آیا نامگذاری به عبدالعلی و عبدالحسین و.. شرک است؟

نامگذاری­ها نشان از گرایش ها و تمایلات افراد دارد. نامگذاری با اسامی همچون عبدالحسین و عبد العلی نوعی تعبیر استعاری و تشبیهی است که برای اظهار ارادت است. یعنی همچنان که در عبد و مولای عرفی، عبد مطیع محض مولای خود است، من هم مطیع اوامر تو هستم. چرا که تو امام و هادی و خلیفه و جانشین پیامبر اکرم (ص) در تبیین دین و معارف و احکام دین هستی.اساساً ارزش و مقام امام حسین (ع) به خاطر اوج عبودیت و بندگی خالصانه او به درگاه خداوند است.ارادت و علاقه ما به امام حسین (ع) نیز برخواسته از همین نکته است به همین جهت کسی که از روی ارادت به امام حسین (ع) نام فرزندش را عبدالحسین می گذارد، حسین (ع) را خدا و رب نمی داند بلکه این نحوه نامگذاری از باب تشبیه است که در ادبیات رایج است. تشبیه رابطه خود با امام حسین (ع) به رابطه میان عبد و مولای عرفی است. یعنی در واقع خود را مطیع و پیرو امام و خلیفه پیامبر معرفی می کند. به کار بردن تعابیر استعاری و تشبیهی در عرف اهل زبان و در ادبیات همه ملل و اقوام، امری رایج است. به عنوان مثال: وقتی دوستی که مدتهاست دوستش را ندیده اند، ناگهان از در منزل وارد شود به او می­گوید ماه طلوع کرد یا می گوئید ستاره سهیل دیده شد. یا در مورد کسی که در رفتار و گفتار و داوری هایش حق و عدالت را کاملاً رعایت می کند، می گوئید او عبدالعدل است یا می گویند او «عدل» است گویا عدل مجسم شده در چنین فردی. همه این تشبیهات برای رساندن معانی خاصی هستند. یا کسی که مستدل و منطقی استدلال و عمل می کند می گوئید عبدالدلیل است. مقصود این نیست که دیگر عبد خدا نیست و دلیل را خدا و رب خود قرار داده است بلکه کنایه از منطقی بودن و استدلالی بودن مواضع اوست.عبدالحسین یعنی مطیع و پیرو امام حسین (ع). همانگونه که یک عبد و غلام از مولای خود اطاعت و پیروی می کند.توضیح بیشتر:۱. عبودیت در مقابل الوهیت؛ روشن است که استعمال عبودیت در چنین موردى، به معناى مملوک بودن است که شامل تمام بندگان خدا مى شود. منشأ مملوک بودن انسان، خالق بودن خداوند متعال و مخلوق بودن انسان است. در این استعمال، از آنجا که عبودیت، رمز مخلوق بودن است، فقط به اسم خداوند متعال اضافه مى شود و مى گویند: «عبداللَّه» زیرا:إِنْ کُلُّ مَنْ فِی السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضِ إِلَّا آتِی الرَّحْمَنِ عَبْداً.[۱]«هیچ موجودى در آسمان ها و زمین نیست جز آن که خدا را بنده و فرمان بردار است.»همچنین قرآن به نقل از حضرت مسیح مى فرماید:قَالَ إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ آتَانِی الْکِتَابَ وَجَعَلَنِی نَبِیّاً.[۲]«من بنده خدایم، او کتاب آسمانى به من داده و مرا پیامبر قرار داده است.»۲. عبودیت قراردادى؛ چنین عبودیتى ناشى از غلبه و پیروزى انسانى بر انسان دیگر در میدان جنگ است.دین اسلام این نوع عبودیت را تحت شرایطى خاص که در فقه بیان شده پذیرفته است. اختیار افرادى که در جنگ به دست مسلمانان اسیر مى شوند با حاکم شرع است و او مى تواند یکى از راه هاى سه گانه را برگزیند؛ آزادسازى اسیران بدون دریافت غرامت، آزاد کردن آنان در مقابل اخذ غرامت و در اسارت نگهداشتن آن ها.در صورت سوم، فرد اسیر «عبد» مسلمانان محسوب مى شود و به همین دلیل در کتب فقهى، بابى به نام «عبید و اماء» منعقد شده است.به عنوان مثال، قرآن مى فرماید:وَأَنکِحُوا الْأَیَامَى مِنْکُمْ وَالصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکُمْ وَإِمَائِکُمْ إِنْ یَکُونُوا فُقَرَاءَ یُغْنِهِمْ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ.[۳]«مردان و زنان بى همسرِ خود را همسر دهید. همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را؛ اگر فقیر و تنگدست باشند. خداوند از فضل خود آنان را بى نیاز مى سازد. خداوند گشایش دهنده و آگاه است.»در این آیه، خداوند اسیران جنگى را بندگان و کنیزان مسلمانان مى داند و مى فرماید: ... عِبَادِکُمْ وَ إِمَائِکُمْ .... در اینجا «عبد» به نام غیر خداوند اضافه شده است.۳. عبودیت؛ در اینجا عبودیت به معناى اطاعت و فرمانبردارى است و در کتاب هاى لغت این معنى آمده است.[۴] بنابراین، در نام هایى مانند «عبد الرسول» و «عبد الحسین» معناى سوم مورد نظر است. عبدالرسول و عبدالحسین یعنى؛ مطیع پیامبر صلى الله علیه و آله و امام حسین علیه السلام. و بى شک چون اطاعت از پیامبر صلى الله علیه و آله و اولى الأمر واجب است هر مسلمانى مطیع پیامبر و ائمه علیهم السلام بعد از ایشان مى باشد:... أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُوْلِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ ....[۵]«اطاعت کنید خدا را و پیامبر خدا و اولى الأمر [/ اوصیاى پیامبر] را ...»بر اساس این آیه، قرآن کریم پیامبر را «مُطاع» و مسلمانان را «مطیع» معرفى کرده است و اگر کسى همین معنا را در نام فرزند خود بگنجاند، نه تنها قابل سرزنش نیست که شایسته ستایش است. ما افتخار مى کنیم که مطیع پیامبر و حضرت امام حسین باشیم و به فرمان آن ها گوش فرا دهیم.البته واضح است که میان «عبدالرسول» و «عبداللَّه» بودن، منافاتى نیست و انسان در عین حال که عبد خداوند است، مطیع پیامبر صلى الله علیه و آله نیز هست؛ زیرا دانستیم که عبودیت در مورد خداوند، عبودیت تکوینى و ناشى از خالقیّت حق است، اماعبودیت در مورد پیامبر صلى الله علیه و آله ناشى از تشریع و دستور خداوند مى باشد که انسان ها را به اطاعت از پیامبر صلى الله علیه و آله مى خواند و پیامبر صلى الله علیه و آله را مُطاع مى نامد. میان این دو استعمال، فاصله و تفاوت بسیار است. مراجعه شود: شکست اوهام، ص ۱۷ و محمد طبرى، پاسخ جوان شیعى به پرسشهاى وهابیان، ۱جلد، نشر مشعر - تهران، چاپ: ۱۳۸۶، ۲. پی نوشت ها:[۱] - مریم: ۹۳[۲] - مریم: ۳۰[۳] - نور: ۳۲[۴] - لسان العرب و القاموس المحیط، ماده« عبد».[۵] - نساء: ۵۹ .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه