از طرفي مي‎گويند تا مقداري كه حال داري به عبادت مشغول شويد تا به عبادت بي‎رغبت نشوي و از طرف ديگر گفته مي‎شود سختي عبادت را به خود بچشان و بر خود هموار كن تا عادت كني اين دو چگونه قابل جمع است؟

در رابطه با اين پرسش بايد بگوئيم، كه ظاهراً اين دو فراز با هم منافات دارند ، اما با تأمل در روايات قابل جمع هستند. كيفيت جمع: طبق احاديث مختلف ما بايد نسبت به واجبات خود جديّت به خرج دهيم و به هيچ وجه در انجام آنها كوتاهي نكنيم. واجبات مشقت و سختي خاصي دارند كه اين امور تشريعي در كنار امور تكويني ديگر مثل سختي‎هاي زندگي و بلاها براي پرورش انسان قرار داده شده است. بنابراين در واجبات و فرائض نبايد كوتاهي كنيم. البته مي‎توان با بينش افزايي(مانند مطالعه کتابهائی دینی اعم از اعتقادی و اخلاقی) و همنشيني با صالحان و مطالعه حالات عرفا و اذكار عمومی که مثلا در مفاتیح الجنان بیان شده، كاري كرد كه مناجات و عبادات به طور كلي براي انسان شيرين گردد. از سويي نيز به ما توصيه شده كه مستحبات (نوافل) را بر خود تحميل نكنيم و به قدر نشاط خود آنها را انجام دهيم.البته لازم به ذكر است كه نبايد فريب شيطان را خورد، چون گاهي نيز شيطان با وسوسه خود و تشويق (بعداً بعداً گفتن‎هايش) مانع انجام مستحبات مي‎شود. پس نبايد مستحبات را بر خود تحميل كنيم، اما مي‎توانيم با تدبير زمينه نشاط روحي خود را فراهم كنيم كه به مستحبات نيز برسيم، (مثل دوستي با افراد معنوي، به تدريج خواندن آنها-نوافل و ادعیه- و پرهيز از افراط...) حضرت علي(ع) مي‎فرمايد قلب گاهي در اقبال و نشاط به سر مي‎برد و گاهي در كسالت و سردي، و توصيه شده كه ما در حالت نشاط قلب به سراغ نوافل و عبادات مستحبي برويم. و در حديثي ديگر مي‎خوانيم كه اگر ديديد عبادت‎هاي مستحبي شما (مثل روزه مستحبي) به عبادات واجب شما ضرر مي‎زند، شما به واجبات اكتفاء كنيد. چون اگر واجبات از كارهاي مستحبي ضربه بخورد هيچ ثواب و نزديكي به خدا حاصل نمي‎شود. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه