آیا پیامبران و امامان نیز تا فرارسیدن قیامت در برزخ هستند؟

طبق برخی انگاره های فلسفی و عرفانی شیاطین در عین اینکه موجودات مادّی لطیف و نامرئی هستند دارای حیثیّت برزخی نیز می باشند لذا عمده راه آنها برای القاء وساوس در قلوب مردم از راه عالم مثال (برزخ) است. و هم از اینرو بود که شیطان توانست به بهشت حضرت آدم(ع) که بهشت برزخی بود راه یابد. و هم از این راه است که شاطین برای دراویش و جهله ی صوفیّه و راهبان و مرتاضان جلوه گر شده آنان را می فریبد ؛ و آن بیچارگان گمان می برند که کشف و شهودی برای آنها رخ داده است.از طرفی در علم کلام و فلسفه ی اسلامی ، با براهین عقلی اثبات شده که امام و پیامبر ، معصوم از هر گناه و خطا و سهوی بوده از دسترس شیاطین خارجند. چندین آیه از آیات قرآن کریم نیز بر این حقیقت عقلی مهر تأیید می زنند.بنا بر این ، امام و پیامبر حتّی آن زمان که در عالم مادّه هستند باید وجودی فرا برزخی داشته باشند تا از گزند شیاطین در امان باشند. چرا که تا موجودی از برزخ فراتر نشود از دسترس وسوسه ی شیاطین در امان نیست و محال است چنین فضایی که فضای تاخت و تاز شیاطین است محلّ وحی الهی باشد. آیات و روایات فراوانی نیز بر این مطلب صحّه می گذارند که انبیاء و ائمه(ع) در همین دنیا نیز وجودی فرا برزخی دارند. بلکه برخی روایات بیانگر آنند که انبیاء مقامی برتر از ملائک داشته فراتر از عالم جبروتند. و در خصوص چهارده معصوم روایاتی موجود است که نشان می دهد این بزرگواران فراتر از هر موجودی بوده از عالم آخرت و بهشت نیز برترند ؛ به نحوی که بین ایشان و خداوند متعال هیچ واسطه ای از سنخ خلق نیست. بلکه آیات و روایاتی وجود دارند که نشان می دهند چهارده معصوم از حکم قیامت نیز استثناء شده اند و صور اسرافیل در وجود آنها بی اثر است. خداوند متعال می فرماید: «وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فیهِ أُخْرى فَإِذا هُمْ قِیامٌ یَنْظُرُون : و در«صور» دمیده مى شود، پس همه ی کسانى که در آسمانها و زمینند مدهوش می شوند ، مگر کسانى که خدا بخواهد؛ سپس بار دیگر در«صور» دمیده مى شود، ناگهان همگى به پا مى خیزند و در انتظار(حساب و جزا) هستند.» (الزمر : 68) طبق این آیه ی شریفه هنگامی که در صور دمیده شود همه ی موجودات حتّی ملائک که مافوق عالم برزخند مدهوش می شوند ؛ مگر کسانی که خداوند متعال بخواهد. از رسول خدا (ص) پرسیده شد ، که این استثناء شدگان کیانند؟ حضرتش به این مضون فرمودند: جَبْرَئِیلُ وَ مِیکَائِیلُ وَ إِسْرَافِیلُ وَ مَلَکُ الْمَوْتِ پس زمانی که خدا ارواح جمیع مردم را قبض نمود عزرائیل را امر می کند تا اسرافیل و میکائیل را قبض روح کند. آنگاه امر می فرماید که ای عزرائیل خودت نیز بمیر. آنگاه به جبرئیل می فرماید: ای جبرئیل چه کسی مانده است؟ عرض می کند وجه باقی تو و بنده ات جبرئیل. پس به جبرئیل امر می کند که تو نیز بمیر. پس جبرئیل سر به سجده گذاشته می میرد. (ر.ک: بحارالأنوار ج : 79 ص : 184)از این روایت شریف چنین استفاده می شود که قبل از برپایی محشر همه ی موجودات محکوم به مرگند مگر وجه الله که همواره باقی است. لذا خداوند متعال فرمود: « کُلُّ شَیْ ءٍ هالِکٌ إِلاَّ وَجْهَهُ لَهُ الْحُکْمُ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُون : همه چیز جز هلاک شونده است مگر وجه او. حاکمیت تنها از آن اوست ؛ و همه بسوى او بازگردانده مى شوید.»(القصص:88) و در روایات فراوانی از اهل بیت (ع) آمده است که « نحن وجه الله : ما هستیم وجه الله. » حاصل کلام این که همه ی معصومین و بخصوص چهارده معصوم در همین دنیا نیز وجودی فرا برزخی داشته اند ؛ و در آن واحد در هر سه عالم طبیعت ، برزخ و آخرت حضور داشته اند. لذا این بزرگواران بعد از رحلت نیز همچنان برزخ و آخرت را یکجا دارند. البته چهارده معصوم فراتر از آخرت نیز حضور داشته بر تمام موجودات عالم سروری دارند. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه