موقعيت اجتماعي و جغرافيايي امروزي شيخيّه را توضيح دهيد؟

فرقة شيخيه بر اساس تعاليم عالم شيعي شيخ احمد احسائي در نيمه اول قرن سيزدهم به وجود آمد. پيروان اين فرقه برخي از مردم بصره، حلّه، كربلا، قطيف، بحرين و بعضي از شهرهاي ايران بودند. نام ديگر اين گروه كشفيه است كشفيه كنايه از كشف و الهامي است كه رهبران اين فرقه براي خود قائل بودند. مؤسس واقعي اين فرقه شاگرد شيخ احمد يعني سيد كاظم رشتي (در گذشته در 1259 هـ . ق) است كه بعد از مرگش حاج محمد كريم خان قاجار كرماني جانشين او شد. و در اين زمان بود كه اختلاف چندي ميان پيروان سيد كاظم به وجود آمد. شيخيه در ايران به چند گروه تقسيم شده است كه عبارتند از: T}1.شيخية كريم خانيه: شيخية كريم خانيه كه شيخيه كرمان اند و منسوب به مؤسس آن حاج محمد كريم خان كرماني (1225 ـ 1288 ق) مي باشند. مركز شيخيه در زمان محمد كريم خان كرمان بود امّا وي مبلّغاني را براي تبليغ مرام شيخيه به شهرهاي مختلف فرستاد. پس از محمد كريم خان پسرش حاج محمد خان (1263 ـ 1324ق) رهبري اين گروه را بدست گرفت و پس از مرگ محمد خان برادرش زين العابدين خان (1260 ـ 1376ق) به رهبري انتخاب شد پس از او ابوالقاسم خان و سپس عبدالرضا خان به رياست شيخيّه كرمانية برگزيده شدند و عبدالرضا خان در سال 1358 شمسي، سال اول انقلاب اسلامي ايران ترور شد و درگذشت. 2. شيخيّة باقريه فرقة باقريه پيرو ميرزا محمد باقر خندق آبادي دُرچه اي هستند كه بعداً به ميرزا باقر همداني معروف شد وي نمايندة حاج محمد كريم خان كرماني در همدان بود و پس از وي دعوي جانشين او را كرد و جنگ ميان شيخي و بالاسري را در همدان به راه انداخت. 3. شيخية آذربايجان{T اين گروه از شيخيه داراي سه طايفه مهم اند: الف. طايفة حجة الاسلامي ـ كه ميرزا محمد مامقاني ملقب به حجة الاسلام و از شاگردان سيد كاظم رشتي پيروي مي كنند. ب. طايفة ثقه الاسلامي كه از حاج ميرزا شفيع ثقة الاسلام تبريزي (در گذشتة 1301ق) كه از شاگردان شيخ احمد احسائي بود پيروي مي كنند. ج. طايفه احقاقيّه يا احقاقي اين گروه از پيروان ميرزا محمد باقر اسكويي (1230 ـ 1301ق) كه از مراجع تقليد و داراي رسالة علميّه بود، پيروي مي كنند. بدين سبب كه اسكويي كتابي به نام «احقاق الحق و ابطال الباطل» در ردّ حاج محمد كريم خان كرماني نوشت به احقاقي شهرت يافت. اين طايفه غالباً در آذربايجان و كربلا و كويت زندگي مي كنند و آخرين پيشواي ايشان كه چند سال قبل وفات كرد آقا شيخ رسول احقاقي بود. به نوشتة عبدالرسول احقاقي هم اينك مركز گروه احقاقي كشور كويت است و رياست آن را تا چندي قبل ميرزا حسن احقاقي بر عهده داشت كه مرجع فقهي شيخيّه آذربايجان و اسكو به شمار مي رفت و پس از در گذشت وي فرزندش عهده دار مسائل شرعي پيروان پدر بود. به هر حال به جز اطلاعات مذكور آگاهي ديگري از شيخيّه و انشعابات آن و موقعيت و جايگاه آنها در ايران و خارج از ايران در دست نيست و حتي از آمار انساني و تعداد پيروان اين فرقه نيز گزارشي نرسيده است. امّا آنچه روشن است و از منابع بدست مي آيد اين كه از ميان گروههاي شيخيه گروه احقاقي از شيخيه آذربايجان معروفيّت و احتمالاً از تعداد پيروان زيادتري برخوردار است و فعاليت تبليغاتي بيشتري دارد و شيخيه كرمان نيز بعد از كشته شدن عبدالرضا مركز ثقل خود را به كشورهاي خارجي به خصوص بصره و عراق انتقال داده و با آن كه در اطراف كرمان پيرواني دارد ولي عمده فعاليت ايشان در عراق است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه