سلام ، وقت به خیر ، سوالی دارم ، چرا حضرت محمد در جنگ حنین ، طایفیان را تا شهر طایف تعقیب کرد و اینکه به چه علت ، انها را رها نکرد و از یمن منجنیق اورد تا بتواند وارد برج و باروی شهر طایف شود ؟ در حالی که حضرت علی وقتی دشمن از میدان جنگ فرار میکرد ، دستور میداد که دشمن را تعقیب نکنند .... لطفا این شبهه را با دلایل متقن برطرف کنین ، ممنونم .

«غزوه حنین» از غزوات پیامبر اسلام، در سال هشتم هجری و بلافاصله پس از فتح مکه اتفاق افتاد. این غزوه برای مقابله با قبیله هوازن بود که قصد داشتند به سپاه اسلام حمله کنند. در این غزوه نیز مانند غزوه احد، مسلمانان رسول خدا (صلی الله علیه وآله) را تنها گذاشته و فرار کردند، ولی با پایداری برخی اصحاب و خاندان پیامبر (صلی الله علیه وآله) دشمن شکست خورد و غنایم بسیاری به دست آمد.قبیله ثقیف که از قبایل نیرومند و پرجمعیت عرب بود در شهر طائف زندگی می‌کرد. پس از جنگ حنین و شکست کفار، برخی از اعراب ثقیف که در جنگ حنین حضور داشتند به طائف برگشتند و در قلعه محکم و مرتفع شهر خود پناهنده شدند. مسلمانان به دستور پیامبر به سوی طائف حرکت کردند و قلعه شهر را محاصره کردند.رسول خدا صلی الله علیه و آله چنان که گفته شد دستور داد اسیران هوازن را با غنایم در «جعرانه » جاى دهند و خود در ماه شوال سال هشتم با سپاهیان اسلام به قصد تعقیب دشمن به سوى طائف حرکت کرد، در سر راه به قلعه مالک به عوف رسید و دستور داد آن را که خالى از سکنه بود ویران کنند تا پشت سر آن ها پایگاهى براى دشمن نباشد و در وقت ضرورت نتوانند از آن به نفع خود استفاده کنند و هم چنان تا پاى قلعه هاى طائف پیش رفت.مردم طائف که از قبایل ثقیف بودند مردمى ثروتمند و جنگ جو و قلعه هاى محکمى داشتند و چون از ورود سپاهیان اسلام مطلع شدند از بالاى برج ها شروع به تیراندازى به سوى لشکر اسلام نمودند و در همان روز اول هیجده نفر از مسلمانان در اثر تیرهاى ایشان به قتل رسیدند، از این رو پیغمبر اسلام دستور داد لشکریان عقب نشینى کنند و اردوگاه خود را در جایى که از تیررس دشمن دورتر بود قرار دهند، که پس از اسلام اهل طائف، مردم شهر در آن جا مسجدى بنا کردند و هم اکنون بناى آن باقى است.محاصره قلعه هاى مزبور بیش از بیست روز طول کشید و چون آذوقه فراوان در شهر و قلعه ها اندوخته شده بود و دیوار و برج و باروى آن ها نیز محکم بود و افراد قبیله ثقیف نیز مردمانى جنگ جو و سخت بودند کارى از پیش نمى رفت.مورخین نوشته اند: مسلمانان از منجنیق، «دبابه » و «ضبر»[۱] نیز استفاده کردند اما قلعه داران ثقیف با ریختن آهن هاى گداخته و مفتول هاى آتشین بر روى «ضبر»ها از پیشروى سربازان اسلام به کنار برج و باروها جلوگیرى مى کردند و آن ها را ناچار به عقب نشینى مى ساختند.محاصره طول کشید قلعه ها گشوده نشد و پیغمبر اسلام براى تسلیم دشمن اعلام کرد هر کس از حصار بیرون آید در امان است، به این امید که لااقل غلامان و بردگان ثقیف که جمعیت زیادى را تشکیل مى دادند و افراد دیگرى که نگران اسارت زنان و فرزندان خود بودند تسلیم شوند، اما بیش از بیست نفر کسى تسلیم نشد و هم آن ها به پیغمبر گزارش دادند که آذوقه بسیارى در انبارها ذخیره شده و قبایل ثقیف تصمیم به مقاومت زیادى گرفته اند. ادامه محاصره با آن موقعیت که پیش آمده بود بى فایده مى نمود، زیرا پیغمبر اسلام از طرفى متوجه شد که آذوقه و خوار و بار لشکریان اسلام رو به اتمام است و جنگ هاى بى ثمر آن مدت روح یاس و خستگى در توده لشکریان ایجاد کرده و از سوى دیگر بیشتر سپاهیان براى بازگشت به «جعرانه » و تقسیم غنایم جنگ حنین بى تابى مى کنند و قبایل ثقیف نیز خود را براى یک محاصره طولانى آماده کرده و به این زودى تسلیم نخواهد شد و از سوى دیگر ماه هاى حرام در پیش است و جنگ در آن ماه ها روا نبود و اگر محاصره و جنگ به ماه ذى قعده بکشد دشمن از یک حربه تبلیغاتى - یعنى جنگ در ماه حرام - علیه پیغمبر اسلام در میان اعراب استفاده خواهد کرد، از این رو تصمیم به بازگشت به مکه و «جعرانه » گرفت و جنگ طائف را به وقت دیگرى موکول کرده دستور حرکت لشکریان به سوى مکه صادر شد و اعلان شد که چون ماه ذى قعده در پیش است پیغمبر اسلام به قصد عمره به سوى مکه حرکت مى کند و پس از انجام عمره و گذشتن ماه هاى حرام دوباره به طائف باز خواهد گشت.... در تواریخ دیگر است که رسول خدا صلی الله علیه و آله از نمایندگان بنى سعد حال مالک را پرسید و آن ها گفتند: وى در قلعه هاى طائف نزد ثقیف به سر مى برد، حضرت به وسیله آن ها براى مالک پیغام فرستاد که اگر تسلیم شود خانواده و ثروتش را به او باز مى گرداند و علاوه بر آن صد شتر هم به او خواهد داد.و چون این پیغام به مالک بن عوف رسید با آن چه از بزرگوارى و گذشت پیغمبر اکرم نسبت به اسیران شنیده بود سبب نرم شدن دل او نسبت به اسلام و آن پیغمبر بزرگوار گردید و تصمیم گرفت از طائف خارج شده و خود را به پیغمبر اسلام برساند و مسلمان شود، اما از قبیله ثقیف و مردم طائف وحشت داشت که اگر از تصمیم او مطلع شوند مانع خروج او گردند از این رو با طرح نقشه قبلى، دستور داد اسب او را بیرون از شهر طائف در نقطه اى زین کرده و آماده نگاه دارند، و چون شب شد به بهانه اى از قلعه طائف خارج شد و به وسیله همان اسب بسرعت خود را در «جعرانه » به آن حضرت رسانده و اسلام آورد.و رسول خدا صلی الله علیه و آله نیز طبق وعده اى که داده بود عمل کرد و سپس او را سرپرست چند قبیله از قبایل اطراف گردانید و همین گذشت و بزرگوارى پیغمبر اسلام او را چنان فریفته و شرمنده کرد که خود یکى از مدافعان اسلام گردید و تدریجا زندگى را بر مردم مشرک طائف تنگ کرد تا ناچار شدند پس از چندى مسلمان شوند و گروهى را به عنوان نمایندگى و تسلیم، به مدینه و نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله اعزام نمایند . تفاوت عمده در این است که پیامبر (ص) با مشرکان و کافران می جنگید ولی علی علیه السلام با مسلمانان می جنگید. احکام این دو جنگ طبعا مانند هم نیست .شرایط و موقعیت این دو گروه در زمان و مکان های مختلف کاملا باهم فرق می کرد. از آنجا که در آن زمان طائف شهر معروفی در کشور عربستان بود که در دوازده فرسنگی جنوب شرقی مکه قرار داشت. این شهر شهری است ییلاقی و دارای آب و هوای لطیف و باغ ها و نخلستان ها و مزارع سرسبز و یکی از بهترین نقاط حجاز به شمار می رود. این شهر پایگاه مهمی در زمان صدر اسلام به شمار می آمد که بایستی در مقابل مسلمانان تسلیم می شد والا دشمنان از این نقطه حساس ، استراتزیک و ثروتمند، اسلام و مسلمانان توطئه و تهدید زیادی میشد.طائف در ایام ظهور اسلام و پس از آن، محل سکونت قبیله ثقیف بوده است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در ایامی که در مکه بود، یک بار به این شهر سفر کرد تا مردم آن را به اسلام دعوت کند، اما مردمان این شهر با اذیت و آزار و مسخره کردن، پیامبر را از شهر بیرون راندند. چنانچه از رفتار بزرگوارانه ، مرحمت و بخشش پیامبر(ص) در ادامه این تعقیب و گریز می بینیم باعث تمایل مشرکان به اسلام و مسلمانان شدن آنها گردید .قسمتی از متن برگرفته از پایگاه دانشنامه اسلامی پی نوشت:1. ضبر و دبابه نوعى وسایل جنگى بوده که به صورت نوعى کندو از چوب مى ساختند و روى سرپوش آن را با چرم هاى ضخیم مى پوشانیدند و سربازان براى رخنه کردن به قلعه هاى دشمن به داخل آن مى رفته و خود را به پاى دیوار قلعه مى رسانده اند، و به اصطلاح زره پوش هاى آن روز بوده است. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه