راه دوری از وسوسه های شیطان و شناخت زینت های شیطان چیست؟

در مورد شیطان و وسوسه های شیطانی باید توجه داشته باشید که ستیز و مجاهده با شیطان کاری مستمر و دایمی است و تا انسان در این عالم زنده است و زندگی می کند ادامه دارد. و دام های شیطان برای انسان های با تقوا و دارای کمال و شناخت بیشتر، ظریفتر و پیچیده تر و مخفی تر است. نخستین گام در مبارزه با شیطان این است که اطاعت از او را به تدریج کم نموده و به آهستگی از شبکه های دام او خارج شویم هر چند در این مبارزه ممکن است پای انسان بلغزد و در مورادی فریب او را بخورد. هر چقدر ارتباط انسان با خدای متعال و معرفت نسبت به او عمیق تر و گسترده تر باشد، تسلط شیطان بر او کمتر است. چنانچه خدای متعال در این مورد می فرماید: )انه لیس له سلطان علی الذین آمنوا و علی ربهم یتوکلون - شیطان تسلطی بر کسانی که مؤمن بوده و بر پروردگارشان توکل می کنند ندارد. نحل، آیه 99)و نیز می فرماید: (ان عبادی لیس لک علیهم سلطان - تو (شیطان) بر بندگان خاص من تسلط و نفوذی نداری. اسراء، آیه 65).به طور کلی کار شیطان وسوسه کردن است و با پناه بردن دائمی به خداوند و ارتباط پیوسته با او و توسل و ربط با اولیای الهی(ع) می توان از این وسوسه ها رها شد و یا آن را به حداقل رسانید و شیطان را تسلیم نمود، چنانچه در روایت داریم که پیامبر بزرگ اسلام(ص) فرمودند: شیطان من به دست من مؤمن و رام گردید. پس بهترین راه حل، توجه کامل و دایمی به خداوند متعال و اولیائش و خود را در قلعه استوار و نفوذ ناپذیر او و اولیای پاک او درآوردن و رعایت کامل تقوای الهی کردن است.بنابراین براى تقویت ایمان و مبارزه با گناه و هواهاى نفسانى رعایت چند نکته لازم است:الف) کوچک نشمردن هیچ گناهى هرچند به نظر صغیره باشد،ب ) عزم جدى و آهنین بر ترک معصیت و مراقبت جدى و دائمى نسبت به تمام افعال خود،ج ) شرط نمودن با خدا مبنى بر ترک معصیت و هم چنین از او استعانت جستن،د ) هر گاه فکر گناه و وسوسه آن به ذهن آمد بلافاصله آن را از لوح ذهن خارج کردن و توجه خود رابه خدا و امور شریفه مشغول داشتن. جدیت و موفقیت در این امر پیروزى بزرگى است و در واقع دفع دشمن شیطان نفس از همان خاکریز اول است. قرآن مجید در وصف پارسایان مى فرماید: «ان الذین اتقوا اذا مسهم طائف من الشیطان تذکروا فاذاهم مبصرون ؛ پرهیزگاران چون گرفتار وسوسه شیطان شوند هماندم متذکر (یاد خدا) شده وبصیرت یابند»، (اعراف، آیه 201)،ه ) مطالعه و تفکر پیرامون عواقب سوء و وخیم گناه. در این رابطه مطالعه کتب پیرامون معاد بسیار نافع و لازم است،و ) خود را همواره در محضر حق تعالى دانستن و او را به یقین در همه حال مراقب و بیناى به افعال خود نگریستن،ز ) استمداد از خداوند و دعا و نیایش که فرمود: اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود هیچ کدام به فضیلت و تزکیه روى نمى آوردید (و لو لا فضل الله علیکم و رحمته ما زکى منکم من احد ابدا..).،ح ) جایگزین سازى اعمال و عادات نیکو؛ مانند شرکت دائمى در نماز جماعت، نماز شب، زیارت اهل قبور و دعا. «ان الحسنات یذهبن السیئات؛ خوبى ها سرانجام میدان را بر بدى ها تنگ خواهد کرد و آنها را از بین خواهد برد»ط ) توجه به چهره کریه و زشت واقعى سیئات،ى ) براى ترک معاصى لازم است دربسیارى از موارد انسان از مکروهات و چه بسا از برخى مباحات نیز چشم پوشد تا او را به انجام زشتى ها نزدیک نسازند،ک ) در حد ممکن دورى جستن از مکان ها و شرایطى که آدمى را به گناه ترغیب مى نماید،ل ) تقویت اراده،م ) محاسبه نفس همه روزه و در صورت رخداد خطا خود را محاکمه و توبیخ نمودن و بلافاصله استغفار کردن،ن ) مطالعه پیرامون زندگى پارسایان و زاهدان و مطالعه کتب اخلاقى و ... .رعایت نکات زیر نیز شما را در این مسیر تعالى یارى خواهد کرد: - انجام یک سرى مستحبات؛ مثلا همیشه با وضو بودن و زبان را به ذکر مخصوصا «لاحول ولاقوة الا بالله العلى العظیم» عادت دادن.- سعى و کوشش در انجام وظایف و واجبات دینى،- خواندن نماز با حضور قلب و در اول وقت،- گرفتن روزه مستحبى به ویژه دوشنبه و پنجشنبه هر هفته،- تلاوت قرآن بویژه بعد از نماز صبح،- تأمل و اندیشه در آیات قرآن،- حتى المقدور سعى در خواندن نماز شب،- از تنهایى دورى گزینید.- سحر خیزى،- تنظیم برنامه براى تمام شبانه روز و پر کردن اوقات فراغت با برنامه هاى صحیح و سودمند،- شرکت در ورزش هاى فردى و دسته جمعى،- شرکت در فعالیت هاى مذهبى و اجتماعى،- به صله رحم و ارتباطات اجتماعى بسیار بپردازید و به نزدیکان و اقوام خود بیش از پیش اظهار علاقه و محبت نمایید.- پرهیز از نگاه نامشروع، امام صادق(ع) فرمود: «نگاه پس از نگاه، در دل بیننده شهوت را مى انگیزاند»، (وسائل الشیعه ، ج 14 ، ص 138) و باز فرمود: «نگاه، تیرى از تیرهاى شیطان است، چه بسا نگاهى که اندوه هاى دراز در پى دارد»، (وسائل الشیعه ، ج 14 ، ص 139).- عدم معاشرت و دوستى با افراد منحرف و فاسد،- انتخاب دوستان مؤمن و سالم،- به یاد خدا بودن در همه اوقات،- از پرخورى و نیز از خوردن غذاهاى چرب و پرانرژى و تحریک کننده پرهیز کنید،- کنترل افکار و نیندیشیدن به صحنه هاى شهوت انگیز،- از مشاهده صحنه هاى مهیج و تحریک کننده دورى کنید،- برنامه منظم مطالعاتى براى خود قرار دهید و سعى کنید فرصت هاى خود را با تفکر و مطالعه مناسب پر کنید،همواره خود را نصیحت نموده و بر نفس خویش بانگ زنید: «اى بیچاره! تا کى گرفتار هواى نفس باشى و سرمایه گران مایه عمر را تباه سازى و به معصیت رب الارباب پردازى؟ چرا براى اندک لذتى پوچ و گذرا خود را گرفتار دوزخ ابدى سازى؟ اگر لحظه اى دیگر فرشته مرگ تو را در رسد و جانت به حلقوم رساند، با چه وضعى به دیار برزخ رهسپار مى شوى؟ نه!نه! هرگز! باید عزمى قاطع و استوار داشته باشم و با استمداد از خداى سبحان و پروردگار رحیم و مهربان - که با این همه معصیت باز هم مرا مشمول الطاف خود ساخته - پیمان بندم و سربه بندگى او سپارم و زنجیر شیطان نفس بگسلم. این بار باید چنان ابلیس لعین را از خود دورر سازم که دیگر در من وسوسه نکند و با دست خالى از من روى برتابد!».تقویت ایمان و اعتقاد قلبى و عشق الهى برآیند تقوا و پرهیزگارى است. هم چنان که در بهاران نهال ناخشکیده شکوفه مى زند تقواى الهى، انجام واجبات، ترک محرمات و تهذیب نفس نیز بوستان دل را خرم و سرسبز نگه مى دارد و جوانه عشق الهى را در آن شکوفا مى سازد. بنابراین در گام اول باید بر انجام واجبات و ترک گناهان استوارى نمود و در گام دوم به پالودن نفس از رذایل و آراستن به فضایل پرداخت و حب دنیا و تعلقات دنیوى را از ژرفاى ضمیر بیرون راند آن گاه دل کانون عشق خدا مى شود و با اخراج شیطان نفسانیت و دنیاپرستى که خانه دل را غصب نموده صاحب خانه در آن لانه مى گزیند.«شناخت دسیسه های شیطان»شیطان و اعوان و انصار او براى اعمال دشمنى به صورتهاى گوناگون وارد عمل مى شوند گاهى سواره، گاهى پیاده، گاهى فردى، گاهى جمعى و تمام شئونات زندگی انسان را تحت تأثیر قرار می دهند: «أجلب علیهم بخیلک و رجلک»(اسراء/ 64). گاهى تهدید مى کند و وعید مى دهد: «وعدهم»(همان). «ألشیطان یعدکم الفقر»(بقره/ 268). گاهى امر مى کند: «یأمرکم بالفحشاء»(همان). گاهى مى ترساند: «یخوّف أولیائه» (آل عمران/ 175). گاهى به صورت خیرخواهى وارد مى شود: «فوسوس إلیه الشیطان قال یا آدم هل أدلّک على شجرة الخلد و ملک لایبلى» (طه/ 120). «وقاسمهما إنّى لکما لمن الناصحین»(اعراف/ 21). گاهى با تزیین اعمال بزهکاران: «زیّن لهم الشیطان أعمالهم»(انفال/ 48). و گاهى به صورت مشارکت در اموال و اولاد و به سبب آنها انسان را گمراه می کند: «شارکهم فى الأموال و الأولاد» (اسراء/ 64).هرچند دسیسه های شیطان برای منحرف کردن انسان متنوع و بسیار است اما شناخت آنها کار دشواری نیست و با کمی توجه و دقت می توان به آنها پی برد. خداوند علی اعلی در سوره انعام آیه 142 شیطان را دشمنی آشکار معرفی می کند و مکر و حیله چنین دشمنی نیز قابل تشخیص می باشد (لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ). هر آنچه که فطرت انسان با آن مخالف است و خشنودی خداوند را به دنبال ندارد دسیسه و به قول شما زینتی از جانب شیطان برای به دام انداختن انسان می باشد که با رعایت تقوا و اصول بندگی می توان این دامها را شناخت و از آنها رهایی یافت. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه