با توجه به اين که اسلام مي گويد که اگر درياها مرکب شود و کليه درختان قلم، نمي توانند فضايل حضرت علي ـ عليه السلام ـ را بنويسند پس چطور خداوند خودش در قرآن و نه در جايي ديگر از فضائل او سخني به ميان نياورده است؟

عن النبي ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ «لو ان الغياض اوراق و الشجر مداد و الجن حساب و الانس کتاب ما احصوا فضائل علي بن ابي طالب ـ عليه السلام ـ ؛ اگر جنگل ها تبديل به اوراق گردند و درختان به مواد، جنيان حسابگر و انسان ها نويسنده شوند، قادر به محاسبه فضائل علي بن ابي طالب ـ عليه السلام ـ نخواهند بود». بر خلاف گفته شما، خداوند متعال در قرآن مجيد آياتي را در مورد حضرت علي ـ عليه السلام ـ و فضائل ايشان آورده تا با کمک اين آيات ولايت و خلافت و عظمت وجود ايشان معلوم گردد. شيعه و سني متفقاً بر اين باورند که بعضي از آياتي که در قرآن آمده در مورد فضائل حضرت علي ـ عليه السلام ـ مي باشد و اختلاف آنها تنها در مورد ولايت آن حضرت مي باشد و لذا ما هم در اين مختصر تنها به ذکر چند آيه که در مورد فضائل آن حضرت مي باشد اکتفاء مي کنيم. 1. آيه إِنَّمَا وَلِيُّکمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَهُمْ رَاکعُونَ؛ «سرپرست و ولي شما تنها خداست و پيامبر او و آنها که ايمان آورده اند همانها که نماز را بر پا مي دارند و در حال رکوع زکات مي دهند». در اين آيه شريفه خداوند ولي و سرپرست مؤمنان را فقط سه دسته معرفي مي کنند که سومين آن کسي که نماز را بر پا مي دارد و در حال رکوع زکات مي دهد که براي شناسايي اين فرد مي توان از رواياتي که در منابع و تفاسير شيعه و اهل سنت است استفاده کرد به همين منظور مي توان به کتاب الغدير مرحوم علامه اميني پيرامون آيه شريفه مراجعه کرد. که مهم ترين و جامع ترين روايات در اين مورد روايتي هست که از ابوذر غفاري نقل شده بدين صورت که مي فرمايد: روزي همراه با پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نماز ظهر را به جماعت اقامه کرديم پس از نماز نيازمندي تقاضاي کمک کرده کسي از حاضران کمکي به او نکرد، سائل دستانش را به سوي آسمان بلند کرد و چنين گفت: خدايا تو شاهد باش که در مسجد پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ تقاضاي کمک کردم، کسي کمکم نکرده علي ـ عليه السلام ـ که در آن هنگام مشغول نماز بود با انگشت خنصر (يعني انگشت کوچک دست راستش) به آن نيازمند اشاره کرد شخص نيازمند به سوي آن حضرت آمد و انگشتر آن حضرت را در آورد و رفت اين صحنه در حضور و جلوي چشمان پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ انجام شد. پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فرمود: پروردگارا برادرم موسي بن عمران از تو تقاضا کرد و گفت «پروردگارا سينه ام را گشاده کن، کارم را برايم آسان گردان و گره از زبانم بگشاي تا سخنان مرا بفهمند. و وزيري از خاندانم براي من قرار بده، برادرم هارون را. با او پشتم را محکم گردان، و او را در کارم شريک ساز و تو در قرآن چنين فرمودي «به زودي بازوان تو را به وسيله برادرت محکم مي کنم، و براي شما سلطه و برتري قرار مي دهيم». پروردگارا من محمد، پيامبر و برگزيده تو هستم، سينه ام را گشاده کن، و کارم را برايم آسان گردان، و وزيري از خاندانم يعني علي برايم قرار ده. با او پشتم را محکم گردان» ابوذر در ادامه اين حديث بسيار زيبا مي گويد «به خدا قسم هنوز سخنان پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ به پايان نرسيده بود که جبرئيل نازل شد و آيه إِنَّمَا وَلِيُّکمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَهُمْ رَاکعُونَ را بر پيامبر خواند. 2. آيه ليلة المبيت: وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ؛ «بعضي از مردم جان خود را به خاطر خشنودي خدا مي فروشند، و خداوند نسبت به بندگان مهربان است». يکي از مهم ترين آيات فضائل امير المؤمنين علي ـ عليه السلام ـ آيه ليلة المبيت مي باشد، اين آيه در مورد فضيلتي صحبت مي کند که نظير آن در اسلام براي هيچ شخصي ثابت نشده است. علما و دانشمندان و مفسران بزرگ شيعه و سني معتقدند که آيه فوق مربوط به فداکاري بي نظير امام علي ـ عليه السلام ـ مي باشد که در شب تاريخي هجرت پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ به سوي مدينه، در بستر آن حضرت خوابيد. و لذا اين مطلب را به طور گسترده در کتاب هاي خود مانند تاريخ طبري، سيره ابن هشام، مسند احمد نقل کرده اند به طوري که به حد تواتر رسيده بدين صورت که در تفسير اين آيه آورده اند که: سدّي از ابن عباس نقل کرده که اين آيه درباره علي بن ابي طالب ـ عليه السلام ـ نازل شده، هنگامي که مشرکان تصميم به قتل رسول اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ داشتند و آن حضرت از مکه خارج شد و به غار ثور پناه برد در آن شب حضرت علي ـ عليه السلام ـ در رختخواب رسول اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ خوابيد و در بين مکه و مدينه اين آيه فرود آمد. 3. آيه سقاية الحاج: أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ... إِنَّ اللّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ؛ «آيا سيراب کردن حجاج، و آباد ساختن مسجد الحرام را، همانند (عمل) کسي قرار داديد که به خدا و روز قيامت ايمان آورده و در راه خدا جهاد کرده است؟ اين دو نزد خداوند مساوي نيستند...». يکي ديگر از آياتي که در مورد فضائل حضرت علي ـ عليه السلام ـ که هم به نقل از شيعه و هم در کتاب هاي معروف اهل سنت اعم از تفسيري و تاريخي و روايي نقل شده آيه سقايه الحاج مي باشد که شأن نزول آيه طبق نوشته يکي از دانشمندان اهل سنت به نام سيوطي که در کتاب درالمنثور مي گويد: ابو نعيم در فضائل صحابه و ابن عساکر از انس روايت کرده اند که گفت: عباس و شيبه متولي بيت الحرام نشسته بودند و با يکديگر مفاخرت مي کردند، عباس مي گفت: من از تو شريفترم، زيرا من عموي رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ و وصي پدر او و ساقي حاجيانم، شيبه گفت: من از تو شريفترم، زيرا من امين خدا بر خانه او، و خزينه دار اويم، اگر تو از من بهتر بودي چرا تو را امين ندانست و مرا دانست. در اين بين علي به آن دو رسيد، عباس و شيبه داستان را برايش گفتند علي گفت: ولي من از شما دو تن شريفترم، براي اين که من اولين کسي بودم که ايمان آورد و مهاجرت کرد، آن گاه هر سه تن به نزد رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ به راه افتادند، داستان را براي او باز گو کردند، حضرت جوابي نداد و لا جرم هر سه بر گشتند بعد از رفتن ايشان و گذشتن چند روز وحي نازل شد، حضرت فرستاد سراغ ايشان، وقتي آمدند آيه َجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ. را تا آخر آيه بر ايشان تلاوت کرد. اين روايت با کمي اختلاف در کتب شيعه نيز نقل شده که فضيلت حضرت را نسبت به ديگران بيان مي کند. در هر حال علاوه بر اين سه آيه، آيات زيادي در مورد فضيلت امام علي ـ عليه السلام ـ در قرآن مي باشد که بعضي از دانشمندان شيعه و سني در مورد اين آيات کتاب مستقلي را به تحرير در آورده اند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه