ويژگي‏هاي يك دوست خوب و واقعي چيست؟

چه انسان را فطرتاً موجودى اجتماعى بدانيم و چه نه داشتن روابط اجتماعى - به ويژه شكل دوستى آن - يك ضرورت بى ترديد و انكارناپذير است و عقل و انديشه هر انسانى وى را به داشتن چنين ارتباطى رهنمون مى‏گردد و در كنار رسول باطن، رسول ظاهر و توصيه‏هاى دينى نيز ما را به اين عمل ترغيب مى‏كند. آنگونه كه على بن ابيطالب(ع) مى‏فرمايند: «فقد الاحبه غربه؛ انسان بى دوست غريب است»، (نهج البلاغه فيض الاسلام، حكمت 26) و يا در روايت ديگرى امام معصوم(ع) مى‏فرمايند: «التودد نصف العقل»، (بحارالانوار، ج 74، ص 168) به هر حال افراد مردم گريز ناقص العقل تلقى شده‏اند چه تودّد (دوستي) معادل نصف عقل و انديشه قرار داده شده است. بنابراين بايد در جلب دوستى كوشيد چه اسلام در بين مكاتب بيشترين توجه و اهتمام را به دوستى داده و دارد. درخت دوستى بنشان كه كام دل به بار آرد نهال دشمنى بر كن كه رنج بى شمار آرد امّا با چه كسى بايد دوستى نمود و آداب دوستى نمودن چيست؟دوست مورد نظر بايد از ويژگيهاى اخلاقى و رفتارى و فكرى خاصى برخوردار باشد تا سزاوار محبت ورزيدن و دوستى نمودن گردد. و اين شرائط فراوان و شرح و بسط آن فراتر از حوصله يك مكاتبه است و لذا به ويژگيهاى يك دوست خوب اشاره مى‏كنيم تا با رعايت آنها در انتخاب دوست خوب موفق باشيد:الف . از شرايط يك دوست ايده ال وفادارى است. دوست بايد به اصول اخلاقى و تعهدات دوستى و عهد و پيمانى كه منعقد مى‏سازد پايبند و وفادار باشد.ب. مؤدب بودن به آداب اجتماعى و متخلّق بودن به اخلاق نيك و پسنديده شرط ديگر دوست ايده آل است. چه آدمى متأثر از همنشين و دوست خود است و شخصى بيگانه با آداب اجتماعى نه تنها به شما آسيب مى‏رساند و به واسطه رعايت نكردن آداب اجتماعى و اخلاق نيك حيثيت شما را تهديد و به آن آسيب مى‏رساند بلكه به صورت غير مستقيم بى ادبى را به شما نيز مى‏آموزد و راه و رسم تخلف از اخلاق پسنديده و نيك را به شما ياد مى‏دهد و سد راه تخلّق به اخلاق حسنه مى‏گردد.ج . آگاهى و بينش عالى داشتن از ديگر ويژگى‏هاى يك دوست خوب است. آگاهى و بينش چراغ راه و جهت دهنده حركت است و چه زيباست كه دو همراه در مسير زندگى از پرتو فيض وجود يكديگر بهرمند شده و پا بپاى يكديگر گام بردارند و در اين مسير خود را از انحرافات مصون و وجودشان را از آفات بيمه سازند و اوّلين گام در اين فعاليّت شناخت انحرافات و آفات و راه مقابله با آنها مى‏باشد و شخص جاهل و نادان از اين كار عاجز و تسليم انبوه انحرافات خواهد شد و از تشخيص راه از چاه ناتوان است. پر واضح است كه چنين فردى نه تنها خود را به اعوجاج و انحراف مى‏كشاند بلكه همراهان خود را مبتلا مى‏سازد و لذا براى مصونيت يافتن از انحرافها و پى بردن به آفات و انحرافات و شناخت راه حق داشتن دوست آگاه و مطلع يك ضرورت بى ترديد است.د . ديانت و پايبندى به احكام دين و فرامين الهى اگر اهل دين بودن يك امتياز است و پايبندى به احكام شريعت يك ضرورت مى‏باشد بايد تمام عوامل مؤثر در اين خصيصه را تأمين نمود و دوست خوب بواسطه تأثيرى كه بر رفتار شما دارد بايد شما را به سمت اين ويژگى ايده‏ال دعوت نمايد. اگر دوست شما باعث محروميّت شما از خوبى‏ها گردد و به نوعى موجب متضرر شدن شما شود - آنهم ضررى كه جبران‏ناپذير يا جبران آن سخت است - اين دوستى دوستى پسنديده و معقولى نيست.ه . دور انديشى از ديگر ويژگيهاى دوست خوب است تا قبل از بروز خلل و انحراف در زندگى و هر گونه حادثه منفى و ناخوشايندى شما را آگاه و مطلع سازد. و الاّ در آن صورت دو نفر همراه هم به خطا مبتلا مى‏شويد.و. خدا پروائى و پرهيزكار بودن در همه امور خدا و دستور و رضايت خدا را مدّ نظر داشته باشد.ز. آينه يكديگر بودن و خير خواهى نمودن و عيب يكديگر را دوستانه - نه خصمانه - متذكّر شدن شرط ديگرى است كه موجب پيشرفت روز افزون شما خواهد شد و راه ايراد گرفتن ديگران و برخوردهاى تلخ و تهديدآميز و... را سدّ خواهد كرد.و بالآخره يكى ديگر از شرائط دوست خوب همترازى اجتماعى دو دوست و تواضع نمودن و احترام متقابل است.شرائط دوست ايده ال بيشتر از اين است كه برشمرديم و همان گونه كه گذشت بيان تفصيلى سخن فراتر از حوصله است به اختصار بايد عرض كنيم كه دوست آن است كه: - سخن گفتنش موجب افزونى علم و دانش شما گردد. - رفتارش شما را به فكر آخرت بياندازد. - ديدارش شما را به ياد خداوند اندازد. امّا از دوستى با چه اشخاصى بايد اجتناب نمود: از دوستى با افرادى كه ويژگيهاى زير را دارند بايد پرهيز نمود: 1- افراد سخن چين و نمّام. 2- افراد پست و تن پرور و آسوده خواه 3- افراد دروغگو 4- افرادى كه به احكام و مقررات دينى پايبند نيستند 5- كسانى كه تندخو و بد اخلاق مى‏باشند 6- افراد ترسو 7- افراد بخيل و خسيس 8- افرادى كه متهم شناخته شده و حيثيت اجتماعى مطلوب ندارند 9- افرادى كه از ستمگرى و عدم رعايت حقوق ديگران اباى ندارند 10- نادان، كم ظرفيت و پر توقع و...در پايان به چند راهكار در كيفيت دوستى اشاره مى‏كنيم:دو دوست صميمى بايد از عمق جان نسبت به يكديگر همدرد و خيرخواه باشند و يك لحظه يك رنگى و صفا را فراموش نكنند و در تمام حالات از حقوق دوستى و رفاقت دفاع كنند و بر لغزشها و خطاهاى پيش آمده و غير مترقبه صبر كرد. و بردبارى نشان دهند و بر ناملايمات خنده كنند و از يكديگر توقع و انتظار نداشته باشند و دوستى را زمينه رسيدن به اميال و خواهشهاى شخصى خود قرار ندهند و از مجادله با يكديگر پرهيز كنند و در برابر يكديگر متواضع و فروتن باشند به حرف همديگر گوش دهند و از سرزنش و مذمت يكديگر پرهيز نمايند و بلكه خيرخواه و ناصح همديگر باشند در حق يكديگر دعا كنند و سرّ هم را بپوشانند با دادن هديه - در حد توان - و كلمات محبت‏آميز اظهار دوستى كنند و در شاد نمودن يكديگر بكوشند - البته به شكلى كه مرتكب گناه نشوند.همان گونه كه عرض نموديم شرح بيشتر خواهش شما را با مطالعه كتب زير برآورده مى‏سازيم كه اميدواريم مفيد واقع شود. 1- دوستى در قرآن و حديث، نوشته آقاى رى شهرى 2- دوستى و دوستان، نوشته آقاى سيد هادى مدرس، ترجمه حميدرضا شيخى و حميدرضا آژير، از انتشارات آستان قدس رضوى، 1376 3- آئين دوستى (دوست يابى) نوشته ديل كارنگى، انتشارات پيمان 1378 4- آئين دوستى در اسلام، نوشته آقاى بابازادهچتوجه: بيان اين نكته ضرورى است كه آنچه به عنوان ويژگيهاى دوست خوب بيان شد مطلق و صد در صد نيست چه اينكه انسانها كم و بيش داراى نواقصى نيز هستند كما اينكه خود ما وقتى به كارنامه زندگى خود نگاهى مى‏افكنيم آنرا بى نقص و عيب نمى‏بينيم لذا همه ويژگيهايى كه گفته شد به اين معناست كه به طور نسبى دوست خوب بايد اين خصوصيات را داشته باشد و جهت كلّى زندگى او نيز به سمت و سوى اين ويژگيها و جنبه‏هاى مثبت باشد.www.morsalat.com .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه