با توجه به آیه اذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما نحوه برخورد مناسب با افراد تمسخرکننده دین باید چگونه باشد سکوت یا جواب آنها را.

احساس مسئولیّت جوانی همچون شما در قبال چنین مسائلی، کاری بس ارزشمند و مایه مباهات است که امیدواریم در سایه گفتار و رفتار صحیح، زمینه­ساز مؤثّری در هدایت دیگران به سوی راستی و درستی باشید. به هر حال نباید یادمان برود که برخی افراد برای حفظ ارزشهای اسلامی که پاسداری آن را به دست من و شما داده­اند، سلامت خود، آسایش زن و فرزند و گاه خون خود را هدیه نموده­اند. حال نوبت ماست که از آبرو، آسایش و راحتی خود که توسّط سرزنش دیگران مورد هجمه قرار می­گیرد، مایه بگذاریم.کسانی که انسان را مسخره می کنند و یا هر گناه زبانی دیگری را انجام می دهند، در زمره جاهلینی هستند که در آیه شریفه 63 سوره مبارکه «فرقان» از ایشان یاد شده. در این آیه خداوند یکی از اوصاف مؤمنین و بندگان شایسته خود را چنین بیان می کند: «و عباد الرحمن الذین یمشون علی الارض هونا و اذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما» به توصیف آیه شریفه مؤمنین هنگامی که نادان ها ایشان را طرف خطاب قرار دهند با ملایمت و نرمی پاسخ می گویند. خداوند همواره در دستوراتی که برای افراد بشر ابلاغ نموده سعی در حفظ سلامت نظام اجتماعی آنها داشته و از این رو جواب جاهلین را ملایمت و نرمی می داند. (البته نه ملایمتی که اگر کسی در صورتت زد آن طرف صورتت را نیز به طرفش برگردان). این در صورتی است که فرد مسخره‌کننده، خود انسان را مورد خطاب قرار دهد و مسخره کند. اما درصورتی که دین و اعتقادات اسلامی انسان مورد تمسخر قرار گیرد، قضیه کمی متفاوت است و نیاز به تلاش بیشتری دارد.تأثیرگذاری و اصلاح فکری چنین افرادی، تلاشی پردامنه همراه با آگاهی، استقامت و تعهد را می طلبد. از دیگر سو افراد مسخره‌کننده، از جهت میزان آگاهی، روند تأثیرپذیری، میزان حقیقت طلبی یا حقیقت گریزی، مراتب بسیار متفاوتی دارند. بنابراین هرگز نمی توان انتظار داشت که با ارائه نسخه واحدی، بتوان هر فرد جاهل به حقیقت دین، غیرمعتقد و دور از مبانی و اصول اسلامی را به سهولت هدایت کرد؛ بلکه این مسأله از سویی مرتبط با توان مندی ها و قدرت جذب شخص هدایتگر از جهت بهره مندی های عملی، کشش های اخلاقی و کیفیت اثرگذاری است و از دیگر سو مرتبط با ویژگی های روحی، اخلاقی، روانشناسی و ذهنی مخاطب می باشد.یکی از دلایل تمسخر این افراد، تأثیرپذیری از تبلیغات مسموم دشمنان اسلام نسبت به دین و نظام جمهوری اسلامی است. بنابراین در برخورد با چنین افرادی، شخص هدایت گر باید به گونه های مختلف از عوامل تأثیرگذار بر مخاطب استفاده کند و با برنامه ریزی حساب شده و تدریجی و استفاده صحیح از اشتراکات عقیدتی، فکری فرهنگی و سیاسی فیما بین، یا بیان واقعیات و ... ، تحول فکری لازم را به وجود آورد.همچنین می توان از راه کارهای عملی زیر استفاده نمود: 1- برای تاثیرگذاری، در آغاز بایستی زیربناهای فکری فرد را مورد بررسی قرار داده و در اصلاح آن بکوشید. دیدگاه فرد در مورد خداوند، جهان هستی، انسان، معاد، هدف از خلقت انسان و فرجام آن و... اموری است که نتیجه مستقیم بر رفتارها و موضعگیریهای فرد دارد. پس باید به اصلاح و تقویت این مبانی کوشید.2- گاهی انسان بخاطر عدم رعایت حد و حدود شوخی و جدی و یا همه امور را به شوخی گرفته و یا حداقل در ظاهر و در ابتدای امر جدی نگرفتن موضوع و رفتار شوخ طبعی فرد، ممکن است باعث آن شود که دیگران تصویر جدی از فرد نداشته باشند و بی مهابا او و اعتقاداتش را مسخره کنند. بنابراین توصیه می شود حدود شوخی و جدی خود را رعایت کنید.3- عصبانی و پرخاشگر نشوید زیرا باعث عکس العمل منفی در طرف مقابل می‌شود.4- هر شخصی یک نقطه پذیرش و به قول معروف «رگ خوابی» دارد؛ سعی کنید این نقطه پذیرش را به دست آورید و از این کانال وارد شوید و هدف خود را تعقیب کنید و لذا به صرف این که باید شخصی را هدایت کرد بسنده نکنید؛ بلکه با مطالعه بر روی خصوصیات وی راه نفوذ در او و جلب نظر او را به دست آورید و اقدام کنید.به عنوان مثال دست خالی به دیدارشان نرفته و هر از چند گاهی با جملات عاطفی و ... برایشان پیغام بفرستید.5- صفات پسندیده و نقاط مثبتی که در آنان وجو دارد را مد نظر قرار دهید و همواره آن­ها را به خاطر آن ویژگی­های مثبت مورد احترام و تکریم قرار دهید؛ زیرا از این طریق انگیزه­شان برای افزایش رفتارهای مثبت بیشتر خواهد شد. 6- در هیچ یک از مراحل ارشاد و راهنمایی از برخورد نیک و ملاطفت آمیز و احترام نهادن دور نشوید. اگر قصد راهنمایی و تربیت کسی را دارید، در قدم اول از گفتار نرم و بامحبت بهره گیرید. حتی اگر مخاطب شما فرعون سرکش یا سران لجوج کفار جاهلی باشند (سوره طه/44 و شعرا/215) .این را بدانیم که با فشار و اجبار کسی را نمی توان هدایت نمود و چه بسا تأثیر منفی آن بیشتر از هدایت گردد. اگر رابطه شما با فرد مورد نظر، اکنون به جبهه گیری و حساسیت نشان دادن و صف آرایی منتهی شده است، برای مدتی سکوت کرده و حرفی به او نگویید و به دنبال اجرای روش غیرمستقیم باشید و به شکلی از همکاری افراد دیگر بهره مند شوید.7- گاهی علت تمسخر دیگران، رفتارهای غلط برخی مؤمنین می‌باشد؛ لذا به دقت در رفتار خود تجدید نظر کنید و به چشم یک منتقد، رفتار خود را بازرسی کنید.8- در صورتی که هیچیک از راههای توصیه‌شده، به نتیجه نرسید و فرد مورد نظر همچنان به تمسخر خود ادامه داد، باید با لحنی جدی از او بخواهید چنین کاری –حداقل در زمان حضور شما- را ترک کند. درصورت مخالفت ایشان، آن محل را ترک کنید.9- و نکته‌ی پایانی اینکه: اگر چنین افرادی از خویشان و فامیل هستند، اصل پیوند فامیلی بین افراد فامیل بهر طریقی که باشد –حتی از طریق تلفن- نباید قطع شود؛ تا با تداوم رفتارهای عاطفی و اخلاقی و درخواست هدایت خود و آنان از خداوند، انشاءالله زمینه های اصلاح و تحول فکری فراهم آید.با آرزوی موفقیت و بهروزی برای شما دوست گرامی. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه