آیا عبارت «یا ربّ این الطریق الیک؟ جاءک النداء دع نفسک و تعال»؛ (پروردگارا راه رسیدن به سوی تو کدام است؟ خطاب رسید نفس خویش را رها کن و بیا). منشأ روایی دارد؟

یکی از راه‌های رسیدن و تقرب به سمت خدا،[1] خالی کردن دل از غیر خدا است. به این معنا که بنده هر آنچه غیر از خدا است را از دل خود بیرون کرده و اگر از غیر از خدا نیز کمک می‌گیرد، قدرت مستقلی را برای آن غیر در نظر نگرفته، بلکه قدرت او را در طول قدرت خدا و با اجازه او بداند.در همین راستا از امام ‏صادق(ع) نقل است: «...فَإِذَا دَخَلْتَ مَیدَانَ الشَّوْقِ فَکبِّرْ عَلَى‏ نَفْسِک‏ وَ مُرَادِک مِنَ الدُّنْیا وَ دَعْ‏ جَمِیعَ الْمَأْلُوفَاتِ وَ اصْرِفْهُ عَنْ سِوَى مَعْشُوقِک‏...»؛[2] ... هر گاه در میدان شوق الهى داخل شدى، پس تکبیر بگو بر نفست و خواسته‌های خود از دنیا و تمام متعلقات خود را رها کن(همان‌گونه که با تکبیر، مُرده را رها می‌کنند) و از غیر خدا رو بگردان.برخی از عرفا نیز به این توصیه موجود در روایت با عبارت‌های دیگری اشاره کرده‌اند:ابویزید بسطامی در بعضی از مکاشفات خود به خدا عرض می‌کند: «الهى کیف السبیل إلیک قال له ربه دع نفسک و تعال»؛ (خدایا چگونه می‌توان به تو رسید؟ خدا به او گفت نفس خود را رها کن و بیا).[3] هم‌چنین از او نقل شده است: «إذا قلت یا رب‏ أین‏ الطریق‏ إلیک‏؟ جاءک النداء: فارق نفسک و تعال»؛[4] (اگر بگویی خدایا چگونه می‌توان به تو رسید؟ ندا خواهد آمد که از نفس خود جدا شو تا بیایی). یا وارد شده است: «و من اجاب دعوة الحقّ ترک نفسه و تجرّد»؛ و هرکسى که به فراخوان خدا پاسخ دهد، خود را رها کرده و از هر تعلقی آزاد می‌شود که این همان معنای «دع‏ نفسک‏ و تعال‏» است.[5] .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه