برخى آیات قرآن از تأثیر شیطان در مورد انبیا علیهم السلام خبر داده، اینها چگونه با عصمت پیامبران مى سازد؟

شیطان هیچ گونه تأثیرى که مغایر عصمت باشد در پیامبران الهى نداشته است. قرآن مواردى از دخالت شیطان در رابطه با انبیا را بیان کرده که هیچ یک نافى عصمت نیست. و اینک شرح موارد یاد شده:1. قرآن مى فرماید:«وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسُولٍ وَ لا نَبِیٍّ إِلاَّ إِذا تَمَنَّى أَلْقَى الشَّیْطانُ فی أُمْنِیَّتِهِ فَیَنْسَخُ اللَّهُ ما یُلْقِی الشَّیْطانُ ثُمَّ یُحْکِمُ اللَّهُ آیاتِهِ وَ اللَّهُ عَلیمٌ حَکیمٌ»1؛«و پیش از تو هیچ رسول و پیامبرى را نفرستادیم مگر آنکه هرگاه آرزو مى کرد اهداف پاک و سعادت بخش خود را براى نجات مردم از کفر و شرک پیاده کند [شیطان ]براى بازداشتن مردم از پذیرش حق [در برابر آرزویش شبهه و وسوسه مى انداخت، ولى خدا آنچه را شیطان] از وسوسه ها و شبهه ها مى اندازد مى زداید و محو مى کند، سپس آیاتش را محکم و استوار مى سازد و خدا دانا و حکیم است».چنانکه ملاحظه مى شود این آیه ناظر به کارشکنى هاى شیطان، در برابر فعالیت هاى انبیا است و اخلال هایى را بیان مى کند که شیطان در راه تحقق یافتن برنامه ایشان در جهت هدایت مردم انجام مى دهد.اخلال گرى هاى شیطان در مسیر فعالیت ها و تلاش هاى هدایت گرانه انبیا هیچ گونه دلالتى بر تنافى و تعارض آن با عصمت انبیا ندارد. افزون بر آن خداوند از ناکامى شیطان در اخلال گرى هایش یاد نموده و روشن مى سازد که پیروزى اساسى در این کشاکش از آن حق و حقیقت و آیات استوار الهى است.2. قرآن جاى دیگر در مورد فتنه گرى هاى شیطان مى گوید:«یا بَنى آدَمَ لا یَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطانُ کَما أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ مِنَ الْجَنَّةِ یَنْزِعُ عَنْهُما لِباسَهُما لِیُرِیَهُما سَوْآتِهِما إِنَّهُ یَراکُمْ هُوَ وَ قَبیلُهُ مِنْ حیثُ لا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّیاطینَ أَوْلِیاءَ لِلَّذینَ لا یُومِنُونَ»2؛«اى فرزندان آدم! شیطان شما را نفریبد چنان که پدر و مادرتان را از بهشت بیرون کرد، لباس ایشان را از تن شان مى کند تا برهنگى را به ایشان بنمایاند، شیطان و گروه وى شما را از آنجایى مى بینند که شما نمى بینید، ما شیطان ها را سرپرست کسانى قرار دادیم که ایمان نمى آورند».این آیه به وسوسه شیطان در تناول از شجره ممنوعه اشاره دارد که موجب نادیده گرفتن فرمان خدا توسّط حضرت آدم علیه السلام و حوّا و خروج آن دو از بهشت گردید. لیکن باید توجّه کرد که این آیه نیز نافى عصمت حضرت آدم نیست.راز مطلب این است که آنچه نافى عصمت است مخالفت با حکم مولوى و تحریمى خداوند است، در حالى که نهى تحریمى به خوردن از شجره تعلق نگرفته بود. نهى خداوند از خوردن شجره حکمى ارشادى بوده و ثمره مخالفت با آن خروج از بهشت موقت و هبوط بر زمین، یعنى زیستگاه این جهانى بشر بوده است. لذا مخالفت با احکام ارشادى نافى عصمت نیست بلکه موجب به سختى افتادن و مشقّت در دنیا مى شود.3. قرآن درباره حضرت یعقوب مى فرماید:«وَ اذْکُرْ عَبْدَنا أَیُّوبَ إِذْ نادى رَبَّهُ أَنِّى مَسَّنِیَ الشَّیْطانُ بِنُصْبٍ وَ عَذابٍ»3؛«به یاد آور بنده ما ایوب را آن زمان که پروردگار خود را ندا داد که شیطان مرا به رنج و عذاب افکنده است».این آیه اشاره به رنج ها و گرفتارى هایى است که از ناحیه اخلال گرى هاى شیطان متوجّه حضرت ایوب علیه السلام گردید و هیچ دلالتى به انجام عمل خلاف و سرپیچى آن حضرت از اوامر و نواهى الهى ندارد، تا مغایر با عصمت ایشان باشد. چه بسا این آیه شریفه اشاره به یک اصل کلّى باشد؛ که هر چه از سختى و گرفتارى پیش مى آید به طور مستقیم و غیرمستقیم به شیطان انتساب دارد، حتّى اگر عامل بیمارى مسائل طبیعى و عادى باشد. چنان که هر چه از خیر و خوبى مى رسد به خداوند انتساب دارد. اگرچه از طریق اسباب عادى به انسان برسد.4 لذا آیه فوق دلالتى بر نفوذ شیطان در حضرت ایوب ندارد بلکه دلالت بر مَس و تعرّض بیمارى ها و گرفتارى ها از سوى شیطان بر آن حضرت دارد. پی نوشت:1. حج 22، آیه 52.2. اعراف 7، آیه 27.3. ص 38، آیه 41.4. ر.ک: المیزان، ج 23، ص 221.منبع: www.porseman.org .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه