيگانگان و بالا بردن قدرت مقابله و مقاومت با آنان است. به بيان ديگر اصل در برنامه‌ريزي فرهنگي ايجاد «مصونيت» است نه محدوديت. مصون‌سازي وابسته به «خودآگاهي» است. پس محتواي برنامه‌هاي صدا و سيما و ديگر منابع اطلاع رساني در كشور، بايد در راستاي تحقق اهداف تعليم و تربيت اسلامي باشد؛ البتّه اصلاح محتوايي برنامه به معناي اين نيست كه صداوسيما همه برنامه‌هايش را به پخش قرآن، احكام و روايات، تفسير و تاريخ اسلام اختصاص دهد بلكه منظور اين است كه فيلم و داستان، گزارش و خبر و حتّي برنامه‌هاي ورزش و كارتوني و... هم‌خوان با معيارهاي اسلامي بوده و در راستاي فرهنگ‌سازي ديني و اراية الگوهاي مناسب، زمينة تربيت جوانان را به‌گونه‌اي فراهم سازند كه آگاهانه و با اختيار كامل از آلودگي و گناه پرهيز نمايند و تقوا پيشه كنند.2. جمع‎آوري آنتن‎هاي ماهواره‎اي، فيلم، نوار و عكس‎هاي مبتذل؛ براي كاستن از تأثيرات منفي رسانه‎هاي مخرب و جلوگيري از تهاجم فرهنگي دشمن، در شرايط فعلي لازم و ضروري است، ليكن بايد توجه داشت كه انجام اين مهم در جامعه مسئوليت نهادهاي انتظامي و قضايي كشور است كه مي‎بايست با درايت كامل انجام شود چون ممكن است برخورد فيزيكي باعث تضادورزي بيشتر از سوي جوانان و... گردد. 3- تهية برنامه هايي براي خنثي نمودن شبهات و القاءات رسانه هايي بيگانه.با تهية چنين برنامه هايي مي توان برخي از مسائل ضد فرهنگي رسانه هاي غربي را برملا نمود و براي جوانان، مقاصد دشمنان را روشن ساخت.در پايان بار ديگر تأكيد مي‎شود كه بايد گيرنده‎هاي دروني انسان‎ها را با تقويت ايمان مذهبي در آنها، از طريق سالم‎سازي جامعه و اصلاح برنامه‎هاي فرهنگي به ويژه صدا و سيما و مطبوعات به گونه‎اي جهت داد تا در برابر هر نداي انحرافي مصون باشند. اميد است مسئولان فرهنگي به نكات ياد شده توجّه هر چه بيشتر نموده و زمينة جلوگيري از انحرافات جوانان را با جايگزين نمودن برنامه‌هاي مفيد و مذهبي، بگيرند. انشاءالله.معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:1ـ احمدرضا حيدري، خلاصه مقالات تبليغ و تبليقات، سازمان تبليغات اسلامي، 1371.2ـ محمدتقي رهبر، پژوهشي در تبليغ، سازمان تبليغات اسلامي، 1371.3ـ كاظم متولي، روابط عمومي و تبلغات، بهجت، 1372. .

سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/28

لینک کوتاه