زمان از خصوصیات عالم ماده است چون زمان مقدار حرکت است و حرکت تنها در موجودات مادی معنی دارد. بنابراین تنها برای موجود مادی گذشته و حال و آینده معنی پیدا می کند. برای موجودی که بالاتر از عالم ماده واقع شده است نه حرکت معنی دارد ونه زمان لذا موجودات عالم مثال(برزخ) و موجودات عالم بالاتر از آن(عالم عقول) که انواه گوناگون ملائکند، گذشته و حال و آینده بی معنی است.

زمان از خصوصیات عالم ماده است چون زمان مقدار حرکت است و حرکت تنها در موجودات مادی معنی دارد. بنابراین تنها برای موجود مادی گذشته و حال و آینده معنی پیدا می کند. برای موجودی که بالاتر از عالم ماده واقع شده است نه حرکت معنی دارد ونه زمان لذا موجودات عالم مثال(برزخ) و موجودات عالم بالاتر از آن(عالم عقول) که انواه گوناگون ملائکند، گذشته و حال و آینده بی معنی است. موجود فوق مادی کل عالم ماده را از اول تا آخر یکجا مشاهده می کند لذا برای ملائک گذشته و حال و آینده به یک اندازه معلوم و روشناست و فراتر از از ملائک خداوند متعال است که جمیع عالم را یکجا مشاهده می کند.جواب دیگر این است که خالق همه جیز خداست؛ خداست که اراده می کند و اشیاء به وجود می آیند پس هر چه در آینده رخ خواهد داد با اراده خدا رخ خواهد داد و خدا می داند که در آینده چه چیزی اراده خواهد کرد. همان طور که ما هم قبل از انجام دادن کارهای خودمان می دانیم که چه کاری انجام خواهیم داد. ملائک نیز می دانند که در آینده چه حادثه ای رخ خواهد داد چون اراده آنها در طول اراده خداست یعنی اراده خدا با وساطت ملائک در عالم ماده تحقق می یابد لذا آنها نیز قبل از وقوع حوادث بر آن آگاهند. انبیاء و ائمه(ع) نیز با اتصال به علم خدا می توانند از آینده مطلع باشند.جواب دیگر این است که تمام عالم خلقت- اعم از عامل عقول و عامل مثال و عالم ماده- ظهور علم خدا هستند یعنی علم ذاتی خداست که به صورت عالم خلقت ظهور یافته است. چنین نیست که خدا اول خلق کند و بعد به مخلوقات علم پیدا کند بلکه او اول به آنچه می آفرید علم داشت و آن گاه بر اساس علم خویش عالم را آفرید لذا او از ازل و قبل از خلقت عالم نیز بر موجودات عالم بود. نظیر علم یک مهندس به شکل ساختمان قبل از ساختن آن چون مهندیس ابتدا نقشه ساختمان را در ذهن مجسم می کند و آن گاه براساس آن نقشه ای روی کاغذ می کند و بر اساس نقشه روی کاغذ ساختمان را می سازد لذا او قبل از ساخته شده ساختمان می داند که ساختمان به چه شکلی خواهد شد. بنابراین علم خدا تابع حوادث آینده نیست بلکه حوادث آینده طبق علم خدا پدید می آیند. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه