با سلام و احترام خدمت شما , متأسفانه استفاده نادرست از وسایلی همچون اینترنت و تلفن همراه موجب شده تا شاهد برخی رفتارهای ناشایست و خلاف اخلاق و دین باشیم که یکی از نمونه های آن , طرح مطالب توهین آمیز در قالب جک در مورد اقوام مختلف کشور می باشد که ممکن است با اهداف و اغراض سیاسی همراه بوده و به منظورایجاد اختلافات و نارضایتی های قومی و به هم زدن انسجام و وحدت داخلی صورت بگیرد و یا با هدف تخریب جایگاه برخی قومیت ها در اذهان عمومی مردم صورت بگیرد که بیشترین پایبندی را نسبت به مسائل اسلامی داشته و از مدافعان انقلاب اسلامی و کشور بوده اند .

با سلام و احترام خدمت شما , متأسفانه استفاده نادرست از وسایلی همچون اینترنت و تلفن همراه موجب شده تا شاهد برخی رفتارهای ناشایست و خلاف اخلاق و دین باشیم که یکی از نمونه های آن , طرح مطالب توهین آمیز در قالب جک در مورد اقوام مختلف کشور می باشد که ممکن است با اهداف و اغراض سیاسی همراه بوده و به منظورایجاد اختلافات و نارضایتی های قومی و به هم زدن انسجام و وحدت داخلی صورت بگیرد و یا با هدف تخریب جایگاه برخی قومیت ها در اذهان عمومی مردم صورت بگیرد که بیشترین پایبندی را نسبت به مسائل اسلامی داشته و از مدافعان انقلاب اسلامی و کشور بوده اند . مقام معظم رهبری در این زمینه فرمودند :« متأسفانه یک کار زشتی در بین مردم رایج است که از لهجه‌های بعضی از ولایات تقلید می‌کنند... غالب این شهرهایی که لهجه‌های آنها تقلید می‌شود، شهرهایی هستند که دارای مردم غیرتمندی هستند که در حوادث مهم 100 سال پیش، در مقابل دشمنان و مهاجمین ایستاده‌اند. این تصادفی نیست. این تقلید هم سابقه ندارد؛ یعنی توی هیچ یک از این کتاب‌های ادبی و طنز و غیره، ما ندیدیم که یک حرفی باشد که نشان دهنده‌ تقلید لهجه باشد. این مالِ همین اواخر است؛ یعنی مثلاً از 100 سال پیش به این طرف؛ یعنی از وقتی که کشور ما در مواجهه‌ با این دشمنی‌ها قرار گرفته. یکی از مناطقی که ایستادگی سرسخت کرده، مناطق شمال است، منطقه‌ گیلان؛ یکی از مناطق، منطقه‌ خراسان است؛ یکی از مناطق، منطقه آذربایجان است. اینها آن جاهایی هستند که مردمش سرسختی و سلحشوری نشان دادند؛ اتفاقاً سعی شده است که همین‌ها از لحاظ لهجه در بین مردم سبک بشوند. یعنی تقلید می‌شود. »(پایگاه تحلیلی خبری اهل البیت علیهم السلام abna.ir/data.asp?lang=&id=185408) از نظر شرعی حکم ترویج و قرار گرفتن در زنجیره چنین کار نادرستی روشن است و مصداق توهین به افراد و بدگویی نسبت به دیگران است که جایز نیست . باید پذیرفت که برخورد به معنای فیلتر نمودن این گونه مسائل در بیشتر موارد امکان پذیر نمی باشد و نمی توان انتظار داشت که تنها بایک دستور تمام این ناهنجاری ها اصلاح شود از طرفی هر چند در این زمینه بخشهای فرهنگی نیز دارای مسئولیت می باشند و باید با فرهنگ سازی و تبیین زیان ها و آفات چنین اقداماتی برای افراد و به کار گیری راهکارها و روش های جایگزین این کار, در راستای کاهش چنین رفتارهایی در سطح جامعه اقدام نمایند اما نباید تمام مسئولیت را متوجه دولت دانست و افراد جامعه نیز باید به نوبه خود تذکرات لازم را به افراد بدهند تا شاهد کاهش چنین رفتارهایی درسطح جامعه باشیم . مقام معظم رهبری در برخورد با چنین مسائلی و به طور کلی برخی ناهنجاری ها در جامعه به دو شیوه عمل می نمایند . یکی برخورد مستقیم و جزیی با خصوص موضوع و تبیین حکم شرعی آن که در این زمینه ایشان در درس خارج فقه خودشان در مورد تقلید لهجه برخی اقوام فرمودند :« این مسلماً حرام است. در حرمت این عمل هیچ شکی نیست. لکن غیبت نیست. چون قیودی که در غیبت ذکر شد ـ که مقوّم معنای غیبت محرّم شرعی است ـ در این جا وجود ندارد. یکی از قیود، مستور بودن بود. خوب، این مستور نیست. اما مسلماً حرام است؛ این از باب تمسخر و از باب استهزاء و اینهاست. اینجا دیگر فرقی نمی‌کند که علی نحو عام استغراقی مورد نظرش باشد یا نه. مثلاً فرض کنید فرد خاصی را مورد نظر قرار بدهد و لهجه‌ یک شخصی را ـ به عنوان اینکه لهجه‌ او، لهجه‌ عموم است ـ تقلید بکند. این صور مختلفی دارد. همه‌ اینها محرّم است. منتها تفاوتش این است که اگر غرض او لهجه‌ عموم باشد، این می‌شود اهانت به همه‌ آن جمعیت؛ که خوب طبعا آثار خاص خودش را دارد. مثلا فرض بفرمایید اگر بخواهد استحلال (طلب حلالیت) بکند، بایستی از یکایک اینها استحلال بکند. آنجایی که یک نفر باشد، نه، از یک نفر استحلال می‌کند. این بحث عیب‌جویی است. اگر چنانچه نه، تمسخر وجود نداشت، این از محل کلام خارج است. گاهی از این تقلیدها انجام می‌گیرد، اما هیچ قصد تمسخری هم نیست. پس بنابراین گاهی تقلید لهجه به عنوان تمسخر نیست. کما اینکه تقلید لهجه‌ یک فرد هم به عنوان تمسخر نیست؛ یک عمل شیرینی است؛ خود آن فرد هم گاهی می‌نشیند و تماشا می‌کند که تقلیدش را دارند می‌کنند؛ خودش هم می‌خندد، خوشش می‌آید. پیداست که پس تمسخر نیست. این از محل کلام خارج است. آنجایی که قصد، استهزاء باشد، تمسخر باشد، آن جا می‌شود محرّم. »(پایگاه تحلیلی خبری اهل البیت علیهم السلام abna.ir/data.asp?lang=&id=185408) همچنین ایشان در مورد حکم غیبت با ابزارقلم و رسانه های جدید فرمودند :«یکى از چیزهائى که ما همه‌مان [باید توجه کنیم]، به مردم هم باید بگوئیم، یاد بدهیم که توجه بکنند این است که: به صرف توهم این که حالا این کار مصلحت دارد، دستشان را، یا قلمشان را، یا وبلاگشان را آزاد نکنند که هر چه به دهنشان آمد، آن را بگویند؛ اینجور نیست، چون وسائل مدرن امروز همه مشمول همین حکم است. یعنى خواندن وبلاگ هم مثل خواندن کاغذ است، کتاب است، نامه است، مثل شنیدن حرف است. استماع غیبت شامل همه‌ى اینها میشود؛ یعنى ملاک استماع در اینها وجود دارد مسلّماً. شنیدن به گوش خصوصیتى ندارد، خواندن تو نامه هم عین همان است که ما در بحث استماع این را تأکید کردیم و عرض کردیم. خب، دوربین هم همین جور است. فرض کنید که اگر چنانچه انسان یک خطائى را از کسى دید، این را رفت با دوربین ثبت کرد، بعد آمد یک جائى نشان داد؛ این هم همان است دیگر، چه فرقى میکند؟ یعنى بایستى واقعاً به اینها توجه کرد. محیط را باید محیط اخلاقى کرد. ما اگر بخواهیم جامعه را اصلاح بکنیم، این اصلاح فقط به این نیست که انسان از افراد غیبت بکند. راه‌هاى دیگرى هم وجود دارد. حالا من غیبت را عرض میکنم. فضلاًاز تهمت و افتراء و اینها. بنده یک وقتى به یک مناسبتى در یک صحبت عمومى عرض کردم به مردم که قرآن کریم میفرماید: «لولا اذ سمعتموه ظن المؤمنون و المؤمنات بأنفسهم خیراً»؛(سوره نور , آیه 12) یعنی وقتى افک(افترا به همسر پیامبر (ص) که در آیه 11 سوره نور مطرح شده است ) را شنیدید چرا به همدیگر حسن‌ظن نداشتید؟ یعنى از اول رد کنید افک را. [اگر] آمدند به یک نفرى تهمت زدند، یک چیزى را گفتند - حالا یا با عنوان تهمت یا به عنوان غیبت - چرا قبول میکنید؟ ببینید این کلمه‌ى لولاى تحذیریه در قرآن و در کلام عرب خیلى معناى وسیعى دارد، فقط معنایش «چرا» نیست، که ما بگوئیم چرا این کار را نکردى. چراى با تأکید است. یعنى آه، واى، چرا؛ معناى «لولا» این است؛ تحذیریه است. «لولا اذ سمعتموه ظن المؤمنون و المؤمنات بأنفسهم خیرا» یعنی چرا به هم ظن نیک ندارید، چرا به هم حسن‌ظن ندارید. تا فوراً کسى آمد، شما بگوئید بله، احتمال درستى‌اش هم اگر بود، آدم به صورت یقین آن را بداند و نقل بکند. این درست نیست، این ممنوع است. این چیزى که امروز مورد ابتلاست در جامعه‌ى ما، از همان چیزهائى است که بایست از همین ادله‌ى غیبت بفهمیم که درست نیست؛ این وضعى که وجود دارد درست نیست. البته انتقاد منطقى، گفتن حرف صحیح اینقدر حرفهاى آشکار وجود دارد که انسان اگر ذکر آنها را بکند، اصلاً هم غیبت نیست، و میتواند انسان نقد بکند. بله مسلّم است، امروز یک جریان صحیح و حقّى در جامعه‌ى ما وجود دارد، جریانهاى باطلى هم وجود دارد که به انواع و اقسام طرق میخواهند جامعه را خراب کنند، انقلاب را منحرف کنند؛ در این شکى نیست. آدمهائى هم در رأس این جریانات هستند. چه لزومى دارد که انسان به این آدمها تهمت بزند. چه لزومى دارد که غیبت اینها را بکند. حرف آشکار اینقدر دارند؛ همان حرفهاى آشکار را بیان بکنند، تبیین بکنند، توضیح بدهند، مطلب روشن خواهد شد؛ هیچ نیازى به غیبت کردن نیست که آدم بگوید حالا ما براى اصلاح مثلاً غیبت میکنیم. بنابراین به نظر من همین ادله‌اى که در باب غیبت خواندیم، این تمام المراد را به ما نشان میدهد؛ یعنى واقعاً همانى که باید بفهمیم از شرع مقدس همین را انسان میفهمد و تشخیص میدهد. باید بر طبق همین هم عمل کرد.(پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری، درس خارج فقه امروز (10/7/89) علاوه بر این , سفارش ها و توصیه های ایشان به مردم و مسئولان نظام در رعایت تقوا و اخلاق اسلامی در امور زندگی ,همه در راستای برطرف شدن این گونه ناهنجاری ها در جامعه و بالا رفتن سطح عمل به دستورات دین و رعایت موازین شرعی است . روشن است که اگر حکم چنین مسائلی را بدانند تنها برای خوشحالی دیگران , موجب ناراحتی خداوند و گروهی از مردم مسلمان نمی شوند و در مورد رفتار و گفتار خویش دقت و توجه بیشتری خواهند داشت . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه