چرا ميزان جرم و جرائم افزايش يافته است؟

در پاسخ به اين سوال بايد گفت اين مسئله يکي از مسائل مطرح در خيلي از کشورهاي جهان است. به نظر مي رسد اين دغدغه، هم اكنون ذهن بسياري از دلسوزان را به خود مشغول داشته است. کارشناسان اجتماعي عواملي مختلفي همچون تضعيف مناسبات گروهي، خانواده، ناهنجاريهاي اجتماعي، عوامل اقتصادي و سياسي را در اين رشد فزاينده دخيل مي دانند. اما به هر حال عوامل اين امر مي تواند متنوع و متعدد باشد اما به بخشي از عوامل احتمالي در پاسخ به اين سوال اشاره مي کنيم: جرم انگاري گرچه جوامع گوناگون بر حسب وضعيت اقتصادي و اجتماعي خود با انواع متفاوتي از آن روبرو هستند، اما در همه جوامع انساني اصطلاح بزهکار در مورد افرادي بکار برده مي شود که اعمال خلاف قانون يا موازين مذهبي آن جامعه انجام مي دهند. بر اساس تعاريف موجود، گرچه جوامع گوناگون بر حسب وضعيت اقتصادي و اجتماعي خود با انواع متفاوتي از آن روبرو هستند، اما در همه جوامع انساني اصطلاح بزهکار در مورد افرادي بکار برده مي شود که اعمال خلاف قانون يا موازين مذهبي آن جامعه انجام مي دهند. با توجه به اينکه احکام در جوامع گوناگون متفاوت است، فرد متخلف در يک جامعه ممکن است در جامعه ديگر از تخلف مبرا باشد. بنا بر اين کمیت و کیفیت جرم انگاري از عواملي است که نظام هاي مختلف حقوقي را در مورد افزايش يا کاهش امار مجرمان متاثر می سازد. به عنوان مثال بسیاری از جرائمی که در جامعه دینی ما جرم محسوب می شود در بسیاری از جوامع غربی نه تنها جرم نیست بلکه یک هنجار اجتماعی تلقی می گردد. قسمت قابل ملاحظه ای از جرائم جنسی و جرائمی که ناظر بر روابط آزاد جنسی یا مربوط به عفت و اخلاق حسنه است، از این قبیل است. در تعريف رفتار بزهکارانه قرنهاست که رفتارهايي مانند دزدي، قتل، نزاع، تخريب، کلاهبرداري، تجاوز، غارت، وحشي گري و آتش افروزي به عنوان رفتارهاي بزهکارانه پذيرفته شده است. امروزه بزه شناسي، دامنه مطالعه خود را به پديده انحراف از هنجارهاي اجتماعي گسترش داده است، بدين معنا که جوان منحرف ضمن اينکه از نظر قانوني مجرم نيست، اما مجري و مطيع قانون هم نيست. پيچيدگي عوامل موثر در پديده بزهکاري سبب شده است که هر گروه از محققان آن را از ديدگاهي خاص مورد بررسي قرار دهند. روان شناسان و روان پزشکان از ديدگاه روانشناختي، حقوقدانان از ديدگاه جرم شناسي و مسايل کيفري، پزشکان و زيست شناسان از نظر عوامل موثر زيستي و بالاخره جامعه شناسان از ديد آسيب شناسي اجتماعي، اين پديده را مورد بررسي قرار مي دهند. افزايش مصاديق بزهکاري در جوانان از معضلات تقريبا پيچيده اي است که در جامعه فعلي ايران و به مراتب دردناک تر از گذشته خود را نشان داده است و پيامدهاي ناگوار آن قبل از هر چيزي همسالان يک فرد بزهکار را تحت تاثير قرار مي دهد. القاي فاسد شدن جامعه بدون شک يکي از عوامل افزايش جرم رفع قبح و زشتی آن است. القاي اين امر که جامعه فاسد شده و همه مجرمند در افزايش جرم موثر است. اينکه در اسلام اصل بر برائت گذاشته شده است به همين دليل است که حرمت حريم هاي الهي شکسته نشود. به عنوان مثال اگر در عرصه سياسي كشور اتهام افكني هاي اخلاقي و مالي رواج يابد و انعكاس گسترده آن در رسانه ها و القاي فاسد شدن سياستمداران خوش سابقه، براي بسياري از افراد اين تلقي را ايجاد مي كند كه حتي مقاوم ترين افراد و كساني كه روزي پاكي آنها مورد قبول مردم و نظام بوده است به راحتي در معرض بدترين مفسده ها قرار مي گيرند و اين مسئله مفهومي جز عادي شدن برخي مفاسد نداشت. مثلا رشوه گيري و رشوه دهي، يكي از مقولاتي است كه هم مكاتب ديني بر قبيح بودن آن تاكيد كرده اند و هم قوانين جديد بشري، آن را زشت مي شمارند. اما اگر اين پندار در ميان مردم قوت بگيرد که مسئولان رشوه خوار هستند ديگر بايد شاهد اوج رشوه خواري در ميان مردم بود. همين طور تلقين اين مطلب به جامعه که جامعه فاسد شده در فاسد شدن جامعه تاثير گذار است. لذا بر همه لازم است که جوانان و مردم را متهم به فساد نکنيم و حمل بر صحت اصل اوليه ما باشد. قوانين و روابط جرم زا متأسفانه وجود روابط ناسالم در بعضي مراكز اجرائي، انتظامي و قضايي نيز مزيد بر علت مي شود و عده اي را به اين نتيجه مي رساند كه بجاي توسل به قانون و دستگاه هاي رسمي، شخصاً به حل مشكل بپردازند. در اين زمينه سخن بسيار است اما در يك كلام مي توان گفت «آسان سازي مـقـررات» بـهـتـرين راه حل براي كاهش اينگونه جرايم و جنايات است. بيکاري يكي از دلايل عمده و تعيين كننده در ايجاد ناامني در جامعه و گسترش آن، وجود بيكاري و مشكلاتي است كه در مسير اشتغال افراد جامعه وجود دارد كه به رشد جرايم كمك مي كند. توجه جدي و اصولي به بحث اشتغال در كشور امري است که با توجه به حساسيت قضيه و مهم بودن آن دولت بايد بيشتر از هر زمان ديگر به مسئله بيكاري و ضرورت ايجاد شغل در كشور توجه نشان دهد. تا زماني كه شمار بيكاران بيشتر از حد معمول باشد ما با امكان بروز جرم هاي فراوان و متعدد مواجه خواهيم بود. سخت شدن ازدواج كارشناسان معتقدند هم زمان با افزايش متوسط سن ازدواج جوانان، سن جرايمي مانند فحشا، نزاع هاي خياباني، سرقت، فرار از خانه، مزاحمت و ساير آسيب هاي اجتماعي مورد ابتلا و نيز تعداد و سابقه مجرمين كم سن و سال نيز افزايش مي يابد.آنها بر اين باورند كه در ميان عوامل تاثيرگذار بر كاهش سن جرم، مشكلات رواني ناشي از عدم ارضاي نيازهاي عاطفي، هيجاني و جنسي به طور جدي مطرح مي شود و بر همين اساس توصيه مي كنند كه يكي از راه هاي پيشگيري از چنين مشكلاتي، فراهم شدن امكان ازدواج جوانان در سنين مناسب است. به گزارش گروه اجتماعي خبرگزاري دانشجويان ايران آمارهاي مركز آمار ايران نشان مي دهد سن ازدواج براي مردان از 24 سال در سال 65 به 7/26 سال در سال 83 و براي زنان از 20 به 9/23 سال در اين مدت رسيده است. نتايج پژوهشي تحت عنوان «تحولات ازدواج و طلاق در ايران» نشان مي دهد كه در سال 1345 سن ازدواج مردان 5/26 بوده، اين ميزان سپس با كمي كاهش روبه رو شده و بيشترين كاهش را در سال 1365 يعني دهه اول انقلاب داشته و پس از آن افزايش يافته است . اين افزايش حدود نيم سال است و سپس سن ازدواج مردان از 5/26 به 27 سال تغيير يافته است. سن ازدواج زنان در سال 1345، 18 سال بوده و هم اكنون به 4/23 رسيده است. در سال 1345 سن ازدواج براي زنان شهري 19 سال و براي زنان روستايي تقريبا 17 سال بود و پس از آن با مقداري افزايش روبه رو شد و سپس با يك توقف بعد از انقلاب اسلامي، كاهش يافت، ولي بايد دانست كه متغيرهاي جمعيتي در جايي توقف مي كند و از حدي بالاتر نمي رود؛ بنابراين سن ازدواج زنان در حدي متوقف مي شود. تعداد زنان مجرد 34 ــ 15 سال، 4 ميليون و 348 هزار و تعداد مردان مجرد 39 ـ 20 سال، 2 ميليون و 361 هزار نفر است كه اين امر نشان مي دهد در حال حاضر ما با فزوني يك ميليون و 900 هزار دختر در معرض ازدواج در مقايسه با پسران روبه رو هستيم. در ازدواج در كنار نياز جنسي، نيازهاي عاطفي مطرح است؛ يعني هر كسي نياز دارد كه بداند كسي در زندگيش هست كه در كنار رفع نيازهاي طبيعي مي تواند با او هم فكري و مشاركت داشته باشد . پس اگر جوانان فرصت ازدواج را از دست بدهند جذب معاشرت هايي مي شوند كه خيلي از آنها مي تواند زمينه ساز مشكلات احساسي و عاطفي براي آنها باشد؛ چراكه وقتي پايبندي فردي كم شد، بيشتر جذب لذت هاي كوتاه مدت و آني مي شود و در اين ميان امكان معاشرت ها و گردهمايي هايي براي او فراهم مي شود كه زمينه را براي مصرف مواد مخدر يا روابط نامناسب اجتماعي گسترش خواهد داد. براي جواناني كه امكان ازدواج فراهم نمي شود از يك طرف نياز و از طرف ديگر مشكلات و محدوديت ها وجود دارد؛ در نتيجه بر طبق احساسش جذب موقعيت هايي آني و در دسترس مي شود. محيط نقش دوستان را در جذب جوانان به كارهاي خلاف بسيار مهم است. در سنين جواني و نوجواني دوستان نقش عمده اي ايفا مي كنند به طوري كه جوانان تحت تاثير دوستان و خواسته هايشان يا به خاطر احساس تعلق به يك گروه و نگراني از طرد شدن توسط آنها حاضرند هر كاري بكنند. اگر اعضاي خانواده اي ارتباط خوبي با يكديگر داشته باشند مي توانند بسياري از مسايلي را با فرزندانشان مطرح كنند. در نتيجه فرزندان هم با علاقه تشريك مساعي مي كنند و از نظرات خانواده بهره مند مي شوند اما اگر شاهد گسستگي در روابط خانوادگي باشيم، نقش دوستان و همسالان به جاي خانواده افزايش مي يابد و دوستان هم بيشتر تابع جنبه احساس هستند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه