در مورد لقب حیدر کرار و ابوتراب حضرت علی (ع) توضیح دهید؟

در مورد لقب ابوتراب باید گفت: ابو تراب معانی گوناگونی دارد: به معنای پدر خاک، یا دمساز خاک ، پدر و رئیس خاکیان است.این لقب از محبوب‌ترین القاب در نزد امام علی علیه السلام و یکی از زیباترین القاب آن حضرت به شمار می‌آید .شیخ علاء الدین سکتواری در محاضرة الأوائل ( ص 113 ) گوید : نخستین کسی که به کنیه ( ابو تراب ) نامیده شد علی بن ابی طالب رضی الله عنه است ، این کنیه را رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به او داد آن گاه که دید او بر روی زمین خوابیده و خاک بر پهلوی او نشسته است ، از روی لطف و مهربانی به او فرمود :برخیز ای ابو تراب .علامه امینی می فرماید:این محبوب ترین القاب او به شمار می رفت، و از آن پس، به برکت نفس محمدی این کرامتی برای اوگردید، زیرا خاک خبرهای گذشته وآینده تا روز قیامت را برای او باز میگفت . این را بفهم که رازی است بی پرده .(الغدیر - الشیخ الأمینی - ج 6 - ص 337 – 338)در روایتی دیگر آمده:روزی حضرت علی (ع) از خانه بیرون آمد و به سوی مسجد رفت و بر روی خاک خوابید ، رسول خدا (ص)در جستجوی او به خانه آمد و او را نیافت و به مسجد رفت. علی (ع) را دید که پشت بر خاک نهاده؛ در حالی که خاکها از پشت او پاک می کرد به او گفت: بر خیز ای ابوتراب! از آن پس هر گاه علی (ع) با این نام خوانده می شد شاد می گشت و آن را از هر نامی دیگر بیشتر دوست می داشت. (تاریخ الخلفا، سیوطی، ص 167)و به همین مناسبت است که یکی از القاب شیعیان علی (ع) «ترابی» است. (کتاب النقض، عبدالجلیل قزوینی رازی، ص 587)ابن عباس می گوید شنیدیم که رسول خدا (ص) می فرمود: در روز قیامت وقتی کافر می بیند که خداوند تبارک و تعالی چه ثواب و تقرب و کرامتی برای شیعیان علی (ع) فراهم کرده است می گوید: «یا لیتنی کنت ترابیا؛ ای کاش! من ترابی بودم» و این بر سیاق قول خدای عزوجل است که «ویقول الکافر یا لیتنی کنت تراباً». (بحار الانوار، علامه مجلسی، ج 35، ص 51؛علل الشرائع ، شیخ صدوق ، ج 1 ، ص 156 .)علامه مجلسی رحمه الله در بیان این جمله می فرماید :ممکن است ذکر آیه در اینجا برای بیان علت دیگری در نامگذاری آن حضرت به ابو تراب باشد ، زیرا شیعیان او به جهت تذلل بیش از اندازه و تسلیم بودن در برابر فرمانهای حضرتش تراب نامیده شده اند ؛ چنان که در آیه کریمه آمده و چون آن حضرت صاحب و پیشوا و زمامدار آنهاست ابو تراب نام گرفته است.(بحار الأنوار - العلامة المجلسی - ج 35 - ص 51 ).از ابن عباس پرسیده شد چرا رسول خدا (ص) علی (ع) را ابوتراب خوانده است؟ پاسخ داد زیرا او صاحب زمین و حجت خدا بر روی زمین پس از رسول خداست و بقأ و سکون زمین به اوست.(همان)از میان متأخران نیز سید محمد صدر معتقد است که کنیه ی: «ابوتراب» برای آن حضرت کنایه از بسیاری عبادت و نماز اوست؛ زیرا مسلمانان بر خاک سجده می کردند و پیشانی آن حضرت از کثرت سجده خاک آلود بوده است، پس گفته ی پیغمبر (ص): «قم یا اباتراب» مثل این است که گفته باشد: «قم یا کثیر العباده؛ برخیز ای کسی که بسیار سجده و عبادت می کنی». (عبقات الانوار، محمد صادق صدر، ص 39)در مورد لقب حیدر کرار هم باید گفت: از برخی متون دینی و تاریخی استفاده می‌شود بعد از ولادت امام علی(ع) مادرش فاطمه بنت اسد نام حضرت را «حیدره» ( شیر )به نام پدرش(اسد) نامید. آن گاه پدر حضرت آن نام را عوض کرد و او را علی نامید. برخی گفته‌اند: «حیدره» نامی است که قریش برای حضرت انتخاب کرده بودند،‌ولی قول نخست صحیح‌تر است،‌زیرا آن بزرگوار در جنگ خیبر هنگامی که «مرحب» به جنگ حضرت آمد و گفت: أنا الّذی سمّتنی اُمّی مرحبا، پاسخ داد و گفت: «أنا الّذی سمّتنی اُمّی حیدره؛ منم آن کسی که مادرم مرا حیدره نام نهاد».( الکامل فی التاریخ ،ج 2 ،ص220 ،ابن اثیر ،بیروت ،دار صادر ،1385 ؛ بحارالانوار ، ج 39، ص 14؛زندگانی امیر المؤمنین، ، ص 29 ـ 30؛سید هاشم رسولی محلاتی تهران ،دفتر نشر فرهنگ اسلامی. 1374 ،چاپ چهارم)کرار: بسیار حمله برنده ،به تکرار هجوم برنده ،لقب علی (ع) ،وی بدون ترس به صف دشمن حمله می کرد .برگردنده، باز گردنده. حمله کننده پیاپى. از القاب امیرالمؤمنین على (ع) است، که حضرت در جنگ، بر صف دشمنان بارها حمله مى نمود و هیچ اندیشه نمى کرد.( معارف ومعاریف ،ج 8 ، ص ، 480 ،سید مصطفی دشتی ،قم ، 1376 ،چاپ دوم . )امام علی (ع) انسان کاملی است که عالی ترین صفات انسانی را دارا بود ،در میدان عبادت عابد ترین افراد . هنگام عفو و گذشت، با گذشت ترین فرد ودر زمان سخن گفتن بهترین خطیب .در میدان جنگ نیز بهترین رزمنده به حساب می آمد . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه