تفسیری از آیه ۳۴ سوره نساء و واژه قوامون و محدوده آن ؟

آیه 34 سوره نساء اینگونه است که «الرجال قوامون علی النساء بما فضل الله بعضهم علی بعض و بما انفقوا من اموالهم . » در قرآن ترجمه حضرت آیه الله مکارم در معنای اینگونه آمده است که « مردان سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتری هایی که خداوند (از نظر نظام اجتماع ) برای بعضی نسبت به بعضی دیگر قرار داده است و بخاطر انفاقهایی که از اموالشان ( در مورد زنان ) می کنند ...» در تفسیر نمونه در ترجمه این آیه آمده است که « مردان سرپرست و خدمتکار زنانند ... » به هر صورت این اختلاف معنا خیلی مهم نیست بلکه آنچه که اهمیت دارد برداشت های مختلف از آیه می باشد . گفته شده است که مردها بر زن حق سرپرستی دارند و دلیل این مسئله به سه امر برمی گردد : 1) مردها اهل اندیشه ، منطق و تفکر می باشند و به همین دلیل تصمیم آنها و عمل و رفتار آنان عاقلانه و منطقی تر از زنان می باشد زیرا زنان برعکس مردان دارای قدرت عاطفه ، احساس ، محبت ، رحم و عطوفت فراوان هستند کسانی می توانند سرپرستی و مدیریت را به عهده داشته باشند که عقل گرا باشند و اهل اندیشه و خرد . 2) مردها دارای توان جسمی و بدنی فراوان بوده و انجام کارهای سخت و دشوار به عهده آنان می باشد و به همین دلیل اینان برای ریاست و سرپرستی مناسب ترند . در حالیکه زنان دارای جسم لطیف بوده و توان انجام کارهای سخت و شاق را ندارند.3) مردان در قبال زنان دارای تعهد الزام آور می باشند و آن وظیفه شاق و پرمسئولیت تأمین معاش و مخارج زندگی زن و فرزند می باشد . این مردان هستند که با انجام کارهای مختلف برای تأمین معاش و رفاه و آسایش خانواده تلاش می کنند . در حالیکه در این زمینه خانمها مسئولیتی ندارند . از این تفاسیر که بگذریم ، شاید بتوان نکته هایی را مورد توجه قرار داد و همه اینها فقط احتمالاتی است که به ذهن می رسد و حق این است که حقیقت نزد خداوند می باشد . و به تفسیر آقایان « الله اعلم » زیرا عقل ما به بسیاری از امور قد نمی دهد . 1- زن و مرد مکمل یکدیگر هستند و با وجود هر دو آنان کامل می شوند و با نبود هر یک ، ناقص خواهند شد . خلقت آنان برای کمال دیگری و تکمیل آنان بوده است . 2- زن و مرد هیچکدام بر دیگری برتری و فضیلتی ندارند ، مگر به تقوا و پرهیزگاری و اگر مسایل را با این دید بنگریم ، فضیلت زنان بیشتر از مردان است . زیرا وظیفه انسان پروری و تعلیم و تربیت به دوش زنان نهاده شده است و یا مادری مال زنان است و بیل زدن و شخم زدن و ... مال مردان . 3- شاید منظور آیه این باشد که مردان و زنان مکمل یکدیگر بوده و مردان خادم زنان می باشند و این مطلب از سیره حضرت علی (ع) و زهرای مرضیه نیز برداشت می شود . به هر صورت منظور از قوامون ثبوت ولایت و حاکمیت مردان بر زنان نیست چنانکه برخی از افراد علاقه مند به چنین تفسیری می باشند ، بلکه احتمالا وابستگی و کمال آنان و عدم جدائی مرد و زن از یکدیگر می باشد . والله اعلم منابع : 1- تفسیر نمونه ، ناصر مکارم شیرازی .2- تفسیر المیزان ،علامه طباطبایی..3- دنیای زن ،گفتگو با علامه فضل الله.به نقل از اداره پاسخگویی آستان قدس رضوی (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 78/400008) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه