با اينکه تبري جستن از دشمنان از واجبات است، چرا پيامبر گرامي اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ با دختر ابوبکر و عمر ازدواج مي کنند و هم چنين بعضي از ائمه ديگر هم با سلاطين نامشروع چنين وصلتي داشته اند؟

تبري از دشمنان خدا و اهل بيت، يکي از فروع دين در اعتقاد شيعه است تبري و تولي: تبري يعني بيزاري و نفرت و تولي يعني دوستي و قبول ولايت ائمه معصومين، تبري در معناي گسترده يعني عدم پذيرش ولايت دشمنان خدا و اين عدم پذيرش مي تواند معاني متعدد داشته باشد، بيزاري از دل و درون و احساس نفرت دروني که قطع روابط بيروني و ظاهري و عدم پذيرش سلطنت و استيلاي دشمنان خداوند و اهل بيت پيامبر. قانون تبري و تولي در حقيقت ريشه قرآني دارد، آياتي نظير إِنَّمَا وَلِيُّکمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَهُمْ رَاکعُونَ. دوستان و ولايتمداران شما خداوند و پيامبرش و کساني هستند که ايمان آورده و در حال رکوع نماز، زکات دادند. (به اتفاق علماي شيعه و اهل سنت اين آيه در شأن امير مومنان نازل شد وقتي آن حضرت در حال رکوع بود و سائلي مراجعه و استمداد نمود و هيچ کس از او حمايت نکرد، حضرت با اشاره انگشت به سائل انگشتر خود را به او داد و اين آيه در تأييد عمل آن حضرت نازل شد. تبري نيز هم چون تولي ريشه قرآني دارد آياتي هم چون: الَّذِينَ يَتَرَبَّصُونَ بِکمْ فَإِن کانَ لَکمْ فَتْحٌ مِّنَ اللّهِ قَالُواْ أَلَمْ نَکن مَّعَکمْ وَإِن کانَ لِلْکافِرِينَ نَصِيبٌ قَالُواْ أَلَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَيْکمْ وَنَمْنَعْکم مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ فَاللّهُ يَحْکمُ بَيْنَکمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَن يَجْعَلَ اللّهُ لِلْکافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلاً كسانى كه در انتظار فرجام كار شما به سر مى برند ; پس اگر از جانب خدا پيروزى و گشايشى براى شما حاصل شود مى گويند : آيا ما با شما نبوديم ؟ پس ما نيز در بهره ها و غنايم سهمى داريم . و اگر براى كافران نصيبى از پيروزى باشد ، به آنان مى گويند : آيا ما بر شما چيره نشديم و شما را از پيوستن به مؤمنان بازنداشتيم ؟ خداوند هرگز کافران را بر مومنان مسلط نکرده و اجازه نداده است کافران بر مومنان استيلا داشته باشند. وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاء بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَيُطِيعُونَ اللّهَ وَرَسُولَهُ أُوْلَئِک سَيَرْحَمُهُمُ اللّهُ إِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَکيمٌ مردان و زنان با ايمان بر يكديگر ولايت دارند ، از اين رو يكديگر را به كار شايسته فرمان مى دهند و از كار ناپسند نهى مى كنند و نماز را برپا مى دارند و زكات مى پردازند و از خدا و پيامبرش اطاعت مى كنند . اينانند كه به زودى خداوند رحمت خود را شامل حالشان مى كند و هيچ كس نمى تواند مانع آن شود ، چرا كه خدا مقتدرى شكست ناپذير و كارهايش همه از روى حكمت است . آياتي نظير اين آيات که دلالت بر نفي ولايت کافران و تبري از آنان مي کند در قرآن متعدد است: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَتَّخِذُواْ الْکافِرِينَ أَوْلِيَاء مِن دُونِ الْمُؤْمِنِينَ أَتُرِيدُونَ أَن تَجْعَلُواْ لِلّهِ عَلَيْکمْ سُلْطَانًا مُّبِينًا اي مومنان ولايت کافران را نپذيريد، بلکه اولياء شما مومنين هستند آيا مي خواهيد آنان بر شما مسلط باشند؟ و سلطه آنان را مي پذيريد. پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ و ائمه ـ عليهم السلام ـ هرگز از دستور قرآن سر پيچي نکرده اند، آنچه درباره ازدواج پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ و ائمه ـ عليهم السلام ـ مطرح است، از اين قاعده بيرون است چون، آنها هرگز به صراحت با پيامبر دشمني نکردند. خصوصا عمر و ابوبکر مادامي که پيامبر زنده بود اظهار دوستي و علاقه به آن حضرت کرده و جزء صحابه آن حضرت بودند. از اين رو مادامي که آنها آشکارا به آن حضرت اظهار دشمني نکردند، بلکه جزو ايمان آورندگان پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ بودند، حضرت نيز مامور بود بر اساس ظواهر مردم با آنان رفتار کند ساير ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ نيز در اين امر مطيع پيامبر بودند. پيامبر با دختر ابوسفيان که دشمن درجه اول پيامبر در مکه بود ازدواج کرد (ام حبيبه) از اين رو نمي توان ازدواج کردن يا نکردن با کسي را از تولي و تبري حساب کرد. وقتي ام حبيبه دختر ابو سفيان به پيامبر ايمان آورده بود و پيامبر را دوست داشت، آن حضرت با او ازدواج کرد. در حالی که ابو سفیان هنوز مشرک بود. امام حسن ـ عليه السلام ـ و امام رضا ـ عليه السلام ـ و امام جواد ـ عليه السلام ـ اگر با دختران افرادي ازدواج کردند، چنين مسئله اي به ظاهر نبود، يعني مأمون هرگز خود را دشمن اهل بيت و پيامبر نمي دانست و تظاهر به دشمني نمي کرد چنان که خود را خليفه رسول الله مي دانست نه دشمن پيامبر و از طرفي تظاهر کامل به دوستي اهل بيت مي کرد و درباره اثبات ولايت امير مومنان استدلال و مجادله مي کرد و علي بن موسي الرضا را به ولايتعهدي برگزيد. بنابراين هيچ دشمني از سوي آنان اظهار نشد تا تبري کند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه