لطفا بیان فرمائید، جوامع اسلامی با دولتهای اسلامی چه تفاوتهایی با هم دارند؟

دو اصطلاح Islamic State و Islamic Society از این جهت که دارای صفت «اسلامی بودن» هستند، مشترکند. لذا شاخصه هر دو، اسلامی بودن آنهاست اما تفاوت این دو به تفاوت معنایی و ماهوی جامعه (Society) و دولت (State) باز می گردد: در فرهنگ آکسفورد، در مقابل واژه Society معانی زیر را می توان یافت: چنان که ملاحضه می فرمایید، در تعریف این واژه، تاکید بر کلمه مردم People است و به طور خلاصه، جامعه گروهی از مردم هستند که با آداب و رسوم و قوانین مشخصی، با هم زندگی می کنند و هدف مشترکی دارند. لذا طبق این تعریف جامعه اشتراک معنایی با دولت State)  ندارد چرا که دولت (State) بخش سیاسی و حکومتی یک کشور است و لذا دولت می تواند تنها یکی از شؤون یک جامعه باشد بدین معنی که مردم یک جامعه، می توانند به هر شیوه ای دولتی تشکیل دهند. در این جا مناسب است به طور خلاصه به ویژگی های دولت اسلامی و جامعه اسلامی نیز اشاره ای داشته باشیم: حکومت اسلامی حکومتی است که در عرضه سیاست و اداره جامعه، مرجعیت همه جانبه اسلام را پذیرفته است. یعنی دولت و نمادهای مختلف آن، خود را در برابر آموزه ها و تعالیم اسلام متعهد می دانند و سعی می کنند در تدابیر و تصمیمات و وضع قوانین و شیوه سلوک با مردم و نوع معیشت و تنظیم انحای روابط اجتماعی، دغدغه این را داشته باشند و در همه این شؤون حکومتی از تعالیم اسلام، الهام بگیرند و آنها را با اسلام هماهنگ و موزون کنند. چنین حکومتی به دنبال تأسیس جامعه اسلامی است یعنی می خواهد کلیه روابط اجتماعی، اعم از فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و نظامی را بر اساس آموزه های اسلامی شکل دهد. در چنین حکومتی، قلمرو دخالت اسلام در عرضه سیاست و اجتماع، تابع محتوای تعالیم دینی است و به هر مقداری که اسلام در هر زمینه پیامی داشته باشد و آموزه ای ارائه کرده باشد، مورد پذیرش و التفات این گونه حکومت ها قرار می گیرد. [1] در حکومت اسلامی، مشروعیت حکومت، الهی است و حاکمان باید مشروعیت خود را بدون واسطه یا با واسطه از جانب خداوند، دریافت کرده باشند که در زمان پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع)، حق حاکمیت از آن، آنهاست و در زمان غیبت امام عصر(عج)، این حق به نایبان ایشان یعنی فقهای عادل جامع الشرایط واگذار شده است. جامعه اسلامی نیز جامعه ای است که دغدغه دین دارد و این دغدغه همه جانبه است و به جنبه ای خاص، محدود نمی شود. جامعه اسلامی می خواهد همه شؤون خود را با تعالیم اسلامی هماهنگ و همسو کند. جامعه از دو عنصر اصلی افراد و آحاد انسانی و روابط متقابل میان افراد و گروه ها تشکیل می شود. در جامعه اسلامی، آموزه های اسلامی حاکم بر هر دو عنصر است. همسو کردن خود و جامعه با دین، تنها به امور فردی و عبادیات و اخلاق فردی محدود نمی شود بلکه در تمام امور و روابط اجتماعی، باید تعالیم اسلام حاکم باشد و داوری دین در همه خطوط و زوایای تمامی شبکه روابط اجتماعی، نافذ باشد. در جامعه اسلامی، نگاه هستی شناختی خاصی به انسان وجود دارد چرا که انسان ترکیبی از روح و بدن است و انواع گرایش های خوب و بد در او وجود دارد که می تواند در پرتو عمل اختیاری خود، جهات نیک سرشتی خود را بارور کند و بالعکس. جامعه اسلامی به خدا محوری عقیده دارد نه انسان محوری و از طرفی فردگرایی را نفی می کند و با سکولاریسم نیز مخالف است. و در یک کلام جامعه اسلامی، جامعه ای است که اسلام و آموزه های آن بر تمام افراد و گروه ها و روابط میان آنها حاکم است و حرف اول را می زند. .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه