فرق میان «مودّت» و «محبّت» خصوصاً در آیاتی؛ مانند «قل لا اسألکم علیه اجراً الاّ المودّة فی القربی» و «یَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ یُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ» چیست؟

پاسخ اجمالی:واژه "مودّت" به معنای دوستی و علاقه است، و از جهت استعمال قرآنی، حُسن و قبح مودّت به اعتبار متعلّق آن است. مثلاً در آیه شریفه: «الاّ المودّة فی القربی» همان دوستی و علاقه به اهل بیت پیامبر (ص) بوده که حسن است؛ و در آیات دیگر در تفاسیر قرآن کریم بحث هایی وجود دارد، که از جهت زوایای مصداقی و متعلّق و چگونگی مودّت و محبت به آن پرداخته شده است.پاسخ تفصیلی:معنای مودّت در آیات شریفه ای که در پرسش آورده شده، به شرح زیر است:أ. «قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى‏»، [1] معنای مودّت از جهت استعمال قرآنی، همان دوستی و علاقه به اهل بیت پیامبر (ص) است و اگر بحث هایی در ذیل آیه شریفه و مودّت در تفاسیر قرآن کریم وجود دارد، از جهت زوایای مصداقی و چگونگی مودّت و محبت است. ب. « وَ لَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلى‏ حَیاةٍ وَ مِنَ الَّذینَ أَشْرَکُوا یَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ یُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ». [2] در این جا نیز مودّت به معنای دوستی و علاقه قلبی نسبت به چیزی یا کسی است؛ اما حُسن و قبح مودّت به اعتبار متعلّق [3] آن است؛ لذا چون یهودیان در اندوختن مال و ثروت حریص بودند، هر یک از آنها دوست دارد هزار سال عمر کند. [4] البته در دوستی های این چنینی که یک امر دست نیافتنی بوده، مشتقات «ودّ» (مانند یودّ) به معنای دوستی به همراه آرزو نیز می آید. [5]ج. «أَ یَوَدُّ أَحَدُکُمْ أَنْ تَکُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِنْ نَخیل‏ وَ أَعْناب‏...». [6] در این جا نیز «یودّ» از «ودّ» به معنای حبّ و دوست داشتن است. مخاطب آیه شریفه، کسی است که به مسائل زراعی مشغول بوده، ولی به دیگران از روی ریا و منّت و آزار انفاق می کند. [7]د. «یُبَصَّرُونَهُمْ یَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ یَفْتَدی مِنْ عَذابِ یَوْمِئِذٍ بِبَنیهِ»، [8] که شخص مُجرم دوست دارد و آرزو می کند با فدا کردن نزدیکان خویش از عذاب الاهی نجات پیدا کند. [9]پی نوشتها:[1] . «بگو: من هیچ پاداشى از شما بر رسالتم درخواست نمى‏کنم جز دوست‏داشتن نزدیکانم [اهل بیتم‏]» (شوری، 23).[2] . «و آنها [یهودیان] را حریص ‏ترین مردم- حتى حریص تر از مشرکان- بر زندگى (این دنیا، و اندوختن ثروت) خواهى یافت (تا آنجا) که هر یک از آنها آرزو دارد هزار سال عمر به او داده شود» (بقره، 96).[3] . یعنی، آن چه که به آن محبت و دوستی ورزیده می شود.[4] . مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج 1، ص 356،دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش؛ حسینى همدانى، سید محمد حسین، ‏انوار درخشان،تحقیق: بهبودى، محمد باقر،‏ ج 1، ص 262،کتابفروشى لطفى‏، تهران، چاپ اول، 1404ق.[5] . طبرسى، فضل بن حسن،‏ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 10، ص 534، انتشارات ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش؛ طباطبایى، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 20، ص 9 و 10، دفتر انتشارات اسلامى‏، قم، چاپ پنجم، 1417ق.[6] . «آیا فردى از شما دوست مى‏دارد که باغى از درختان خرما و انگور داشته باشد؟» (بقره، 266).[7] . ر.ک: ‏المیزان فی تفسیر القرآن، ج 2، ص 392؛ تفسیر نمونه، ج 2، ص 329 و 330.[8] . «آنها را نشانشان مى‏دهند (ولى هر کس گرفتار کار خویشتن است)، چنان است که شخص مُجرم دوست مى‏دارد فرزندان خود را در برابر عذاب آن روز فدا کند» (معارج، 11).[9] . انوار درخشان، ج 17، ص 73 و 74؛ تفسیر نمونه، ج 23، ص 26.منبع: www.islamquest.net .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه