استفاده از فضای مجازی ابزاری است برای ورود به جنگ نرم؛ زیرا نظام سلطه برای تحمیل اراده خود به جای استفاده از ابزارهای سخت افزارانه، جنگ نرم را با ایفای نقش ماهواره و اینترنت برای اشغال کشورها در دستور کار قرار داده است، به نحوی که ناکامی آمریکا در جنگ سخت و پرهزینه بودن آن ،سبب تغییر رویکرد گردیده است. فضای سایبر یا فضای مجازی به عنوان کلید محیط الکترونیکی است که ارتباط افراد انسانی را با تکیه بر ابزارهای خاص الکترونیکی مخابراتی به صورت آسان و سریع برقرار می‌سازد. این محیط با کارویژه‌های معین خویش، بستر مناسبی را برای پیگیری و تبیین آنچه امروز به جنگ نرم مشهور است ایجاد می‌نماید.

استفاده از فضای مجازی ابزاری است برای ورود به جنگ نرم؛ زیرا نظام سلطه برای تحمیل اراده خود به جای استفاده از ابزارهای سخت افزارانه، جنگ نرم را با ایفای نقش ماهواره و اینترنت برای اشغال کشورها در دستور کار قرار داده است، به نحوی که ناکامی آمریکا در جنگ سخت و پرهزینه بودن آن ،سبب تغییر رویکرد گردیده است. فضای سایبر یا فضای مجازی به عنوان کلید محیط الکترونیکی است که ارتباط افراد انسانی را با تکیه بر ابزارهای خاص الکترونیکی مخابراتی به صورت آسان و سریع برقرار می‌سازد. این محیط با کارویژه‌های معین خویش، بستر مناسبی را برای پیگیری و تبیین آنچه امروز به جنگ نرم مشهور است ایجاد می‌نماید. توانایی فضای سایبر در کنترل و هدایت منازعات نرم باعث شده است، کشورهای سلطه گر حسابی ویژه را برای نقش آفرینی این براندازی (داخلی) در محیط مجازی در نظر بگیرند. به گونه‌ای که امروز عمده‌ترین ابزار هدایت جنگ نرم، همان فضای مجازی است. فضای سایبر،دارای شاخصه ها و ویژگیهایی است که آن را از سایر رسانه ها جدا نموده و به عنوان محور اصلی جنگ نرم قرار داده است .که به مهمترین آنها اشاره می کنیم ؛ 1 ـ جهانی و فرامرزی بودن: ویژگی منحصر به فردی که فضای سایبر را از دیگر رسانه ها جدا می سازد، همین بُرد جهانی است. این جهانی بودن با ارسال گسترده ی امواج ماهواره ای از یک نقطه ی خاص به سراسر جهان متفاوت است. علاوه بر محدودیت های خاص امواج ماهواره ای در مناطق مختلف و مشکلات فنی و محیطی آن، برنامه های ماهواره ای در یک نقطه ی مخصوص تولید و سپس انتشار می یابند. در حالی که در محیط مجازی اینترنت، امکان تولید جهانی فراهم است. 2 ـ ویژگی فوق تصور دیگر در فضای مجازی: امکان ارتباط دو طرفه به صورت سهل و آسان است. به عبارتی در این محیط امکان های خاصی ارتباط سریع و آسان کاربران، سرورها و مدریت کنندگان را امکان پذیر می سازد. این ویژگی نیز در انواع دیگر رسانه ها با محدودیت ها و مشکلات خاصی رو به روست. 3 ـ جذایت و تنوع، ویژگی دیگر فضای مجازی است: ضمن این که امکان بهره برداری از همه ی جذابیت های خاص رسانه ای مانند: فیلم، عکس و ... همان طور که ذکر شد مشتری مداری محض در تنوع و جذابیت این محیط تأثیر به سزایی دارد. شاخصه های دیگری نیز این محیط را برای بهره گیری در عرصه ی جنگ نرم مهیا می نماید. 4 ـ مخاطب خاص و تاثیر گذار: همین مسأله باعث شده که اینترنت و فضای مجازی نوعی مرجعیت فکری ـ سیاسی را برای کاربران خود ایجاد نماید. گرچه می توان ادعا کرد این امر در جوامعی با فراگیری کاربران، موضوعیت خود را تا حدودی از دست داده است. اما حداقل در ایران هم چنان به عنوان یک نقش برای فعالین این عرصه تعریف می شود. 5 ـ مسأله ی دیگر امکان عبور و عدم تقید به بخش مهمی از قوانین و محدودیت های رایج در سایر رسانه ها است: این امر به ویژه در محیط های غیررسمی بیشتر رایج است. به عنوان مثال وبلاگ ها با گستردگی میلیونی خود توانسته اند مخاطبانی فراگیر جذب کنند که به طور معمول مقید به قوانین خاصی نیستند و چه بسا وبلاگی با مخاطبانی به مراتب بیشتر از یک وب سایت و خبرگزاری رسمی، با دستی باز همه ی خطوط قرمز یک جامعه را زیر پا بگذارد و بتواند از سد فیلترینگ و محدودیت های فنی هم رها شود. یا می توان به کامنت ها و نظرهای کاربران به عنوان یک بخش جذاب اشاره کرد؛ که می تواند از قواعد و رویه های موجود استثنا شود. همه ی این ویژگی ها، امکان بهره بردای از فضای رسانه ای در عرصه ی جنگ نرم را آسان می کند. از آنجا که اقناع مخاطب و موج سواری براساس خواست های افکار عمومی، در میان جوامع متعارض، مهمترین شیوه ی پیشبرد جنگ های نرم است. شاخصه های ذکر شده در فضای سایبر، بسترها و ظرفیت های لازم را برای بهره برداری از این محیط در راستای هدف فراهم می سازد. جنگ نرم به دلیل ماهیت خود و عدم نیاز به ابزارهای فیزیکی به دنبال آن است که در مسافت های دورتری از مراکز طراحی کننده به اجرا درآید. جهانی و فرامرزی بودن فضای سایبر امکان های مورد نیاز را به آسانی در اختیار طراحان جنگ نرم قرار می دهد و با فراهم شدن بستر های فکری ـ فرهنگی اهداف مدنظر، از سوی جریان های درون جامعه ی هدف دنبال می شود. میسر بودن ارتباط دو طرفه نیز ابزارهای عملیاتی را در خدمت طراحان و رهبران مراکز مورد نظر در می آورد و در موقعیت های حساس که امکان حضور و هدایت مستقیم میدانی حوادث از براندازان سلب می شود؛ عناصر حاضر در صحنه نقش رسانه ای عملیات را بازی می کنند. «ما همه رسانه ایم، شعاری است که دقیقاً برگرفته از این الگو در حوادث اخیر مدام طرح می شد.» از سوی دیگر، جنگ نرم به عناصر و سربازان میدانی نیاز دارد که از جنس مخاطبان جامعه ی هدف باشند. این عناصر باید برای خود یک هویت خاص قایل باشند تا بتوانند هدایت روند درگیری را برعهده گیرند و در شرایط کنونی امکان دسترسی به فضای مجازی به دلیل در اختیار گذاشتن لحظه ای حجم وسیعی از اخبار، اطلاعات و تسهیل ارتباط چنین هویت کاذبی را به راحتی در میان بخشی از صحنه گردانان حوادث ایجاد می نماید. مباحث مورد نظر نشان دهنده ی ظرفیت بسیار بالا و استثنایی فضای مجازی برای هدایت جنگ نرم است. به ویژه نبود بسیاری از قیود و محدودیت ها که برای سایر اقسام رسانه ای وجود دارد در محیط مجازی، گستره ی فعالیت در این فضا را برای اهداف و انگیزه های امنیتی و سیاسی افزایش می دهد. این مجموعه شرایط است که امروزه هوس بهره گیری از این فضا را برای غلبه بر دیگر ملت ها در میان مراکز قدرت جهانی ایجاد می نماید. حوادث چند ماه اخیر ایران را باید یک میدان آزمون برای کاربرد فضای مجازی در عملیات روانی و جنگ نرم دانست.( softwar.isarblog.com/?postId=600) بدون تردید اکنون بخش عمده‌ای از منازعات بین نظام اسلامی و جهان سلطه ودنباله‌های داخلی آنها در عرصه مجازی در حال وقوع است. چالشی که تدبیر و هدایت آن می‌تواند به یک فرصت برای غلبه گفتمان انقلاب اسلامی بدل شود. سهم فضای مجازی از بودجه‌های میلیاردی که کنگره امریکا برای مقابله با جمهوری اسلامی تصویب می‌کند بیانگر اهمیت جایگاه این عرصه در تقابل امنیتی – سیاسی دو نظام است. گر چه اغلب تحلیل‌گران براین باورند که آنچه تحت عنوان بودجه امریکا برای مقابله با نظام اسلامی در رسانه‌ها طرح می‌شود فقط درصدی از این بودجه است و میزان واقعی بودجه‌های مصوب علیه نظام اسلامی بسیار بیشتر از این مقادیر است، با این وجود همین سهم رسانه‌ای شده این بودجه‌ها نیز قابل توجه است. فقط در یک مورد از بودجه ۵۵ میلیون دلاری مصوب ۲۰۱۰، ۱۵ میلیون دلار اختصاص به فضای مجازی دارد. در کنار این، باید بودجه‌هایی را که به صورت غیرمستقیم از طریق بنیادهای متعدد صرف فعالیت در این عرصه می‌شود نام برد که مقدار آنها به مراتب بالاتر از این بودجه رسمی است. این مصوبات و تلاش ده‌ها بنیاد استراتژیک برای سمت و سو دادن به این فعالیت‌ها، با پشتوانه‌های مقامات عالی رتبه امریکایی و صهیونیستی، انگیزه مضاعف می‌یابد، به گونه‌ای که نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به صراحت از امریکا می‌خواهد از توان تکنولوژی مجازی خود برای مهار جمهوری اسلامی حداکثر استفاده را بنماید. البته طی این مسیر و آزمون و خطای مجدد در این زمینه از جانب دشمن امری طبیعی است چرا که دشمن با آزمایش همه شیوه‌های مقابله با جمهوری اسلامی و مشاهده ناکارآمدی آنها، اکنون علناً جنگ نرم و کودتای مخملین را در دستور کار دارد. فضای مجازی تنها روزنه امید برای دشمن است تا ضربه نهایی را بزند.( پایگاه اطلاع رسانی عملیات روانی و جنگ نرم ،www.psyop.ir/?p=892) جهت آشنایی بیشتر به منابع زیر مراجعه شود ؛جنگ نرم ، داود رنجبران ، تهران، ساحل اندیشه ، 1388، مجموعه مقالات قدرت و جنگ نرم از نظر تا به عمل ، تهران، نشر ساقی ، 1388، فصلنامه تخصصی عملیات روانی و جنگ نرم ، پایگاه جامع و تخصصی جنگ نرم (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 101/100119849) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه