چرا سورة حمد دو بار نازل شد؟ چه سوره‌هايي از قرآن دوبار نازل شده است؟

براي روشن شدن پاسخ لازم است به نكاتي اشاره شود: 1ـ مضمون سورة حمد و اسامي آن در سورة «حمد» مراحل سه گانة ايمان (اصول اعتقادات توحيد با تمام اقسام، معاد و نبوت) را در بر دارد، لذا «فاتحة الكتاب» اساس القرآن خوانده شده است يعني، آنچه در مجموع سوره‌ها است؛ در سورة حمد جمع شده است. «آنچه خوبان همه دارند تو تنها داري.» اسامي ديگر آن: السبع المثاني، الوافيه، الكافيه، الشفا، الصلاة، ... كه مجموعاً ده اسم مي‌شود. 2ـ فضيلت سوره ي حمد پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فرمود: «خداوند بزرگ به خاطر دادن سورة حمد بالخصوص بر من منت نهاده و آن را در برابر قرآن عظيم قرار داده است و سورة حمد با ارزش‌ترين ذخائر گنج‌هاي عرش خدا است.» در روايت ديگر آمده است : «ثواب خواندن حمد به اندازه دو سوّم قرآن و يا تمام آن و به منزلة هديه بر تك‌تك مؤمنان است». درجايي ديگر مي فرمايد: «ما به تو سورة حمد كه هفت آيه است و دوبار نازل شده است، داديم همچنين قرآن بزرگ بخشيديم». باز نقل شده که : « نالة ابليس در چهار جا بلند شد: يكي هنگام نزول سورة حمد بود». و نيز از پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نقل شده كه فرمود: «قسم به كسي كه جان من در دست اوست خداوند نه در تورات و نه در انجيل و نه در زبور و نه حتي در قرآن مثل اين سورة را نازل نكرده است و اين امّ‌الكتاب است.» و به جابر فرمود: «حمد برترين سوره است» لذا اساس قرآن ناميده شده است. قرآن با تمام عظمتش در سورة حجر، در برابر سورة حمد قرار گرفته است، نزول دوبارة آن نيز به خاطر اهميت فوق‌العادة آن است. اما دربارة قسمت دوم سؤال بايد گفته شود كل قرآن دو مرتبه نازل شده است؛ 1ـ نزول دفعي كه به صورت مجموعه بر قلب پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در شب قدر، نازل شده است. 2 - نزول تدريجي كه در ظرف «23 سال» بر پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ طبق حوادث نازل شده است. غير از سوره حمد، سوره اي ديگر، دوبار نازل نشده است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه