آیا دین اکتسابی و ارثی است؟ بچه ای که از مسلمان شیعه و سنی زاده می شود آیا دین پدرش را به ارث می برد؟ فلسفه این چیست؟ پدر پدر بزرگ من سنی از مذهب سنی، شیعه شده آیا دین من ارثی شیعه می شود؟ این موضوع نامفهومی برایم شده و دلیل و جواب قانع کننده ای برای دیگران ندارم. لطفا مرا در جواب یاری کنید.

در ابتدا توجه به این نکات ضروری است.1. ما هم قبول داریم که خیلی از ما شیعیان (و در بین اهل سنت بیشتر) مذهب تشیع را بیش از آن که تحقیق نموده باشیم، از پدران و مادران و محیط تقلید نموده ایم، ولی این به این معنا نیست که خود مذهب تشیع و یا امامان و عالمان آن نیز توصیه به دین تقلیدی و غیر تحقیقی می کنند، بلکه برعکس از روز اول بنای تشیع بر استدلال و احتجاج و برهان بوده است.توجه دارید که خلفای بنی امیه و بنی عباس و شاهان بعدی هرگز نمی خواستند که تشیع پا بگیرد، به همین مقداری که تشیع پا گرفته بر اساس استدلال ها، احتجاج ها و... بوده است، به عنوان نمونه نگاه کنید به احتجاج مرحوم طبرسی (دو جلد) که تک تک امامان ما برای اثبات مسائل اعتقادی مناظره ها و استدلال ها نموده اند.و غالب روایات موجود در کتاب های ما در پاسخ شبهات و سؤالات ارائه شده است و علمای شیعه در طول تاریخ برای اثبات حقانیت تشیع برهان ها و استدلال های محکم و متقنی ارائه نموده اند.مانند الغدیر علامه امینی، المراجعات سید شرف الدین و عبقات الانوار میرحامد حسین و ... به خاطر همین براهین محکم تشیع بوده که در طول تاریخ دانشمندان فراوانی از اهل سنت شیعه شده اند، ولی شما چند نفر متفکر شیعه را پیدا می کنید که مذهب اهل سنت را انتخاب نموده باشد و مذهب شیعه را رها کرده باشد؟تمام مراجع ما در اولین مسئله رساله ها نوشته اند که مسلمان باید به اصول دین یقین داشته باشد و نمی تواند در آن مقلد پدر و مادر و حتی علما و بزرگان باشد، بلکه وظیفه دارد شخصا درباره اصول دین و (توحید، عدالت، نبوت، امامت، معاد) بررسی و تحقیق نماید و اگر مردم کوتاهی می کنند در این زمینه تقصیر را نمی توان به گردن مذهب و یا بنیانگزاران آن گذاشت. از این گذشته از نظر شیعه هرگز پرسش و بررسی و تحقیق منع نشده است بلکه بر عکس دستور داده شده که آنچه نمی دانید بپرسید تا به حقیقت برسید .-2-انسان سه مرحله را در زندگی پشت سر می گذارد: 1. مرحله حس و دیدن بدون درک و فهم، که از دوران نوزادی تا حدود سه چهار سالگی ادامه دارد؛ 2. درک خوب و بد، از چهارسالگی به بعد انسان علاوه بر دیدن و حس کردن خوب و بد را می تواند تشخیص دهد و بفهمد، اما قدرت قضاوت و داوری و استدلال و نقد را ندارد؛ 3. از حدود 14 سالگی و دوران بلوغ (با تفاوت هایی که در افراد وجود دارد) انسان کم کم دارای تعقل و قدرت داوری می شود و می تواند مطالب را با عقل و فطرت و یافته های خویش مقایسه کند و درباره آنها قضاوت نماید و آنها را رد یا تثبیت و تقویت نماید.بنابر این گرچه انسان تاسنینی که هنوز به استقلال عقلی ورشدفکری نرسیده در مسایل دینی از والدین خود پیروی میکندولی این به معنای ارثی بودن دینداری وسلب اختیار از انسان نیست بلکه زمانی که انسان به سن بلوغ عقلانی واستواری فکررسید می تواند دردین و مذهب خود تحقیق کند وبه مقاوم سازی واصلاح مبانی اعتقادی خود بپردازد.بنابر این چنبن نیست که انسان درچنگال جبرمحیط قرارگرفته وقادر بر اصلاح یا تعویض دین یا مذهب خود نباشد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه