در قرآن آمده است که انسان را بر بسیاری از بندگان خویش برتری دادیم. چرا مطرح نشده است بر تمامی بندگان؟

در رابطه با آیه اشاره شده، تفاسیر متفاوتی وجود دارد: علامه طباطبایی در جلد سیزدهم المیزان ،صفحات 156 تا 165 را به بررسی پیرامون این آیه اختصاص داده است. یکی از دیدگاه هایی که در این رابطه مطرح است و قابل تایید به وسیله دیگرنصوص دینی می باشد، تفکیک بین ( ( ویژگی های اولیه خلقت انسان ) ) و ( ( کمالات اکتسابی ناشی از عمل اختیاری ) ) می باشد .توضیح این که : الف) انسان از نظر ذاتی و در خلقت اولیه ، بر موجودات زمینی برتری دارد ؛ زیراموجودی هوشمند، خردورز و دارای ویژگی های ممتازی است که جمادات ،نباتات و حیوانات از آن بی بهره اند ؛ لیکن از ملایک برتر نیست ؛ زیرا آنان موجوداتی بالذات معصوم اند و به گونه ای آفریده شده اند که صرفاً مطیع اوامر الهی اند ؛ ولی انسان موجودی است که در او هم اطاعت راه دارد و هم نافرمانی . بنابراین چون آدمی ترکیبی از عواملی است که امکان نافرمانی خدارا فراهم می آورند، در مرتبه ای نازل تر از فرشتگان قرار می گیرد .از این روانسان بر همه مخلوقات برتری ندارد ؛ بلکه بر بسیاری از آفریدگان برتر است. ب) از نظر عمل اختیاری ، آدمی می تواند با وجود بهترین شرایط کمال بخش ، راه انحطاط را در پیش گیرد - که در نتیجه از حیوانات نیزپست تر خواهد شد - و نیز می تواند با وجود همه زمینه ها و گرایش های شدید به سوی گناه ، در برابر خواسته ها و تمنیات نفسانی ، یوسف وارمقاومت نموده و با تمام وجود سر به فرمان پروردگار نهد و هوای نفس خویش را در بند کشد. چنین کسی قطعاً از ملایک نیز برتر می شود ؛ زیرا آنان به سادگی و بدون مانع و رادع به عبادت می پردازند ؛ ولی انسان با هزاران مانع سخت و دشوار رو به رو می شود که قهرمانانه باید با همه آنها پیکار کند. بنابراین کسی که راه عبودیت محضه الهی را در پیش گیرد، مقامی برتر ازملایک خواهد یافت . از این جا روشن می شود که تعبیر آیه شریفه یا در رابطه با ویژگی های اولیه و ذاتی خلقت انسان است و یا ناظر به افراد معمولی است که نه از حیوانات پست ترند و نه از ملایک برتر. به نقل از سایت تبیان .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه