آيا حركت امام حسين ـ عليه السلام ـ فقط عبادي بود يا سياسي هم بود؟

در تفسير حادثة كربلا و بررسي علل و عوامل آن بايد به سراغ كلمات و سخنان معمار اصلي آن يعني حسين بن علي ـ عليه السلام ـ رفت. برخي عواملي كه در سخنان امام ـ عليه السلام ـ ديده مي شوند عبارتند از: بيعت خواهي يزيد، گوهر اخلاق، دعوت كوفيان، اصلاح امت، تغيير ساختار حكومت، عنصر امر به معروف و نهي از منكر و...[1] بنابراين، حركت امام حسين ـ عليه السلام ـ داراي ابعاد مختلف سياسي، عبادي، اجتماعي، الهي و... مي باشد كه با وجود بعد ملكوتي و عبادي در قيام ايشان بايد نهضت را به گونه اي تفسير كرد كه بتوان به عنوان الگو از آن درس گرفت همان طور كه آن حضرت فرمودند: «و لكم فيّ اسوة»[2]، من براي اسوه و الگو هستم. هنگامي كه در مقام بيان شرايط سال شصت و يك هجري بر مي آييم به مواردي، مانند عوام فريبي بني اميه، پيدايش انحرافات فكري و عقيدتي، گسترش مفاسد و منكرات، رواج دنياپرستي، تغيير مسير خلافت، به خواب رفتن وجدان مردم، از بين رفتن ارزش هاي معنوي و... بر مي خوريم كه مبارزة با اين شرايط نه تنها داراي اثرات سياسي است و مبارزين در اين راه بايد از بينش سياسي بالايي برخوردار باشند بلكه از بزرگترين عبادات نيز محسوب مي شود چرا كه با اين قيام دين اسلام حيات مجدد يافت و چه عبادتي بالاتر از اين. در رفتار امام حسين ـ عليه السلام ـ از همان آغاز حركت از مدينه تا رسيدن به كربلا و همان معنويت، عزت و سرافرازي و در عين حال عبوديت و تسليم مطلق در مقابل خدا محسوس است. روزي كه صدها هزار نامه براي او آوردند كه مدّعي شيعي و مخلص بودن نسبت به ايشان را داشتند، دچار غرور نشد و طي يك سخنراني فرمودند: «خُطّ الموت علي ولد آدم مخط القلاده علي جيد الفتاده».[3] صحبت از مرگ كرد، نگفت كه چنان مي كنم، چنين مي كنم، يا دشمنانش را تهديد و دوستانش را تطميع بكند؛ از حالا مناصب را در كوفه تقسيم بكند. حركت مسلمانانه، همراه با معرفت، همراه با عبوديت و تواضع امام ـ عليه السلام ـ در وقتي است كه حالا همه دست ها را به طرف او دراز كرده اند و نسبت به او اظهار ارادت مي كنند. آن روزي هم كه در كربلا همراه يك جمع كمتر از صد نفر توسط سي هزار جمعيت از اراذل و اوباش محاصره شد و جانش را تهديد كردند، عزيزانش را تهديد كردند، زنها و حرم او را تهديد به اسارت كردند، آن روز هم ذره اي اضطراب در اين مرد خدا و بنده خدا و عزيز اسلام مشاهده نشد.[4] تكيه بر روي جنبه سياسي كربلا نبايد توجه ما را به اين رخداد عظيم به عنوان يك پديده كاملاً برتر، يك امر جاودانه يك امر تقدير و تعريف شده از سوي باري تعالي، كم رنگ كند. كربلا يك نهضت زميني صرف نيست؛ بخشي از وحي مجسم شده و قرآن عينيت يافته است. همان طور كه نظريه امامت در شيعه، صرفاً مشتمل بر جنبة سياسي نيست، قيام عاشورا هم تنها يك حركت سياسي صرف نيست بلكه حركت و سياستي است كه عين عبادت بوده كه قربةً الي الله صورت گرفته است.[5] بنابراين بايد گفت قيام كربلا افزون بر اين كه يك حركت عبادي بود، در عين حال حركتي سياسي هم بود كه اين امر با توجه به جامعيت اسلام و عينيت ديانت با سياست قابل تبيين است. معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر: 1. آذرخش ديگر از آسمان كربلا، محمدتقي مصباح يزدي، قم، مؤسسه آموزشي پژوهشي امام خميني (ره)، 1379. 2. تأملي در نهضت عاشورا، رسول جعفريان، قم، انصاريان، چ دوم، 1381.--------------------------------------------------------------------------------[1] . ر.ك: ره توشه راهيان نور، ويژه محرم الحرام 1420 هـ ق، ص 35. [2] . تاريخ طبري، ج 5، ص 403 و بحارالانوار، ج 44، ص 382. [3] . بحارالانوار، ج 44، ص 366. [4] . برگرفته از سخنان مقام معظم رهبري در ايام محرم سال 1378، ره توشه ويژه محرم الحرام 1423 هـ ق، دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، ص 7. [5] . جعفريان، رسول، تأملي در نهضت عاشورا، قم، انصاريان، چ دوم، 1381، ص 253. .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه