علوم و معارف قرآن /

تخمین زمان مطالعه: 9 دقیقه

با توجّه به بشارت های قرآن کریم، مثل {Qوَلِکلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لاَيَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلاَيَسْتَقْدِمُونَQ} {Qولکلّ اَجل رسول... Q}{Qو يا بني آدم اما ياتينکم رسل منکم و يقصون عليکمQ} آياتي ـ {Qو جعلناکم امه وسطاQ}، به نظر می رسد، مدت و اجل ديانت مقدس اسلام، قابل انقضا است.


توجّه به ترجمه ی روان آیه بسیار مهمّ است. ترجمه ی روان آیه ی نخست که فرمود: وَلِکلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَاء أَجَلُهُمْ لاَ يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلاَ يَسْتَقْدِمُونَ. این است که: «براي هر قوم و جمعيتي، زمان و سرآمد (معيني) است؛ و هنگامي که سرآمد آنها فرا رسد، نه ساعتي از آن تأخير مي کنند و نه بر آن، پيشي مي گيرند.» هم چنين تر جمه ی روان آيه ی دوّم که فرمود: وَلِکلِّ أُمَّةٍ رَّسُولٌ فَإِذَا جَاء رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ. این است که: «براي هر امتي، رسولي است؛ هنگامي که رسول شان به سوي آنان بيايد، به عدالت در ميان آنان داوري مي شود؛ و ستمي به آن ها نخواهد شد.» توضيح و تفسير: 1. در حقیقت آيه ی 34 اعراف که فرمود: وَلِکلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَاء أَجَلُهُمْ لاَ يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلاَ يَسْتَقْدِمُونَ، به يکي از قوانين آفرينش يعني فنا و نيستي ملت ها، اشاره مي کند. و بحث هاي مربوط به زندگي فرزندان آدم ـ عليه السلام ـ در روي زمين و سرانجام و سرنوشت گنهکاران که در آيات قبل، آمده روشنگر اين بحث است. نخست مي فرمايد: «براي هر امتي،زمان و مدت معيني وجود دارد و هنگامي که اين اجل فرا رسد، لحظه اي تأخير نخواهند کرد. يعني ملت هاي جهان، مانند افراد، داراي مرگ و حياتند، ملت هايي از صفحه زمين برچيده مي شوند و به جاي آن ها ملت هاي ديگري قرار مي گيرند. قانون مرگ و حيات، مخصوص افراد انسان نيست، بلکه اقوام، جمعيت و جوامع را نيز در بر مي گيرد. با اين تفاوت که مرگ ملت ها غالبا بر اثر انحراف از مسير حق و عدالت و روي آوردن به ظلم و ستم و غرق شدن در درياي شهوات و فرو رفتن در امواج تجمل پرستي و تن پروري مي باشد. هنگامي که ملت هاي جهان در چنين مسيرهايي گام بگذارند و از قوانين مسلم آفرينش منحرف شوند، سرمايه هاي هستي خود را يکي پس از ديگري از دست خواهند داد و سرانجام سقوط مي کنند. بررسي فناي تمدّن هايي هم چون تمدن بابل، فراعنه مصر، قوم سبا، کلدانيان، آشوريان، مسلمانان اندلس و امثال آن ها اين حقيقت را نشان مي دهد که در لحظه فرا رسيدن فرمان نابودي که بر اثر اوج گرفتن فساد صادر شده بود، حتي ساعتي نتوانستند پايه هاي لرزان حکومت هاي خويش را نگهدارند. 2. در آيه ی 47 سوره ی يونس که فرمود: وَلِکلِّ أُمَّةٍ رَّسُولٌ فَإِذَا جَاء رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَخداي سبحان، يک قانون کلي درباره ی همه پيامبران و از جمله پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ و همه امت ها از جمله امتي که در عصر پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ مي زيسته اند، بيان کرده و مي گويد: «هر امتي، رسول و فرستاده اي از طرف خدا دارد». وَلِکلِّ أُمَّةٍ رَّسُولٌ فَإِذَا جَاء رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ. «هنگامي که فرستاده آن ها آمد و ابلاغ رسالت کرد و گروهي در برابر حق تسليم شدند و پذيرفته و گروهي به مخالفت و تکذيب برخاستند، خداوند با عدالتش در ميان آن ها داوري مي کند و به هيچ کس ستم نمي شود» مؤمنان و نيکان مي مانند و بدان و مخالفان يا نابود مي شوند و يا محکوم به شکست. همان گونه که درباره ی پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ و امت معاصرش چنين شد، مخالفان دعوت رسالت يا در جنگ ها از ميان رفتند و يا سرانجام شکست خورده و از صحنه اجتماع طرد شدند و مؤمنان، زمام امور را به دست گرفتند. آيه ی سوم مورد نظر پرسشگر اين است که خداوند در قرآن کريم مي فرمايند:اي فرزندان آدم! اگر رسولاني از خود شما به سراغ تان بيايند که آيات مرا براي شما بازگو کنند (از آن ها پيروي کنيد) زيرا آن ها که پرهيزگاري پيشه کنند و عمل صالح انجام دهند، (و در اصطلاح خويش و ديگران بکوشند) نه ترسي براي آن ها هست و نه غمناک مي شوند. تفسير و توضيح این آیه نیز چنین است که: بار ديگر خداوند تبارک و تعالی ، فرزندان آدم را مخاطب قرار داده، فرمود: ، اهل تقوا اهل نجاتند و غم و اندوهي در آخرت نخواهند داشت. و در آيه ی بعد فرمود: : «اما آن ها که آيات ما را تکذيب کنند و در برابر آن، خضوع ننمايند، آن ها اصحاب دوزخند و جاودانه در آن خواهند ماند». همان گونه که قبله شما يک قبله ميانه است، شما را نيز امت ميانه اي قرار داديم (که در حدّ اعتدال که ميان افراط و تفريط هستيد) تا گواه بر مردم باشيد و پيامبر هم گواه بر شما و ما آن قبله اي را که قبلا بر آن بودي، تنها براي اين قرار داديم که افرادي که از پيامبر پيروي مي کنند، از آن ها که به جاهليت باز مي گردند، مشخص شوند، اگر چه اين، جز بر کساني که خداوند آن ها را هدايت کرده، دشوار بود (اين را نيز بدانيد که نمازهاي شما در برابر قبله سابق صحيح بوده) و خدا هرگز ايمان (نماز) شما را ضايع نمي گرداند، زيرا خداوند نسبت به مردم، رحيم و مهربان است. پاسخ به يک اشتباه: بعضي از مذاهب ساختگي که در قرون اخير پيدا شده اند، براي رسيدن به اهداف خود، لازم ديده اند که قبل از هر چيز، پايه هاي خاتميت پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ را به گمان خويش متزلزل سازند.لذا بعضي از آيات قرآن کریم را که هيچ دلالتي بر هدف آن ها ندارد به کمک «تفسير به رأي» و «سفسطه»، بر مقصود خود منطبق ساخته اند. از جمله ی این آیه، آيه 34 سوره ی اعراف می باشد که فرمود: وَلِکلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَاء أَجَلُهُمْ لاَ يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلاَ يَسْتَقْدِمُونَ آن ها مي گويند: قرآن گفته است هر امتي پاياني دارد و منظور از امت، مذهب است. بنابراين مذهب اسلام نيز بايد پاياني داشته باشد!. بهترين راه براي درک چگونگي اين استدلال، اين است که: معنای واقعي «امت» در لغت و سپس در قرآن مجيد، مورد بررسي قرار گیرد. . از کتب لغت و هم چنين موارد استعمال واژه ی (امت) که بیش از64 مورد در قرآن کریم آمده است، استفاده مي گردد که «امت» در اصل به معنای جمعيت و گروه است. به عنوان مثال در داستان حضرت موسي ـ عليه السلام ـ آمد: «هنگامي که به آبگاه شهر مدين رسيد، جمعيتي را مشاهده کرد که (براي خود و چهارپايان شان) مشغول آب کشيدن هستند». و نيز در مورد امر به معروف و نهي از منکر نیز آمده: «بايد جمعيتي از شما باشند که دعوت به نيکي کنند».و نيز آمده : «ما بني اسرائيل را به دوازده قبيله و گروه تقسيم کرديم». هم چنین آمده : «و جمعيتي (از ساکنان شهرايله از بني اسرائيل) گفتند: چرا اندرز مي دهيد افراد گناهکاري را که خداوند آن ها را هلاک خواهد کرد». از اين آيات به خوبي روشن مي شود که امت به معنای جمعيت و گروه است، نه به معنای مذهب و نه به معنای پيروان مذهب و اگر به پيروان مذهب، امت گفته مي شود، به خاطر آن است که آن ها نيز براي خود گروهي هستند. بنابراين معنای آيه ی مورد بحث اين است که هر جمعيت و گروهي، سرانجامي خواهند داشت، يعني نه تنها تک تک مردم، عمرشان پايان مي پذيرد، بلکه ملت ها هم مي ميرند و متلاشي مي شوند و منقرض مي گردند. اصولا در هيچ مورد، امت، در معنای مذهب به کار نرفته است و به اين ترتيب، آيه ی مورد بحث هيچ گونه ارتباطي به مسأله خاتميت ندارد. پاسخ به يک سفسطه ديگر: همان طور که بیان شد ، برخی از تولید کنندگان دين جدید در قرون اخير، براي صاف کردن جاده ادعاهاي خود، پاره اي از آيات قرآن را مستمسک قرار داده و مدعي هستند که این آیات دليل بر نفي خاتميت است، در حالي که این نظرات ناصواب، غیرعلمی و غرض آلود است و هیچ ارتباطي با آن ندارد. يکي از این آيات، آیه ی 35 سوره ی اعراف می باشد که عبارت است از: يا بني آدم اما ياتينکم این دسته افراد، بدون اينکه به قبل و بعد اين آيات توجّه نمایند؛ ، مي گويند: اين آيه، با توجه به جمله «ياتينکم» که فعل مضارع است، دليل بر اين است که امکان دارد در آينده پيامبران ديگري مبعوث شوند. در حالی که اگر به آيات قبل که از آفرينش و سکونت او در بهشت و سپس رانده شدن او و همسرش از بهشت سخن مي گويد، توجّه شود، مخاطب در اين آيات، مسلمانان نيستند، بلکه مجموع جامعه انساني و تمامي فرزندان آدمند، از این روی، پاسخ اين پرسش روشن مي شود، زيرا شکي نيست که براي مجموعه فرزندان آدم، رسولان زيادي آمدند که نام برخی از آنان در قرآن کریم آمده و نام عده ديگري نيز در کتب تاريخی ثبت شده است.منتهي اين عده از تولید کنندگان دين جدید و دین ساجتگی، براي اغفال مردم، آيات گذشته را به دست فراموشي مي سپارند و مخاطب در اين آيه را خصوص مسلمانان مي گيرند و از آن نتيجه گيري مي کنند که امکان رسولان ديگري در کار است. تحمیل اين گونه پیش فرض های ذهنی و سفسطه ها بر دین، سابقه بسيار دارد، مخصوصا در ميان افراد بی مبنا و غرض ورز، که آيه يا جمله اي از يک آيه را از بقيه جدا مي کنند و قبل و بعد آن را ناديده مي گيرند و بر مفهومي که تمايل دارند، تطبيق مي دهند، هر چند ضد مفهوم واقعي آن باشد. در حقیقت این دسته از افراد پیش فرض های ذهنی و غرض های شخصی خود را بر قرآن کریم تحمیل می کنند و این همان تفسیر به رأی است که بسیار مذموم است. آيه «و جعلنا کم امّة وسطا» نيز هيچ گونه دلالتي بر نفي خاتميت ندارد. بنابراين، دين اسلام آخرين ديني است که تا روز قيامت ادامه خواهد داشت و بعد از او هيچ ديني نخواهد آمد و اگر کسي بگويد دين اسلام هم اجلي دارد، جواب داده مي شود که اديان قبلي چون براي يک دوره خاصي بوده و نيازهاي آن دوره را برطرف مي کرد، لذا پايان يافتند ولي دين اسلام تمام نيازهاي جامعه را تا روز قيامت بيان کرده است و براي همين تا روز قيامت پايان پذير نمي باشد. در حقیقت دین اسلام، دارای ویژگی های چون: وحیانی، فرازمانی، جهانی و جاودانی است و جوابگوی تمام نیازهای مردم هر عصر و مصری است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19



0 دیدگاه
برای این پست دیدگاهی وجود ندارد

ارسال نظر



آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود

09111169156

info@parsaqa.com

حامیان

Image Image Image

همكاران ما

Image Image