چند شبهه در مورد اعجاز قرآن کریم و نبوت حضرت رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ وجود دارد و آن این که: شاید حضرت رسول اکرم (ص) دارای قدرت های روحی بودند که از علوم آینده با خبر می شدند و برای ایشان قابل فهم بوده. آیا این امکان پذیر است؟ و دیگر این که آیا درباره ی ديگر معجزات پيامبر اکرم (ص)، سند يقيني وجود دارد.؟

همان طور که در جواب سؤال، ذکر خواهد شد، یکی از انواع معجزات پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ خبر دادن از آینده است. حال این سؤال کلی در مورد معجزات پیامبر اکرم وجود دارد که آیا معجزه، فعل خود پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ است یا کار خداست که به دست ایشان انجام می گیرد.؟ دو نظریه در این مورد وجود دارد: 1ـ معجزه فعل مستقیم خداست عده ای قائلند که معجزه فعل خداست و پیامبر در این خصوص وسیله و واسطه است. به عنوان مثال، موسی عصای خودش را می اندازد و اژدها می شود. و اژدها شدن عصا اصلا به موسی مربوط نبود و کار خدائی بوده. و این اشخاص می گویند دلیلش هم این است که خود موسی ترسید و فرار کرد و به او وحی شد که نترس. 2ـ معجزه فعل پیامبر است به اذن خدا نقطه مقابل این نظریّه، این است که نه، این امر با قدرت و اراده ی پیامبر پیدا می شود. یعنی او دارای یک قدرت خارق العاده و یک اراده ی فوق العاده می شود که آن قدرت و اراده ی او هر چه را که بخواهد انجام می دهد، البته به تعبیر قرآن کریم (باذن الله) قدرت را خدا به او داده است. ولی این قدرت خارق العاده مال نفس پیغمبر و روح پیغمبر و مال شخص پیغمبر است. خداوند این قدرت و چنین اراده ای را به او تفویض کرده است و در نتیجه او اراده می کند که بشود و می شود. عده ای قایل به نظر اول می باشند و عده ای دیگر هم قول دوم را بر گزیده اند. اما شهید مطهری بعد از بحث های زیاد و آوردن ادله هر دو طرف، می فرمایند: حق نه این است و نه آن، بلکه چیزی است واسط بین این دو. به این صورت که به هر پیغمبری یک معجزه که داده شده بود، این اجازه و این استعداد در او بوده، اما نه به این معنا که هر کاری دلش بخواهد و هر اراده ای بکند انجام بشود. مثلاً معجزه پیغمبر اسلام آیات قرآن کریم بوده نه این که هر لحظه پیغمبر اراده می کرده این آیات به او وحی می شده کما این که مدت ها با کمال اشتیاقی که داشته وحی قطع می شده، بلکه هر وقت خدا اراده می کرد وحی نازل می شد. پس معجزه، عنایت و موهبت الهی است که به پیامبر عنایت و موهبت شده است، اما وقتی به وقوع می پیوندد که خدا بخواهد و در دست خود پیامبر نیست. پس خبر دادن پیامبر از آینده معجزه ای است که خداوند به ایشان عنایت و موهبت کرده است، ولی به دست خود پیامبر نیست، بلکه هر وقت خدا بخواهد پیامبر می داند و اگر خدا نخواهد پیامبر نیز نمی داند. یکی پرسید از آن گم گشته فرزند که ای روشن روان پیر خردمند زمصرش بوی پیراهن شنیدی چرا در چاه کنعانش ندیدی بگفتا حال ما برق جهان است دمی پیدا و دیگر دم نهان است گهی بر طارم اعلی نشینیم گهی تا پشت پای خود نبینیم احوال انبیا این چنین است. اگر خدا اذن دهد از همه چیز مطلع می شوند و بوی پیراهن حضرت یوسف را از فاصله دور می فهمد. ولی اگر اذن الهی نباشد از ساده ترین خبرها هم مطلع نمی شوند و یوسف را در چاه کنعان نمی بیند هر چند این قدرت و استعداد در درونشان نهفته است. خلاصه این که پیامبر این قدرت و استعداد را خداوند به ایشان عنایت کرده و این ظرفیت در ایشان نهفته شده که از آینده خبر بدهد و این قدرت در روح ایشان وجود دارد، ولی باید اذن الهی هم باشد و بدون اذن و مشیت الهی، پیامبر هم نمی تواند کاری انجام دهد و هر آن چه پیامبر می گوید یا انجام می دهد وصل به وحی و مستند به وحی است و از پیش خود هیچ قدرت و اختیاری وحیانی ندارد. إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى پیامبر از روی هوی و هوس حرف نمی زند. هر چه می گوید، وحی است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه