آیا این حدیث از پیامبر اکرم(ص) است که می‌فرماید: «اُطلُبوا العِلمَ مِنَ المَهدِ إلَى اللَّحْدِ»(از گهواره تا گور دانش بجو)؟

جمله معروف «اطلُبوا العِلمَ مِنَ المَهدِ إلَى اللَّحْدِ»؛ (از گهواره تا گور، دانش بجویید)، در منابع حدیثی مشهور شیعه و اهل‌سنت وجود ندارد، اما بسیاری از مؤلفان کتاب‌های تفسیری، اخلاقی و ... در سده‌های گذشته، آن‌را نقل کرده و گاه تصریح به روایت بودن آن کرده‌اند. به عنوان نمونه می‌توان به خواجه نصیر الدین طوسی (672-597 ق) اشاره کرد که از این عبارت به عنوان اثر معروف یاد کرده و می‌دانیم که واژه «اثر» در نوشتارهای شیعیان انصراف به روایت از معصومان دارد:«فی الأثر المعروف: اطلُبوا العِلمَ مِنَ المَهدِ إلَى اللَّحْدِ».[1]برخی از دیگر مؤلفانی که به نقل این اثر پرداخته‌اند، عبارت‌اند از:1. فیض کاشانی(1007-1090 ق).[2]2. ادهم عزتی خلخالی(1052 ق).[3]3. حاجی خلیفه(1017 - 1067ق).[4]4. حقّی بروسوی((1063-1137 ق).[5]انتساب این روایت به پیامبر اسلام(ص) به گونه‌ای شهرت داشته است که برخی شاعران کهن پارسی نیز محتوای آن را به صورت شعر درآورده و به پیامبر(ص) نسبت داده‌اند:چنین گفت پیغمبر راستگوى‏ز گهواره تا گور، دانش بجوىگفتنی است؛ هرچند این روایت در منابع حدیثی نیست، اما روایات دیگری در کتب معتبر وجود دارد که محتوای آنها مشابه با محتوای روایت موجود در پرسش است. به عنوان نمونه، امام کاظم(ع) در روایتی از امام علی(ع) یکی از اوصاف مؤمنان را چنین بیان می‌فرماید:«لَا یَشْبَعُ‏ مِنَ‏ الْعِلْمِ‏ دَهْرَه‏»[6] در تمام زندگی خود از آموختن دانش سیر نمی‌شود. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه