منظور از واژه ی «الشعري» در سوره ی نجم چيست؟

روی هر یک از واژگان قرآنی، عنایت ویژه است. از این روی واژه ی «الشّعری» در قرآن کریم معنای خاصّی را دنبال می کند. خداوند در راستاي مبدأ شناسي مي فرمايند: وَأَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَي. و اين که اوست پروردگار ستاره ی «شعرا». تکيه ویژه بر واژه ی «ستاره شعري» این است که، علاوه بر اين که اين ستاره درخشنده ترين ستارگان آسمان است که معمولا به هنگام سحر در کنار صورت فلکي «جوزا» در آسمان ظاهر مي شود و کاملا جلب توجه مي کند، گروهي از مشرکان عرب نیز آن را مي پرستيدند، قرآن کریم مي گويد: چرا شعري را مي پرستيد؟ آفريدگار و پروردگار آن را بپرستيد. ضمناً بايد توجه داشت که دو ستاره در آسمان است که به نام «شعري» ناميده مي شود، که يکي در سمت «جنوب» ظاهر مي شودو به همين دليل آن را «شعراي يماني» مي نامند. (زيرا يمن در جنوب جزيره عربستان است) و ديگري «شعراي شامي» که در جهت شمال قرار دارد، ولي معروف ترین آن، همان «شعراي يماني» است. درباره ی ويژگي هاي جالب اين ستاره، بحث هاي ديگري است که در نکات زير خواهد آمد. نکته ها: 1. اين همه آوازه ها از اوست! بحث هاي اين آيات در حقيقت اشاره اي است به اين معني که هر گونه تدبيري در اين عالم به ذات پاک خداوند بر مي گردد، از مسأله حيات و مرگ گرفته، تا خلقت پيچيده انسان از يک نطفه بي مقدار و هم چنين حوادثي که در طول زندگي انسان ها رخ مي دهد و او را به نحوي مي گرياند يا مي خنداند، همه از ناحيه ی او است. در آسمان درخشنده ترين ستارگان به فرمان او و تحت ربوبيتش قرار دارند و در زمين غنا و بي نيازي انسان ها به ذات پاکش باز مي گردد و طبعا «نشأه آخرت» نيز به فرمان او است، چرا که آن هم حيات جديدي است و در ادامه حيات اين جهانی می باشد. اين بيان از يک سو خط توحيد را مشخص مي سازد، از سوي ديگر خط معاد را، چرا که خالق انسان از يک نطفه ی بي مقدار در رحم، قادر بر تجديد حيات او نيز هست. به تعبير ديگر اين ها همه بيانگر «توحيد افعالي» خدا، «توحيد ربوبيت» است. آري اين همه آوازه ها از او است. 2. شگفتي هاي ستاره ی شعري اين ستاره همان گونه که گفتيم درخشنده ترين ستارگان آسمان است و به «شعراي يماني» معروف است. چرا که در سمت جنوب قرار دارد، و از آن جا که يمن در جنوب جزيره بود، آن را به اين نام مي ناميدند. گروهي از عرب مانند قبيله «خزاعه» آن را تقديس و پرستش مي نمودند، و اعتقاد داشتند مبدأ موجوداتي در روي زمين است، تأکيد قرآن کریم روي اين مسأله که خدا پروردگار شعري است، براي بيدار ساختن اين گروه و همانند آن ها است که مخلوق را با خالق اشتباه کردهو مربوب را به جاي رب قرار داده اند. اين ستاره عجيب الخلقه که به خاطر درخشندگي فوق العاده اش، پادشاه ستارگان ناميده مي شد و داراي شگفتي هايي است که ذيلا به بعضي از آن ها اشاره مي شود، با توجه به اين که در آن روز اين حقايق درباره ی ستاره ی شعري ناشناخته بوده، تکيه ی قرآن کریم روي اين موضوع پر معني است. الف) طبق تحقيقاتي که در رصدخانه هاي معروف دنيا به عمل آمده، حرارت عظيمي که در سطح شعري حکم فرما است تا 120 هزار درجه سانتيگراد! بر آورده شده. در حالي که حرارت سطح کره خورشيد ما را فقط 6500 درجه مي دانند و اين تفاوت عظيم گرماي ستاره شعري را نسبت به خورشيد نشان مي دهد. ب) جرم مخصوص اين ستاره در حدود 50 هزار مرتبه از آب سنگين تر است. يعني وزن يک ليتر آب در آن جا معادل 50 تن در کره زمين خواهد بود! حال آن که در ميان سيارات منظومه شمسي ما «عطارد» که از همه متکاثفتر است، جرم مخصوصش 6 برابر آب بيشتر نيست. با اين توصيف بايد ديد که اين ستاره شگفت انگيز از چه عنصري تشکيل يافته که اين همه فشرده است؟ ج) ستاره شعري که در قرن ما در فصل زمستان ظاهر مي شود، لکن در عصر منجمين قديم مصر ظهور اين کوکب با آغاز تابستان مقارن بوده، کره بسيار عظيمي است که حجم آن 20 برابر کره ی آفتاب است و فاصله آن از ما، نسبت به فاصله خورشيد از زمين فوق العاده زياد است، به طوري که اين فاصله را يک ميليون برابر فاصله آفتاب برآورده کرده اند؟ مي دانيم سرعت سير نور در ثانيه 300 هزار کيلومتر است و نور آفتاب ظرف 8 دقيقه و 13 ثانيه به ما مي رسد، در حالي که فاصله آن از ماه 15 ميليون کيلومتر است، امّا اگر تعجب نکنيد، نخستين شعاع کره ی شعري پس از حدود 10 سال به ما مي رسد! حال محاسبه کنيد که فاصله اش چه اندازه است؟ د) شعراي يماني ستاره اي همراه دارد که از ستارگان مرموز آسمان است، اولين بار دانشمندي به نام «بسل» به وجود آن پي برد و اين در سال 1844 ميلادي بود، امّا در سال 1862 با تلسکوپ مشاهده شده، دوره گردش ستاره همراه به دور ستاره ی اصلي 50 سال است! اين ها همه نشان مي دهد که تعبيرات قرآن کریم تا چه اندازه پر معني است و در کوچکترين تعبيراتش حقايقي نهفته شده که اگر در روز نزولش کاملا مشخص نبوده، با گذشت زمان روشن شده است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه