از ديدگاه قرآن و روايات نعمت هاي جسماني و حسي بهشت چيست؟

قرآن مجيد برخي از نعمت ها و مقام ها را نام مي برد كه انسان از آن بي خبر است، نه توان ادراك آنها را با ابزار حسي دارد و نه با وسايل عقلي چنان كه بدانها اشاره خواهيم كرد، ولي به هر تقدير، آن نعمت ها خارج از قلمرو حس و عقل نخواهد بود، گرچه نيروهاي ادراكي متعارف نه آنها را آزموده و نه آنها را پيش بيني مي كرد. اكنون به تبيين نعمت هاي جسماني و حسي مي پردازيم: 1 – باغ ها قرآن مجيد مكرر از باغ هاي بهشتي كه نهرها زير آنها جاري است نامبرده است. بقره/25؛ آل عمران/15؛ نساء/13 و... جنت را از اين رو جنت ناميده اند كه در سراسر باغ هاي آن درختان انبوهي است كه سايه هاي آنها فضاي بهشت و زمين آن را يكسره پوشانده است. از ويژگي هاي درختان بهشت آن است كه سايه هاي آنها همانند ميوه هاي آنها هميشگي است و مانند برخي از درختان دنيا نيست كه در برخي فصول بدون ميوه باشد يا برگ هايشان خزان شود و بريزد. از اين رو فرمود: «أَكُلَها دائِم وَظُلَّها» رعد/35. [خوردني ها و سايه هاي آنها هميشگي است.] 2 – نهرها مايعاتي كه د رانهار بهشت روان است هم از لحاظ گوهر و ذات با مايعات نهري دنيا فرق دارد و هم از لحاظ كيفيت؛ زيرا در نهرهاي دنيا غير از آب چيز ديگر جاري نيست، چنان كه آب هاي دنيا بعد از مدتي بو مي گيرد، ولي مايعات نهر بهشت از اين دو جهت امتياز خاص دارد كه در تلو آيات قرآني روشن مي شود. «مَثَلُ الجَنة الَّتي وُعِدَ المُتَقون فيها أَنهار مِن ماء غَير اسِن وأَنهار مِنْ لَبَنِ لَم يَتَغيِّر طَعْمُه وَأَنهار مِن خَمر لَذةٍ لِلشّاربين وأَنهار مِن عَسَلِ مُصَفي» محمد/15. [جريان بهشتي كه پرهيزكاران به آن وعده داده شده اند چون باغي است كه در آن نهرهايي است از آبي كه رنگ و بو و طعمش برنگشته و جوي هايي از شيري كه مزه اش دگرگون نشود و جويبارهايي از باد اي كه براي نوشندگان لذتي است و جويبارهايي از انگبين ناب و در آن جا از هر گونه ميوه براي آنان فراهم است.] عبدلله بن سنان گويد: از امام صادق(ع) درباره حوض پرسيدم. فرمود:... مي خواهي ببيني؟ گفتم: آري فدايت گردم. آن گاه دست مرا گرفت و پشت مدينه آورد. سپس پاي بر زمين زد نهري را ديدم كه كرانه هاي آن معلوم نبود جز جايي كه من ايستاده بودم و مانند جزيره مي نمود. من و او ايستاده بوديم كه نهري را مشاهده كردم كه دو طرفش آبي سفيدتر از برف روان بود و دو طرف آب نهر شيري سفيدتر از برف قرار داشت و در وسط آن نهر خمري زيباتر از ياقوت. من چيزي زيباتر از آن باده كه در ميان شير و آب بود نديده بودم. گفتم: قربانت گردم، خاستگاه اين نهر و مسير آن كجاست؟ فرمود: اين همان چشمه هايي است كه در بهشت ياد شده است؛ نهري است از آب، چشمه اي از شير، جويباري از خمر، همه در اين نهر جاري است. بر دو حاشيه اين نهر درختاني ديدم كه در آنها حورياني زيبا بودند كه زيباتر از آنها وجود ندارد. در دست هر يك ظرفي بود كه مانند آن در ظرف هاي دنيا نبود. حضرت صادق(ع) به يكي از آنان نزديك شد و به خود اشاره كرد. ديدم وقتي آن حوري خواست از آن نهر ظرف برگيرد درخت به همراه او هم شد و او ظرفي برگرفت به امام صادق(ع) داد. آن حضرت نوشيد و جام را به او بازگردانيد. بار ديگر به او اشاره كرد. او ظرف ديگري همچنان كه درخت خم شد برگرفت و به حضرت صادق(ع) داد. امام صادق(ع) آن جام را به من داد. وقتي آن را نوشيدم نوشابه اي گواراتر و لذيذتر از آن نديده بودم؛ بويي چون بوي مشك داشت. آنگاه در تشتي نگاه كردم كه در آن سه نوع نوشيدني در سه رنگ وجود داشت. گفتم: فدايت گردم تاكنون چنين روز و چنين چيزي را نديده بودم فرمود: اين كمترين چيزي است كه خداوند براي شيعيان ما آماده كرده است. شخص مؤمن وقتي از دنيا برود روح او به اين باغ و اين نهر مي آيد و از اين نوشيدني مي نوشد. (نورالثقلين 5/32 – 33، ح 30.) 3 – شراب ها و ساقيان قرآن مجيد شراب هاي بهشتي را در زيباترين تعبير همراه زيباترين ساقيان، خوب رويان و خوش قامتان با چشمان فروهشته وصف كرده است؛ از جمله: «يُطافُ عَليهِم بِكَأس مِن مَعين بَيضاء لِذة لِلشّارِبين لا فيها غَوْلٌ وَلاهُم عَنها يُنزِفون» صافات/45 ـ 47. [با جامي از باده ناب پيرامونشان به گردش درمي آيند، باده اي سخت سپيد كه نوشندگان را لذتي خاص مي دهد. نه در آن فساد عقل است و نه ايشان از آن به بدمستي و فرسودگي مي افتند.] 4 – شراب ويژه قرآن كريم در وصف شراب ويژه ابرار و نيكان چنين مي فرمايد: «إِنَّ الأَبرار يَشربون مِن كَاْس كان مِزاجُها كافورا عَينا يَشرَبُ بِها عِباد الله يُفَجِّروُنَها تَفجيرا... ويُسْقَون فيها كَأْسا كان مِزاجُها زَنجَبيلا عَينا فيها تُسّمي سَلسَبيلا» ص/51 ـ 53 [نيكان از جامي مي نوشند كه آميزه اي از كافور دارد؛ چشمه اي كه بندگان خدا از آن مي نوشند و به دلخواه خويش آن را جاري مي كنند... در آنجا از جامي كه آميزه اي از زنجبيل دارد به آنان مي نوشانند؛ زنجبيل چشمه اي است در آن جا كه «سلسبيل»‌ ناميده مي شود.] 5 – ساقي ابرار و مقربان آنچه از هر چيز ديگر بلند مرتبه تر به چشم مي خورد آن است كه خداوند تبارك و تعالي ساقي ابرار و مقربان است: «وَسقيهُم رَبُّهُم شَراباً طَهُورا» انسان/21. [و پروردگارشان باده اي پاك به آنان مي نوشاند.] 6 – ظرف ها و جام ها جام هاي طلا: «يُطافُ عَلَيهم بِصَحافٍ مِن ذَهَب وأَكواب» زخرف/71. [سيني هايي از طلا و جام هايي اطرافشان گردانده مي شود.] كوزه هاي بلورين و جام هاي نقره: «وَيُطافُ عَلَيْهِم بانية مِنْ فِضَّة وأَكواب كانَت قَواريرَ مِن فِضَّة قَدَّروُها تَقديرأ» انسان/15 ـ 16. [ساقيان زيباروي (حور و غلمان) با جام هاي سيمين و كوزه هاي بلورين اطراف آنام دور مي زنند. آن بلورين كوزه ها به رنگ نقره خام و به اندازه و به تناسب اهلش اندازه گرفته اند.] 7 – لباس هاي و زينت ها «يُحَلُّون فيها مِن أَساور مِن ذَهَب ويَلْبَسوُن ثِياباً خَضْرا مِن سُنْدُسٍ و إِستَبرق مُتَّكِئينَ فيها عَلي الأَرائِك» كهف/31. [در آنجا با دستبندهايي از طلا آراسته مي شوند و جامه هايي سبز از پرنيان نازك و حرير ستبر مي پوشند و بر سريرها تكيه مي زنند.] «يُحَلَوْن فيها مِن أَساوِر مِنْ ذَهِبَ ولُؤلُؤا ولِباسُهم فيها حَرير» حج/23؛ فاطر/33. [در آنجا با دستبندهايي از طلا و مرواريد آراسته مي شوند و لباسشان در آنجا از پرنيان است.] 8 – تخت ها و فرش ها «مُتَّكِئين فيها عَلي الأَرائِك» كهف/31. [بهشتيان بر تخت ها تكيه مي زنند.] «في جَنّاتِ النَعيم عَلي سُرُرٍ مُتَقابِلين» صافات/43 – 44. [در بهشت پرنعمت از نعمت برخوردارند و بر تخت هاي عالي روبروي يكديگر نشسته اند.] 9 – همسران حكمت خداوند به مقتضاي طبع انسان اقتضا داشته كه از آغاز آفرينش او جفت و همسري براي او بيافريند و در فرآيند زندگي باري بزرگ و وظيفه اي سنيگين و دشوار و مشترك بر عهده آنان نهد و گام به گام همراه باشند و با هم زندگاني دنيوي را سپري سازند. قرآن مي فرمايد از اين دنيا بهتر اين است: «لِلَذِين اَتَقَّوا عِنْد رَبِّهم جَناتُ تَجْرِي مِن تَحْتِها الأَنهارُ خالِدينَ فيها وَأَزْواج مُطَّهرة و رِضْوان مِنَ الله»؛ آل عمران/15 [براي كساني كه تقوا پيشه كرده اند، نزد پروردگارشان باغ هايي است كه از زير درختان آنها نهرها روان است. در آن جاودانه بمانند و همسراني پاكيزه و نيز خشنودي خدا را دارند.] «وَزَوَّجْناهُم بِحُور عين»؛ دخان/54، طور/20 [ما آنان را با حوريان زيبا و چشم سياه تزويج مي‎كنيم.] 10 – خدمت كاران «وَيَطُوفُ عَلَيهم غِلْمانٌ لَهُم كَأنَّهم لُؤلُؤ مَكْنون»؛ طور/24 [و پسراني مانند مرواريد نهفته در صدف، براي خدمت گردشان مي گردند.] «يَطُوفُ عَلَيْهم وِلدانُ مُخلَّدون»؛ واقعه/17 [اين پسران در جمال و زيبايي جاويدانند و براي خدمت كمر بسته‎اند.] گفتني است، اين گروه خدمت كاران غير از حوران خدمت گزارند. مفسران درباره اين پسران اختلاف دارند؛ برخي گفته اند اينان همان پسران دنيايي هستند كه در دنيا نه كار نيكي داشتند تا پاداش ببينند و نه گناهي مرتكب شده تا به عذاب مبتلا گردند. از اين رو حق تعالي درجه و مقامشان را خدمت به اهل بهشت قرار داده است. اين تفسير از علي بن ابي طالب (ع) نقل شده است. از پيامبر اكرم (ص) نيز روايت شده كه چون از حال اطفال مشركان پرسيدند فرمود: آنان خدمت گزاران اهل بهشتند. (نورالثقلين 5/212، ح 29) 11 – قصرها و كاخ ها «وَعَداللهُ الْمُؤمِنينَ وَالْمُؤمِناتِ جَنات تَجري مِن تَحْتِها الْأَنهار خالِدينَ فيها وَمَساكِنَ طَيّبة في جَنّات عَدْنِ»‌ توبه/72 [خداوند به مردان و زنان با ايمان باغ هايي از بهشت نويد داده كه از زير درختان آن نهرها روان است و در آن جاودانه خواهند بود و نيز منزل هايي (كاخ ها و قصور) پاكيزه در باغ هاي بهشت «عدن» به آنان وعده داده است.] 12 – ميوه ها «فيهِما فاكِهَة وَنخل وَرُمّان»؛ الرحمن/68 [در آن دو بهشت هر گونه ميوه اي خوش، خرما و انار بسيار است.] 13 – گوشت پرندگان با اين كه انسان مي تواند از انواع خوراكي هاي ديگر، چون گندم و ساير حبوبات و همچنين از انواع سبزي ها تغذيه كند طبعا از گوشت، به ويژه برخي از گوشت ها لذت مي برد از اين رو قرآن براي انسان به طور عام از گوشت سخن به ميان آورده و از گوشت پرندگان به طور خاص؛ چنان كه مي فرمايد: «وَأَمْدَدْناهُم بِفاكِهَة ولَحْمٍ مِمّا يَشْتَهُون»؛ طور/22 [براي بهشتيان از هر نوع ميوه و گوشت هاي لذيذ كه مايل باشند فراوان بيفزاييم.] «وَلَحم طَيْر مِمّا يَشْتهُون»؛ واقعه/21 [و گوشت مرغان، از آنه بخواهند و دوست داشته باشند.] عبدلله بن سنان گويد: از امام صادق (ع) درباه بهترين نان خورش دنيا و آخرت سؤال كردم، فرمود: گوشت است. آيا نشنيدي سخن خداي عزوجل را كه فرمود: «وَلَحمِ طَيْرٍ مِمّا يَشْتَهون» (نورالثقلين 5/212، ح 30) پيامبراکرم (ص) فرمود: گوشت بهترين نان خورش در دنيا و آخرت است: «اَللحْم سَيِد الطَعام في الدُنيا وَالآخرة» (همان، ح 31) 14 – حوض كوثر «إِنّا أَعْطَيناك الْكَوْثر» [كوثر را ما به تو [= خير و بركت فراوان] عطا كرديم.] در تفسير كوثر معاني فراواني گفته شده است؛ (ر.ك مجمع البيان، ج 9 – 10، ص 836) از جمله: نهري است در بهشت. ابن عباس گفته است: وقتي اين آيه نازل شد پيامبر (ص) بر منبر آن را بر مردم تلاوت كرد. چون فرود آمد گفتند: يا رسول الله كوثر چيست كه خداوند به شما عطا فرموده است؟ فرمود: نهري است در بهشت از شير سفيدتر و از قدح پايدارتر. دو طرف اين نهر قبه هايي از در و ياقوت است. پرندگان سبز وارد اين نهر مي‎گردند.... . (نورالثقلين 5/680، ح 3) eporsesh.com .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه