ولایت فقیه داراى جنبه هاى مختلف است: از جهتى مسأله اى کلامى و از جنبه دیگر جزء فقه است: یکم. مسائل علم کلام از دو ویژگى برخوردار است: ۱. مربوط به خدا و افعال و صفات او مى شود. ۲. دفاع از دین در برابر شبهات به شمار مى آید.

ولایت فقیه داراى جنبه هاى مختلف است: از جهتى مسأله اى کلامى و از جنبه دیگر جزء فقه است: یکم. مسائل علم کلام از دو ویژگى برخوردار است: 1. مربوط به خدا و افعال و صفات او مى شود. 2. دفاع از دین در برابر شبهات به شمار مى آید. مسأله ولایت فقیه هر دو ویژگى را دارا است: از یک طرف مربوط به فعل خداوند است و آن اینکه آیا خدا همان گونه که پس از رحلت پیامبر اکرم(ص)، جانشینى در امر حکومت نصب کرده، در زمان غیبت امام معصوم(ع) نیز جانشینى برگزیده است؟ از طرف دیگر مسأله ولایت فقیه، مورد شبهات کلامى فراوانى است؛ مانند اینکه آیا حکومت فقیه در عصر حاضر مى تواند کارا باشد؟ آیا ولایت فقیه با آزادى سازگار است و... که پاسخ به آن از وظایف علم کلام است. دوم. هر آنچه به رفتار انسان و وظیفه عملى او ارتباط پیدا مى کند، جزء فقه است و مسأله ولایت فقیه، داراى این ویژگى نیز مى باشد. مانند اینکه آیا تصدّى ولایت بر فقیه واجب است؟ حیطه وظایف او چیست؟ وظیفه مردم در برابر ولایت او چیست؟ پس ولایت فقیه از جهتى کلامى است و از جنبه دیگر فقهى. هر مسأله کلامى که به رفتار انسان مرتبط است، چنین مى باشد؛ مانند مسأله امامت معصوم که از یک جهت کلامى و از جهت دیگر فقهى است. جهت کلامى آن قبلاً ذکر شد و جهت فقهى آن، مانند اینکه حکم بغات (کسانى که علیه امام به مبارزه مسلحانه برخیزند) چیست؟ وظیفه متقابل امام و مردم چیست؟ و.... مسأله ولایت فقیه از این نظر که یک بحث فقهى نیز به شمار مى رود، فقها در نوشته ها و مباحث فقهى خود از آن بحث کرده اند. شکى نیست که در مسائل مربوط به فقه (یا همان فروع دین)، تقلید نه تنها جایز؛ بلکه نسبت به بسیارى از افراد لازم است.براى مطالعه بیشتر ر.ک: الف. جوادى آملى، عبدالله، ولایت فقیه (ولایت فقاهت و عدالت)، ص 143 و 144 و صص 351 - 359. ب. مصباح یزدى، محمدتقى، نگاهى گذرا به نظریه ولایت فقیه، ص 79 به بعد. پ. همان، پرسش ها و پاسخ ها، ج 1. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 22/500015) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه