چرا بايد غسل كرد؟

مسأله غسل و حكمت آن، از دو جهت قابل تأمل و توجه است: الف. جهت اول كه يكي از مهمترين جهات در احكام شرعي است و آن جنبه اخلاقي و تربيتي مسأله است به اين بيان كه يكي از ويژگي‌هاي رواني انسان حالت غفلت است كه از جهاتي مثبت و از جهاتي منفي است. جهت منفي آن غفلت از احكام و دستورات الهي و توجه به هواهاي نفساني است كه عامل سقوط انسان در زندگي مادي و معنوي است و قرآن هم به آن اشاره دارد. در واقع خداوند به خاطر وجود اين ويژگي در انسان، در تشريع احكام، اين نكته را مدنظر داشته و خواسته است که در تمام لحظات انسان را به ياد خود توجه دهد، لذا وقتي انسان به جنبه غريزي متوجه مي‌شود حتي از نوع حلال و صحيح آن (مثل كسي كه از حلال جنب مي‌شود)، نوعي حالت غفلت به انسان دست مي‌دهد و احساس دوري از خدا مي‌كند كه غسل كردن نوعي خارج شدن از اين حالت و نشاط دوباره براي توجه به ذات مقدس حق است. نكته ديگري از جنبه تربيتي و اخلاقي طهارت در اسلام، توجه از طهارت ظاهر بدن به طهارت و پاكي باطن از رذائل اخلاقي و گناهان است كه حتي در پست‌ترين مكانها (به تصور ما) خداوند براي ما تعيين حكم مي‌كند و خواندن دعا را مطلوب مي‌داند و ما را متوجه قيامت و آخرت مي‌كند (دعاي بيت الخلأ مفاتيح الجنان، ص 31). ب. جهت دوم توجه به جنبه بهداشتي غسل است كه موجب نظافت بدن است و اين جنبه مورد توجه دين اسلام بوده تا به آنجا كه در روايت است كه «النظافة من الايمان». ديگر اينكه انساني كه جنب مي‌شود به خاطر تحرك جسمي و روحي دچار كسالت و گرفتگي مي‌شود كه غسل موجب بدست آوردن نشاط جسمي و روحي است. در روايت از امام صادق ـ عليه السّلام ـ است كه مي‌فرمايد: «بعد از جنابت وقتي بدن آرام مي‌شود، (بخاطر تحرك زياد و تعرق) مرد در وجود خود بوي بدي را احساس مي‌كند و براي رفع آن غسل واجب است). حضرت امام رضا ـ عليه السّلام ـ در اين باره كه چرا خداوند براي طهارت از مدفوع كه كثيف‌تر از مني هستند غسل را واجب نكرده است و براي مني واجب كرده است. حضرت فرمود: چون مني از تمام بدن و نفس انسان خارج مي‌شود ولي مدفوع از نفس انسان نيست و از دري وارد و از ديگري خارج مي‌شود». هر چند اين موارد گوشه‌اي از فلسفه و حكمت عمل غسل بيان گرديد اما اذعان مي کنيم که علت واقعي آن را نمي دانيم و بايد از امام معصوم ـ عليه السلام ـ سؤال نمود. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه