غلو چیست؟ دیدگاه ائمه اطهار(علیهم السلام) با ترویج غلو درباره آنان چه بوده است؟ آیا غلو در روایات تنها درباره ائمه اطهار(علیهم السلام) آمده است؟ آیا فقط برخى از دوستداران ائمه اطهار(علیهم السلام) به بیان غلو درباره آنان پرداخته اند یا مخالفان نیز به این مسائل دامن زده اند؟

معناى غلو در لغت زیاده روى، اغراق، افراط، گزافه گویى است. اما باید توجه داشت که غلو برآمده از محبت شدید و یا کینه و نفرت عمیق است که در هر دو مورد جریان فرهنگى اجتماعى خاصى را پدید آورده و موجب دورى از حقیقت مى شود.در تاریخ اسلام شاید شکل گیرى جریان غلوکنندگان (غالیان) در دهه هاى نخست آن است مقابله امام على(علیه السلام) با کسانى که وى را در حد خدا معرفى مى کردند نشانگر آن است که امامان معصوم(علیهم السلام) از همان آغاز با این جریان نادرست و باطل مبارزه کرده اند. متأسفانه در سال هاى اخیر مشاهده مى شود برخى افراد در مقام مداحى و ثناخوانى خود را على اللهى، زهرااللهى، و حسین اللهى و... معرفى مى کنند و در مجالس و محافل عمومى این شعارها را به صورت رسمى و علنى مطرح مى سازند و انگیزه اصلى آنان، تحریک احساسات، اشک گرفتن از مردم و امثال آن است و گمان مى کنند که این کار خدمت به اهل بیت عصمت و طهارت است. این افراد باید توجه داشته باشند که این کارها؛ اولاً، بهانه به دست دشمنان و مغرضان مى دهد و زمینه سوء استفاده آنها مى شود و در نتیجه نه تنها خدمت به اهل بیت نیست بلکه خیانت به آن پیشوایان و خیانت به مردم و مذهب آنان است.ثانیاً، این قبیل کارها اساساً با شیوه و مرام اهل بیت در تضاد است. ادب فناى مقربان، جوادى آملى، ج 1، ص 78.امام صادق به یکى از اصحاب خود فرمود: «بناى بیش از حد واندازه نسازید که ویران مى شود یعنى درباره ما هر چه مى خواهید بگویید لیکن از حد مخلوق بودن بالا نبرید». بحارالانوار، ج 25، ص 279. «یا اسماعیل! لاترفع النباء فوق طاقته فینهدم اجعلونا مخلوقین و قولوا فینا ما شئتم».امام صادق در بیانى دیگر ابتدا سوگند یاد کرده که ما جز بنده و برگزیده خدا نیستیم و استقلالى در دفع ضرر و جلب منعفت نداریم آن گاه کسانى را که درباره آنها غلو مى کنند لعن کرد و فرمود این ها با این کارهاى خود نه تنها خدا را مى آزارند بلکه رسول خدا را در قبر و امیرالمومنین، فاطمه، امام حسن، امام حسین، امام سجاد، امام باقر را مى آزارند. بحارالانوار، ج 35، ص 289. «فواللَّه ما نحن الا عبید الذى خلقنا و اصطفانا، مانقدر على ضر و لانفع ... ویلهم ما لهم لعنهم اللَّه لقد آذوا اللَّه و آذوا رسوله فى قبره و امیرالمومنین و فاطمه و الحسن و الحسین و على بن الحسین و محمد به على صلوات اللَّه علیهم...». اگر کسى صفات خداوند را براى موجود دیگرى قائل شود غلو کرده است و به خداوند سبحان شرک ورزیده است، اما اگر اعتقاد بر این باشد که پیامبر اکرم(صلى الله علیه و آله) و یا اولیاء الهى به اذن خداوند، کارى را فراتر از امور معمول و عادى انجام مى دهند و یا قدرت بر انجام آن را دارند این شرک نیست و غلو در معرفى مقام شان نیست بلکه عین توحید و سازگار با آیات قرآن مجید و روایات متعدد است. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه