در قران گفته ما انسان را بر بسیاری از مخلوقات برتری دادیم و نگفته همه مخلوقات مگه انسان برترین مخلوق نیست ؟

در رابطه با آیه اشاره شده، تفاسیر متفاوتی وجود دارد: علامه طباطبایی در جلد سیزدهم المیزان ،صفحات 156 تا 165 را به بررسی پیرامون این آیه اختصاص داده است. یکی از دیدگاه هایی که در این رابطه مطرح است و قابل تایید به وسیله دیگرنصوص دینی می باشد، تفکیک بین ( ( ویژگی های اولیه خلقت انسان ) ) و ( ( کمالات اکتسابی ناشی از عمل اختیاری ) ) می باشد . توضیح : الف) انسان از نظر ذاتی و در خلقت اولیه ، بر موجودات زمینی برتری دارد ؛ زیراموجودی هوشمند، خردورز و دارای ویژگی های ممتازی است که جمادات ،نباتات و حیوانات از آن بی بهره اند ؛ لیکن از ملایک برتر نیست ؛ زیرا آنان موجوداتی بالذات معصوم اند و به گونه ای آفریده شده اند که صرفاً مطیع اوامر الهی اند ؛ ولی انسان موجودی است که در او هم اطاعت راه دارد و هم نافرمانی . بنابراین چون آدمی ترکیبی از عواملی است که امکان نافرمانی خدا را فراهم می آورند، در مرتبه ای نازل تر از فرشتگان قرار می گیرد . از این روانسان بر همه مخلوقات برتری ندارد ؛ بلکه بر بسیاری از آفریدگان برتر است. ب) از نظر عمل اختیاری ، آدمی می تواند با وجود بهترین شرایط کمال بخش ، راه انحطاط را در پیش گیرد - که در نتیجه از حیوانات نیزپست تر خواهد شد - و نیز می تواند با وجود همه زمینه ها و گرایش های شدید به سوی گناه ، در برابر خواسته ها و تمنیات نفسانی ، یوسف وارمقاومت نموده و با تمام وجود سر به فرمان پروردگار نهد و هوای نفس خویش را در بند کشد. چنین کسی قطعاً از ملایک نیز برتر می شود ؛ زیرا آنان به سادگی و بدون مانع و رادع به عبادت می پردازند ؛ ولی انسان با هزاران مانع سخت و دشوار رو به رو می شود که قهرمانانه باید با همه آنها پیکار کند. بنابراین کسی که راه عبودیت محضه الهی را در پیش گیرد، مقامی برتر ازملایک خواهد یافت . از این جا روشن می شود که تعبیر آیه شریفه یا در رابطه با ویژگی های اولیه و ذاتی خلقت انسان است و یا ناظر به افراد معمولی است که نه از حیوانات پست ترند و نه از ملایک برتر. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه