مولای متقیان علی(ع) چاه می زدند، کارمی کردند، چرا کسی که حوزه می رود، پشت به کارمی کند؟ چرا روحانیون کار نمی کنند؟

پرسش را می توان از جوانب مختلف پاسخ گفت:اول:از لحاظ عرفی وعقلی:اهل عرف وعقلاء عالم امروزه ،جهت بهتر ونیکوتر وسریعتر انجام شدن امور خود؛به اهل فن ومتخصص آن امر رجوع می کنند.دین وامور مذهبی نیز که یک کار مهم وبلکه از اهم امور است ،نیاز به متخصص وکارشناس دارد ،که همچون غواص متبحر در بحر ودریای علم غوطه ور شوند،واصول وفروع دین رااستنباط کرده و به مردم تبلیغ وترویج کنند وخود این عمل بسیار وقت گیر می باشد ،به طوری که با اشتغال به کارهای دیگر ،فرصت رسیدن به این امور باقی نمی ماند.امام خمینی(ره) در این باره می فرمایند:«تبلیغات وتعلیمات دو فعالیت مهم واساسی ماست...در روایت ملاحظه می کنید که دروصف جانشینان پیغمبراکرم صلی الله علیه وآله آمده است که یعلمونها الناس یعنی دین را به مردم تعلیم می دهند،مخصوصا در شرایط کنونی که سیاستهای استعماری و...خائن ویهود ونصارا ومادیون در تحریف حقایق اسلام وگمراه کردن مسلمانان تلاش می کنند»( تعلیم وتربیت از دیدگاه امام خمینی ص291)درجای دیگر می فرمایند«علما جانفشانی کردند [وجانفشانی می کنند]...حالا شما به آنها اشکال وارد می کنید از باب اینکه اطلاع بر واقعه ندارید؛نه سوء قصد دارید،نه سوء نیت دارید،اطلاع از واقعیت ندارید...»(همان ،ص296)بنابراین کارفقط در امور کشارزی ومهندسی وکارگری خلاصه نمی شود بلکه کار روحانیت بزرگتر وبا اهمیت تر از امور دیگر می باشد که امام خمینی می فرمایند«یک مدرسه روحانیت به قدر صدها شهربانی کار انجام می دهد وشما غافل از آنید»(همان ص288)استاد شهید مطهری می فرمایند:«هر دینى و از آن جمله اسلام خواه ناخواه به یک فرقه و دسته و گروهى نیازمند است که آنها علما و دانایان و متخصصان آن دین باشند . اسلام[هم]وجود یک طبقه اى را که آنها عالم دین باشند پذیرفته است . پس اگر کسى خیال کند که ما مسلمانیم ولى عالم دینى لازم نداریم ، حرف مفت است . دین کارشناس مى خواهد . اگر دینى عالم دینى نداشته باشد جاهلها چیزى از آن دین باقى نمى گذارند . مخصوصا در اسلام از آن جهت که دین خاتم است علماء و دانشمندان رکن بزرگى به شمار مى روند . بسیارى از وظایف انبیاء را در این عصر علماء باید انجام دهند .» (خاتمیت؛ص 108)دوم:ضرورت واقتضاء زمان:باید به این نکته هم توجه داشت،که ضرورت واقتضاء زمان هم ایجاب می کند ،که روحانیت اموری را(حفر چاه وقنات وکشاورزی و...) که در زمان ائمه علیهم السلام ،ومخصوصا به قول شما در زمان حضرت علی علیه السلام رایج بوده کنار گذاشته ؛و با تمرکز فکر وذهن خود،درکارهای جدید نقش خود را ایفاء کنند.استاد شهید مطهری دراین مورد می فرمایند«حقیقت اینست ...با تغییراتى که در وضع زندگى مردم نسبت به صدر اسلام پیدا شده و با توسعه روزافزون علوم و احتیاجات , ضرورت دارد گروهى(روحانیان) همه عمر ممحض باشند براى تحصیل و اداره شؤون دینى مردم , و ناچار بودجه مخصوصى لازم است که با طرز صحیحى در این راه مصرف شود .در صدر اسلام احتیاج اینقدر نبوده , عقده ها و شبهه ها و همچنین معاندین دشمنان اسلام اینقدر نبوده اند . ضرورت دارد همیشه گروهى ممحض براى دفاع از اسلام و جوابگوئى به احتیاجات دینى مردم بوده باشند ...به هر حال این جمود فکرى است که صرفا به حکم اینکه یک چیزى در صدر اسلام نبوده اکنون هم که احتیاج و ضرورت ایجاب مى کند نباشد ».( ده گفتارناشر :صدرامحل نشر : تهران ص 291)علاوه براین نکته انبیاء و ائمه علیهم السلام،از علم لدنی بهرمند بوده اند، واینگونه نیاز به تحقیق وتفحص وتلمذ ،آن هم به سالهای متمادی نداشتند.سوم:از لحاظ فقهی: شرع مقدس اسلام، یک مکانیسمی را پیش بینی و ارائه کرده است که روحانیانی که کار آنها شخصی نیست بلکه برای تبلیغات دین مبین اسلام و در خدمت انسانها و تأمین مصالح معنوی انسان می باشد، از درآمدهای عمومی به نام سهم امام (وجوهات) استفاده کنند.واین کار شرعا نه تنها برای روحانیان واجد الشرایط هیچ اشکالی ندارد .بلکه اصلا سهم امام (علیه السلام) به عنوان شخصیت حقوقی که مبلغ دین اسلام است جعل شده است .و واضح است که اگر ائمه (علیهم السلام) نیز اگر مخیر بین این دو امر می شدند که یا به پژوهش و تبلیغ دین بپردازند و یا به تأمین مخارج زندگی خود، آنها نیز به وظیفه نخست پرداخته و از طرق سهم امام زندگی خود را اداره می کردند .لذا باید به این فرق مهم توجه کرد. در رشته های دیگر علمی نیز دولت اسلامی باید به اندازه کفایت به پشتیبانی مادی و معنوی دانشمندان بپردازد. همان طور که مسئله بورسیه دانشجویان و عضویت هیأت علمی آنان از همین قبیل است. البته باید در نظر داشت که امروزه بسیاری از روحانیان در مراکز ادارات وسازمانهای دولتی وخصوصی مشغول به کار بوده وعده ای نیز از راه تحقیق وتدریس وتألیف کسب درآمد می کنند.منابع:1.تعلیم وتربیت از دیدگاه امام خمینی؛دفتر هجدهم تبیان ، تنظیم ونشر آثار امام،چاپ چهارم سال13852.مرتضی مطهری ؛خاتمیت؛ ناشر :صدرامحل نشر؛ تهران 3. مرتضی مطهری ؛ده گفتار؛ناشر صدرامحل نشر ؛تهران .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه