سؤاللطفا درباره روش های صحیح دعوت فرزندان به نماز و همچنین شیوه های مناسب یادگیری نماز به فرزندان توضیحاتی را بفرمایید.

پاسخ با عنایت به سؤالتان در ادامه راهكارهاي كلي ترغيب فرزندان تان به نماز و ساير آموزه هاي ديني را تقدیم می نماییم. براي موفقيت در ايجاد يك رفتار بايد جنبه هاي مختلف مرتبط با آن مسئله را مورد لحاظ قرار داد مثلاً براي نماز خوان كردن يك نفر لازم است هم بُعد شناختي مورد لحاظ قرار گيرد هم بُعد انگيزشي-عاطفي و هم بُعد رفتاري، البته مثلاً در كودكان بايد بيشتر جنبه هاي رفتاري و عاطفي مد نظر قرار گيرد و در بعد شناختي به القاء شناخت متناسب با سطح شناخت فرزند مورد توجه قرار گيرد و در سطح جوانان بيشتر جنبه هاي شناختي مد نظر قرا گيرد و در برنامه گنجانده شود. در ادامه به برخي از نكات مؤثر كه اميدوارم متناسب با شرائط فرزندان شما باشد، اشاره مي شود. 1. تقويت ايمان و باورهاي ديني براي ترغيب و تشويق فرزندان تان به انجام فرائض ديني از جمله نماز خواندن، ابتدا بايد زير بناهاي فكري آنها را مورد بررسي قرار داده و در اصلاح آن بكوشيد. به طور حتم، ديدگاه فرد در مورد خداوند، جهان هستي، انسان، معاد و ... از اموري است كه نتيجه ي مستقيم بر ايمان فرد دارد. تقويت و اصلاح اين مباني تأثير زيادي بر ايمان فرزندان تان مي گذارد و آنها را نسبت به آموزه هاي ديني و عمل به دستورات الهي پاي بند مي گرداند. 2. توجه دادن فرزندان تان به نعمت هاي الهي يادآوري و ذكر نعمت هاي الهي، از جمله شيوه هايي است كه در ايجاد انگيزه براي توجه دادن فطرت پاك كودك و نوجوان به صاحب نعمت و سپاس گزاري از او بسيار مؤثّر است. ذكر نعمت ها مي تواند زمينه ي بسيار مناسبي براي رشد و تعميق بينش الهي فرزندتان و در نتيجه، گرايش به صاحب نعمت و زمينه هاي شكرگزاري را در وي فراهم سازد. مضمون روايتي از امام رضا (عليه السّلام) اين گونه است كه: خداوند متعال به حضرت موسي (عليه السّلام) وحي فرستاد كه مردم را به من علاقه مند كن و آنان را نيز نزد من محبوب ساز. عرض نمود چگونه؟ وحي آمد: نعمت هاي مرا براي آنان بازگو كن، آنان خود عاشق من خواهند شد.» (1) بنابراين، بايد كاري كنيد كه محبت و عشق و علاقه خدا در دل فرزندان تان جاي بگيرد. در اين صورت، آنها با عشق دروني به احكام و تكاليف الهي عمل مي كنند. براي رسيدن به اين هدف، ضروري است از نعمت ها، مهربانيت، بخشندگي و توجه خاص خداوند به بندگانش سخن بگوييد. 3. بيان آثار و بركات نماز و عبادات: توجه به آثار و پي آمدهاي كارها از امور راه انداز يا ايجاد كننده مانع محسوب مي شود. ذكر آثار و بركات دنيوي و اخروي نماز زمينه ساز علاقه مندي به انجام دادن آن عمل مي گردد. 4. الگوي عملي نماز خواندن باشيد.امام صادق (عليه السّلام) مي فرمايد: «كُونُوا دُعَاةَ النَّاسِ بِغَيْرِ أَلْسِنَتِكُم» (2)؛ «مردم را با غير زبان به دين دعوت كنيد». تبليغ و دعوت عملي بهترين و تأثيرگذارترين نوع تبليغ است به همين خاطر، اگر مي خواهيد فرزند تان را به نماز خواندن ترغيب و تشويق كنيد، ابتدا سعي كنيد با رفتارتان فرزند تان را به دين و ارزش هاي ديني نظير نماز دعوت كنيد. اگر دعوت كننده به ارزش هاي ديني، خودش يك فرد بي نظم و ناموفق، بي اهميت به مسائل ديني و... باشد، مسلماً دعوت وي تأثير چنداني نخواهد داشت. به همسر و ساير اعضاي خانواده نيز توصيه كنيد با عمل به آموزه هاي ديني الگوي عملي فرزندان تان باشند. 5. به تشويق و تكريم كلامي و غيركلامي فرزندان تان بپردازيد؛ بر كسي پوشيده نيست كه تشويق از اهميت بسزايي در تربيت افراد برخوردار است. تشويق نه تنها در كودكان، بلكه در بزرگسالان نيز مي تواند برانگيزاننده رفتاري درست و اصولي يا برحذردارنده از فعلي نادرست و غيراصولي باشد. فرزندان شما نيز از اين قاعده مستثنا نيستند بنابراين آنها را با تشويق گفتاري يا عملي به نماز خواندن فرا بخوانيد. البته جهت گيري كلي شما بايد به سمت دروني كردن انگيزه هاي نماز خواني باشد نه اين كه كاري كنيد كه فرزندان تان به تشويق و گرفتن پاداش شرطي بشوند. 6. عبادت جمعي و تأثير آن در نمازخواني فرزندان اگر عبادت در خانه به شكل دسته جمعي به جاي آورده شود (مثلاً همه اعضاي خانواده، اول وقت و يا با جماعت نمازشان را بخوانند)، افزون بر آن كه سبب افزايش ارتباط عاطفي، روحيه همدلي و همبستگي ميان اعضاي خانواده مي شود، شوق به نماز در دل ها كاشته مي شود. 7. پرهيز از رفتارهاي ناخوشايند براي واداشتن فرزندان تان به نماز رعايت و حجاب، هرگز نبايد به رفتارهاي ناخوشايند روي بياوريد و سبب رنجش خاطر فرزندان تان شويد و يا در ذهن آنها خاطره تلخي از آموزه هاي دين همچون نماز پديد آوريد. كارهايي كه اثر سوء مي گذارد و بايد از آنها پرهيز شود، عبارتند از: - استفاده از تنبيه بدني، اعمال قدرت و خشونت براي مجبور كردن فرزندتان به نماز؛ - مقايسة فرزندان خود با بچه هاي ديگران؛ - خسته كردن فرزندان با برنامه هاي اضافي و تعقيبات نماز. بي شك، اگر والدين در واداشتن فرزندان خود به نماز از اين گونه كارها استفاده كنند، اثر بدي بر روحيه دين داري فرزندان خود بر جاي مي گذارند تا آنجا كه ممكن است و فرزندان را براي هميشه از نماز و عبادت بيزار كنند و يا لجبازي نمايند. حضرت علي(عليه السلام) مي فرمايد: «إِفْرَاطُ فِي الْمَلَامَةِ تَشُبُّ نِيرَانَ اللَّجَاج» (1)؛ «افراط در ملامت، آتش لجاجت را بر مي افروزد.» 8. حضور مستمر در اماكن زيارتي و مذهبي با توجه به فضايي معنويي كه در اماكن مذهبي حاكم است و برنامه هايي كه در اين گونه مكان ها اجرا مي شود، حضور در اماكن زيارتي و مذهبي فرصت مغتنمي است كه فرزندان تان با فريضه نماز و عبادت بيشتر آشنا گردند و به رعايت آن ملزم شوند. در سفرهاي تفريحي و سياحتي جايي نيز براي سفرهاي زيارتي بگذاريد و كاري كه كه امكان حضور شما در اماكن زيارتي و مذهبي فراهم گردد. 9. ارتباط با خانواده هايي كه به مسائل مذهبي اهميت بيشتري مي دهند رفت و آمد و معاشرت با خانواده هاي متدين، باايمان سبب الگوپذيري و تأثير مثبت شده و در پايبندي به مسائل ديني نقش دارد. 10. كنترل دوستان و همسالان و انتخاب دوستان سالم و متدين براي فرزندان تان نیز تأثیر زیادی بر دینداری آنها دارد. .

كانون گفتگوی قرآنی

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/27

لینک کوتاه