۱ـ اینکه معراج نبوی در بیداری و ـ حدّ اقلّ در بخشی از مسیر عروج ـ جسمانی بوده شکّی نیست. امّا در اینکه جسمانی بودن معراج به چه معناست بین صاحب نظران اختلاف نظر وجود دارد.

1ـ اینکه معراج نبوی در بیداری و ـ حدّ اقلّ در بخشی از مسیر عروج ـ جسمانی بوده شکّی نیست. امّا در اینکه جسمانی بودن معراج به چه معناست بین صاحب نظران اختلاف نظر وجود دارد. اکثر متکلّمین ، معراج جسمانی را به معنای معراج مادّی دانسته ، گفته اند: نبی اکرم (ص) با همین جسم مادّی به سیر معراجی پرداختند ؛ امّا طرفداران حکمت متعالیه (فلسفه ملاصدرا) و عرفا بر این عقیده اند که سیر آن حضرت از مکّه تا بیت المقدس با همین بدن مادّی و به نحو طیّ الارض بوده ، ولی باقی سیر آن جناب نه در آسمانهای مادّی و نه با جسم مادّی ، بلکه با جسم برزخی و جسم عقلی و در آسمانهای ملکوتی و در عالم برزخ و فراتر از آن در عالم جبروت و بلکه فراتر از آن در عالم لاهوت بوده است. لذا نیازی به توجیهات فیزیکی هم ندارد ؛ چرا که علم فیزیک ، علمی صرفاً مادّی است که تنها از جسم مادّی بحث می کند نه مطلق جسم ؛ از اینرو نفیاً و اثباتاً هیچ حکمی درباره ی عوالم غیر مادّی و اجسام برزخی و عقلی نمی تواند داشته باشد. بحث از اجسام غیر مادّی در حیطه ی مسائل حکمت و عرفان نظری است که صاحب نظران این دو رشته نیز در جای خود به تفصیل از آن سخن گفته اند.2ـ به فرض که معراج نبوی ، در همین آسمانهای مادّی بوده باشد باز مشکلی برای نبی پیش نمی آید ؛ چون اینکه زنده ماندن بشر بدون تجهیزات خاصّ در خارج از جوّ محال می باشد ، محال عادی است نه محال عقلی و ذاتی ؛ یعنی هیچ برهان عقلی نیست که نشان دهد زندگی در خارج از جوّ ذاتاً ممکن نیست. لذا برای صاحبان معجزه این امکان وجود دارد که در خارج از جوّ نیز زنده بمانند ؛ همانگونه که دیگر امور خارق عادت برای آنها ممکن شد. رسول خدا بی هیچ ابزاری ماه را به دو نیم کرد ، حضرت موسی عصا را اژدها نمود و دریا را بدون هیچ ابزاری شکافت ، حضرت عیسی بی هیچ ابزاری مردگان پوسیده را زنده ساخت ، آتش ، حضرت ابراهیم را نسوزاند ، سلیمان نبی بی هیچ ابزاری سخن حیوانات را می فهمید و ... . هیچکدام از این امور برای بشر عادی (غیر انبیاء و اولیاء الهی ) ممکن نیستند ؛ چه با ابزار و چه بی ابزار ؛ ولی انبیاء با تکیه بر قدرت الهی و خالق عالم و خالق قوانین حاکم بر آن ، می توانند این امور عادتاً محال ولی ذاتاً ممکن را انجام دهند. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه