راه رسیدن به عبادت احرار چیست (در مقابل عبادت تجار و عبادت بندگان) لطفا راهنماییم کنید؟

این سؤال ناظر به روایت مشهوری از امیرالمومنین (ع) است که فرمودند: إنّ قوماً عَبدوا الله رغبةً فَتِلک عِبادة التُجّار وَ إِنَّ قوماً عَبدوا الله رَهبة فتِلک عِبادة العبید و إنّ قوماً عبدوا الله شکراً فتلک عبادة الأحرار (نهج البلاغه، حکمت 237) گروهی از مردم خداوند را به شوق بهشت عبادت می کنند که این عبادت تجارت پیشگان است و گروهی دیگر خداوند را از ترس جهنم عبادت می کنند که این عبادت بردگان است و گروه سوم خداوند را به خاطر شکر از او عبادت می کنند و این عبادت آزادگان است. اما در مورد راه رسیدن به این نوع عبادت که از خلوص بالاتری نسبت به دو نوع عبادت دیگر برخوردار است باید به حقیقت شکر و عبودیت اشاره نماییم: حقیقت شکر آن است که شما اولا نعمت های الهی را بشناسی و ثانیا تمام امکاناتی که خدای متعال در اختیارت قرار داده، برای رسیدن به خودش استفاده کنی و آنها را معطل نگذاری و یا در راه باطل مصرف نکنی که در این صورت کفران کرده ای. هر آنچه انسان را به خدا نزدیک می کند نعمت است و چیزهایی که انسان را از خدا دور می سازد، نقمت نام دارد. شکر، زبانی و عملی است، اما شکر عملی بسیار مهمتر از شکر زبانی است. شکر زبانی، بدین معنا است که بدانی تمام نعمت ها از جانب خدا است، پس برای داشتن آن از خدا متشکر باشی و آن را به زبان آوری و خدای متعال را به خاطر دادن آنهمه امکانات زندگی، حمد و سپاس گویی. اما شکر عملی به کار گیری نعمت است. یعنی نعمت ها و امکانات مادی و معنوی، بدنی و روحی، که خدای متعال در اختیارت قرار داده را در راه بندگی و قرب الهی به کار گیری و مواظب باشی که صرف خواسته های نفسانی و دنیوی افراطی و زاید، نشود.برای رسیدن به شکر عملی باید بنشینی و تمام امکاناتی که در اختیار داری بیاد بیاوری و حتی در جایی سیاهه که همیشه مد نظرت بماند. خدا به شما روح داده، بدن داده، سلامتی داده، چشم داده، گوش داده، زبان داده، عقل داده، فکر داده، امکانات فراوانی اعم از مال و مقام و شهرت و آبرو و همسر و فرزند و خانه و وسیله نقلیه و شغل و درآمد و مغازه و کارخانه و خیلی چیزهای دیگر داده است. مدتی طول می کشد تا بتوانی تمامی آنها را شمارش کنی و مد نظر قرار دهی.حتی گاهی حوادث ناگوار زندگی از الطاف خفیه الهی و نعمت محسوب می شود. پیامبر اکرم(ص) هر گاه با امرى شادى آفرین مواجه مى شدند، مى گفتند: الحمدللَّه على هذه النعمة و چون با امر ناخوشایندی روبرو مى شدند، مى گفتند: الحمداللَّه على کل حال.این روش پیامبر بزرگوار به ما نشان مى دهد که هر حادثه اى چه خوشایند و چه ناخوشایند مى تواند وسیله نزدیک شدن به خداوند باشد؛ زیرا سپاسگزارى از پروردگار حاصلى جز نزدیکى به او ندارد. در مورد حقیقت عبودیت هم گفتنی است: اولا در جای دیگری اشاره شده که عبودیت و بندگی با عبادت تفاوت دارد. عبادت شامل همان نماز و و روزه و مناسک عبادی دیگر می شود، اما عبودیت یک صفت درونی است و بسیار فراتر از آن است. ثانیا، حقیقت عبودیت با حقیقت شکر بسیار به هم نزدیک است. زیرا کسی به مقام عبودیت می رسد که تمام زندگی و نعمت های الهی را در راستای بندگی خدا قرار دهد و از آنها جز برای رسیدن به مقام بندگی استفاده نکند و این همان حقیقت شکر است. اثر مهم رسیدن به مقام شکر و عبودیت، تحقق مقام حریت و آزادگی است. کسی که در بند بندگی مولای عالم است و تمام امکانات خود را برای رسیدن به خدای متعال بسیج کرده است، از بند هر بندگی و بردگی دیگر آزاد می شود و به مقام حریت می رسد. به همین دلیل در روایت آمده : إنّ قوماً عبدوا الله شکراً فتلک عبادة الأحرار - بدرستی که قومی خدای را از روی شکر عبادت می کنند و این عبادت آزادگان است، یعنی وقتی انسان به مقام شکر و عبودیت کامل رسید به بالاترین کیفیت که عبادت احرار است، موفق می شود. فصل نهم پیش نیازهای بندگی .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه