سوال اگر دعا برای عموم مردم باشد دقیقا به چه کسی می‌رسد؟ آیا مثلا به مرد یا زنی که او را نمی‌شناسم و مرا نمی‌شناسد می‌رسد؟ و آیا وقتی که این دعا را می‌گویم به کسی می‌رسد که در آن وقت در ذهنم بوده است؟

الحمدلله.دعای درخواست خیر دنیا و آخرت برای عموم مسلمانان مشروع است و این یکی از معانی برادری و موالات در میان مسلمانان است زیرا مسلمان برای برادرش همان خیری را می‌خواهد که برای خود خواهان است. برای همین است که او برای همهٔ مسلمانان در دعایش خیر دنیا و آخرت را می‌خواهد. و اگر در دعایش همه برادران و خواهران مسلمان را عموما دعا کند امید است که برکت این دعا به همه‌شان برد: بخاری (۸۳۱) و مسلم (۴۰۲) از ابن مسعود ـ رضی الله عنه ـ روایت کرده‌اند که گفت: هنگامی که پشت پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ به نماز می‌ایستادیم می‌گفتیم: السلام علی جبریل ومیکائیل، السلام علی فلان و فلان. پس پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ به سوی ما برگشت و فرمود: «الله خود سلام است، پس هرگاه کسی از شما نماز گزارد بگوید:  التَّحِيَّاتُ لِلَّهِ وَالصَّلَوَاتُ وَالطَّيِّبَاتُ، السَّلاَمُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ، السَّلاَمُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِينَ  (بزرگداشت‌ها و درودها و کردارها و گفتارهای پاک برای الله است. سلام بر تو ای پیامبر و رحمت و برکات او، سلام بر ما و بر بندگان نیک الله) چرا که هرگاه آن را بگویید به هر بندهٔ صالح الله در آسمان و زمین خواهد رسید». شهادت می‌دهم که معبودی به حق نیست جز الله و شهادت می‌دهم که محمد بنده و پیامبر اوست. و اگر شخص مسلمان قصد دعا برای شخص خاصی را داشته باشد و برای همهٔ مسلمانان دعا کند امید است که دعایش به همه‌شان برسد. ابوداوود (۳۲۰۱) از ابوهریره روایت کرده که گفت: پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ بر جنازه‌ای نماز گزارد، سپس فرمود:  اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِحَيِّنَا، وَمَيِّتِنَا، وَصَغِيرِنَا، وَكَبِيرِنَا، وَذَكَرِنَا وَأُنْثَانَا، وَشَاهِدِنَا وَغَائِبِنَا، اللَّهُمَّ مَنْ أَحْيَيْتَهُ مِنَّا فَأَحْيِهِ عَلَى الْإِيمَانِ ، وَمَنْ تَوَفَّيْتَهُ مِنَّا فَتَوَفَّهُ عَلَى الْإِسْلَامِ ، اللَّهُمَّ لَا تَحْرِمْنَا أَجْرَهُ، وَلَا تُضِلَّنَا بَعْدَهُ  (خداوندا زندهٔ ما و مردهٔ ما و کوچک ما و بزرگ ما و مرد ما و زن ما و حاضر ما و غایب ما را بیامر. خداوندا آنکه را زنده نگه داشتی بر ایمان زنده نگه دار و آنکه را میرانده‌ای بر اسلام بمیران. خداوندا ما را از اجرش محروم مگردان و پس از او گمراهمان نکن). آلبانی در أحکام الجنائز (۱/ ۱۲۴) آن را صحیح دانسته است. قاری ـ رحمه الله ـ می‌گوید: طیبی می‌گوید: منظور از چهار قرینه [ذکر شده در این دعا] شمول و در برگیرندگی [همهٔ مسلمانان] است، بنابراین نظر به مفردات این ترکیب حمل بر تخصیص نمی‌شود. مانند این است که گفته شود: خداوندا مسلمین و مسلمات را همگی بیامرز. (مرقاة المفاتیح: ۳/ ۱۲۰۸). ابن علان ـ رحمه الله ـ می‌گوید: خداوندا زندهٔ ما و مردهٔ ما را بیامرز یعنی برای همهٔ زندگان و مردگان ما مسلمانان. زیرا مفردِ مضاف برای عموم است. (دلیل الفالحين: ۶/ ۴۱۶). در کتاب فقه الأدعية والأذکار (۳/ ۲۳۲) آمده است: و این دعایی است بزرگ که میتی که بر وی نماز گزارده شده و دیگر مسلمانان، زنده و مردهٔ آنان و کودکان و بزرگان و مردان و زنان و حاضران و غایبان را شامل می‌شود زیرا همه در این نیاز و بلکه در ضرورت مغفرتِ الله و عفو و رحمتش مشترکند. برای فایدهٔ بیشتر به سوال شمارهٔ (140798) مراجعه نمایید. والله تعالی اعلم. .

اسلام سوال و جواب

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/16

لینک کوتاه