دين قبل از پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ چه بوده و پيامبر قبل از آن حضرت که بوده است؟

اميرمؤمنان علي ـ عليه السلام ـ مي فرمايد: خداوند نهاد اصلي پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ را از بهترين معادن استخراج کرد و نهال وجود او را در اصيل ترين و عزيز ترين سرزمين ها غرس نمود و شاخه‌ی هستي او را از همان درختي که پيامبران را از آن آفريد به وجود آورد از ميان شجره اي که انسان را از آن برگزيد، عترت او بهترين عترت ها، خاندانش بهترين خاندان ها و درخت وجودش از بهترين درختان بود، در حرم امن خدا روئيد و در آغوش خانواده کريمي بزرگ شد، شاخه هاي بلندي دارد که دست (فرومايگان) به ميوه هاي آن نرسد. او پيشواي پرهيزگاران، و وسيله بينايي هدايت خواهان است، چراغي است که نورش درخشان، ستاره اي است فروزان، و آتش افروزي است که بر تنش زبانه مي کشد، راه و رسم او معتدل، روش او صحيح و متين، سخنانش روشنگر حق از باطل، و حکمش عادلانه، هنگامي او را به رسالت برگزيد که با زمان پيامبران پيشين فاصله زيادي افتاده بود (حين فترة من الرسل). و مردم در حيرت و گمراهي سرگردان بودند، و در فتنه و جهل و فساد غوطه ور، هوا و هوسهاي سرکش آنها را به سوي خود جذب کرده، تکبّر و خودخواهي آنها را از جاده حق دور ساخته بود، جهل و ناداني آنها را سبک مند بار آورده بود و در کارهاي خود مضطرب و حيران ساخته و به جهل و ناداني مبتلا گشته بودند. اين قدر مسلم است که پيامبر اولوالعزم و داراي شريعت، قبل از پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ حضرت عيسي ـ عليه السلام ـ بوده و شريعتش تا زمان هاي بعد از عروجش ادامه داشته است. در آغاز دوازده حواري که جانشينان حضرت مسيح ـ عليه السلام ـ بودند، شريعت او را در نقاط مختلف تبليغ مي کرده اند و به گفته علامه طباطبايي همه آنان انبيائي بوده اند که وظيفه تشريح و تبليغ شريعت حضرت مسيح ـ عليه السلام ـ را بر دوش داشته اند. و نيز گفته شده است که پيامبران ديگري هم براي ترويج دين حضرت مسيح پس از حواريون از طرف خداوند برانگيخته شده اند که برخي از آنان عبارتنداز: مردخاي، سنطورس بن اشيخا، وعيد بن سنطورس، منذربن شمعون، مسلمة بن منذر، برز بن سلمه. ولي در عين حال در روايات آمده است که در زمان متصل به بعثت رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فترتي وجود داشته که هيچ نبي و شريعتي در آن نبوده است. منتهي اين زمان در روايات مشخص نشده است که چه مدتي بوده است. به عنوان نمونه به برخي از رواياتي که مرتبط با اين موضوع هستند اشاره مي شود: 1. امام علي ـ عليه السلام ـ درخطبه 89 نهج البلاغه مي فرمايد: هنگامي خداوند رسالت را به عهده پيامبر اسلام گذاشت که مدت ها از بعثت پيامبران پيشين گذشته بود (ارسله علي حين فترة من الرسل) و ملت ها در خواب عميقي فرو رفته بودند، فتنه و فساد جهان را فرا گرفته بود، کارهاي خلاف در ميان مردم منتشر و آتش جنگ زبانه مي کشيد، دنيا بي نور و پر از مکر و فريب گشته بود. و نيز مي فرمايد: خداوند پيامبر خويش را هنگامي فرستاد که پيامبري در روي زمين نبود (ارسله علي حين فترة من الرسل) و زبان ها با يکديگر منازعه و مجادله داشتند، پس خداوند او را پس از پيامبران پيشين آورد، و وحي را به او ختم کرده است. فترت، به آن فاصله زماني خالي از نبی و شريعت گفته مي شود که بين پيامبر سابق و لاحق پيش مي آيد. با توجه به معناي فترت، سخن اميرمؤمنان به صراحت تمام اين معنا را روشن مي سازد که در زمان قبل از بعثت رسول اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ هيچ پيامبر و شريعتي در ميان مردم وجود نداشته است، زيرا با وجود شريعت و پيامبر، معقول نيست امام صادق ـ عليه السلام ـ بفرمايد خدا کساني را که در فترت مرده اند در روز قيامت امتحان مي کند. هشام مي گويد: از امام صادق ـ عليه السلام ـ از کساني که در دوران «فترت» مرده اند، و از کساني که طاعت و معصيت را درک نکرده اند و از کساني که عاقل نبوده اند سئوال شد؟ حضرت فرمود: خداوند آنان را امتحان نموده و حجّت را بر آنان تمام مي کند، آتشي را براي آنها مي افروزد و به آنها دستور مي دهد در آن وارد شوند پس کساني که وارد شوند آتش بر آن ها سرد و سلام مي شود (آنها را به بهشت مي برند) و کساني که سر باز زنند مي گويد: آگاه باشيد که من به شما دستور دادم ولي شما معصيت و نافرماني کرديد (آنها را به جهنم مي برند). امام صادق ـ عليه السلام ـ در تأييد معناي فوق مي فرمايد ... تحقيقا بين عيسي ـ عليه السلام ـ و محمد ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ «فترت» بوده است، که در آن فاصله روي زمين، نبي و رسول و عالمي وجود نداشته است، پس خداوند محمد ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ را بشير و نذير و دعوت کننده به سوي خودش فرستاد. بنابراين مي توان گفت که در حدود پانصد سال و يا ششصد سال پيش از بعثت رسول اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ حضرت عيسي ـ عليه السلام ـ پيامبر (و دين او) دين مردم بوده است، ولي در زمان بعثت و نزديک به آن رسول خاتم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ هيچ پيامبر و شريعتي در ميان مردم وجود نداشته است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه