تقویم عبادى، مهدى مهریزى فهرست مطالب مقدمه ۱ . تقویم عبادى ۲ . طاعت و بندگى در فرهنگ اسلامى ۳ . میزان پاداش عمل ۴ . تزاحم کارها ۶ . عید ۷ . آغاز سال قمرى

تقویم عبادى، مهدى مهریزى فهرست مطالب مقدمه 1 . تقویم عبادى 2 . طاعت و بندگى در فرهنگ اسلامى 3 . میزان پاداش عمل 4 . تزاحم کارها 6 . عید 7 . آغاز سال قمرى 8 . چند تذکر درباره این تقویم فصل اول : برنامه روزانه 1 . خواندن نماز واجب 2 . خواندن نمازهاى مستحب . 3 گفتن تسبیحات حضرت زهرا (س ) بعد از هر نماز 4 . خواندن تعقیبات بعد نماز 5 . نخوابیدن بین طلوع فجر و طلوع آفتاب 6 . قرآن خواندن 7 . ذکرهاى صبح و شام 8 . خواندن زیارت امام زمان (ع )در هر صبح 9 . صدقه دادن 10 . اندیشه و تلاش براى رفع گرفتاریهاى اجتماعى 11 . خواندن زیارت عاشورا 12 . رعایت اعتدال در خوردن و پرهیز از پر خورى 13 . همیشه با وضو بودن 14 . رعایت آداب خوابیدن 15 . سحر خیزى و تهجد فصل دوم : برنامه هفتگى شنبه یکشنبه دوشنبه سه شنبه چهارشنبه پنج شنبه جمعه شب جمعه روز جمعه فصل سوم : برنامه ماه هاى سال آغاز ماه نو محرم الاحرام شب اول ماه روز اول ماه روز سوم ماه روز هفتم ماه روز نهم ماه شب دهم روز بیست و یکم ماه روز بیست و پنجم ماه صفر روز اول ماه روز سوم ماه روز هفتم روز بیست ماه روز بیست و هشتم ماه روز سى ام ماه ربیع الاول روز اول ماه روز هشتم ماه روز نهم روز دهم روز دوازدهم ماه روز چهاردهم ماه روز هفده هم ماه ربیع الثانى روز هشتم ماه جمادى الاول روز پنجم روز سیزدهم ماه روز پانزدهم ماه جمادى الثانى روز سوم ماه روز هجدهم ماه روز بیستم ماه روز بیست و ششم ماه رجب اول ماه روز سوم ماه روز دهم ماه روز دوازدهم ماه سیزدهم ماه چهاردهم ماه پانزدهم روز بیست و چهارم ماه روز بیست و پنجم ماه روز بیست و ششم ماه بیست و هفتم ماه روز سى ام ماه شعبان روز اولماه روز سوم ماه روز چهارم ماه روز پنجم سیزدهم ماه چهاردهم ماه پانزدهم روز بیست و هشتم ماه سى ام ماه رمضان اعمال عمومى ماه رمضان اول ماه دوم ماه سوم ماه چهارم ماه پنجم ماه ششم ماه هفتم ماه هشتم ماه نهم ماه دهم ماه یازدهم ماه دوازدهم ماه سیزدهم ماه چهاردهم ماه روز چهاردهم شانزدهم ماه هفدهم ماه هجدهم ماه بیست یکم ماه بیست و دوم ماه بیست و سوم ماه بیست و چهارم ماه بیست و پنجم ماه بیست و ششم ماه بیست و هفتم ماه بیست و هشتم ماه بیست و نهم ماه سى ام ماه شوال روز اول ماه روز دوم ماه روز چهارم روز بیست و پنجم ماه ذى قعده روز یازدهم ماه پانزدهم ماه روز بیست و سوم ماه بیست و پنجم ماه روز سى ام ماه ذى حجه اعمال عمومى این دهه روز اول ماه روز هفدهم ماه روز هشتم ماه نهم ماه دهم ماه روز یازدهم ماه روز پانزدهم ماه هجدهم ماه روز بیست و چهارم ماه بیست و پنجم ماه روز سى ام ماه گوناگون اول نوروز دوم برنامه سالانه چهارم . نافله شب این مقدمه ، با انگیزه تبیین هدف و روش کار و بر طرف ساختن پاره اى از ابهامات ، تنظیم شده است . لذا توجه بدان لازم است . 1 . تقویم عبادى علت نامگذارى این مجموعه به تقویم عبادى ، ذکر نکاتى چند را مى طلبد: 1. زمان ، یکى از پدیدهاى عالم خلقت است و در قرآن ، چنین آمده است : خلق الیل و النهار ، خداوند، شب و روز را آفرید. 2. در قرآن ، واژه شهر (ماه )، دوازده بار تکرار شده است ؛ یعنى درست به اندازه ماههاى سال ! واژه یوم و یوما 365 بار تکرار شده است ؛ یعنى درست به اندازه روزهاى سال ! نیز واژه یوم به صورت مثنى و جمع یومین ، ایام ، ایاما سى بار تکرار شده است ؛ یعنى به اندازه روزهاى یک ماه ! پس مى توان گفت : این نظم و هماهنگى در کتاب خدا دلالت بر تقویم دارد. 3. زمان بر کار انسان اثر مى گذارد و عمل انسان ، محتواى زمان را مى سازد. یک تقویم ، زمان را شمارش مى کند و تقویم دیگر، محتواى زمان را تقویم زمانى از لحاظات و ساعات و روز و هفته و ... و سخن مى گوید؛ اما تقویم عملى ، از رشد واقعى آدمى . 4. در تقویم عبادى ، ابعاد رشد معنوى انسان اعم از فردى و اجتماعى مطرح است . آنان که تقویم عملى انسان را با خوشگذرانى ، راحت طلبى ، سرگرمى و ... سپرى مى کنند. شناختى والاتر از این ، از انسان ندارند و به گوهر ارزشمند زمان پى نبرده اند. اما بهره گرفتن از زمان و غنیمت شمردن آن : دستور مکتبى است که انسان را خوب شناخته است ؛ مکتبى که در مورد ایام مى گوید: من روز جدیدى و نو هستم . نیک و عمل کن ، تا روز قیامت ، به نفع تو گمراهى دهم . ( 1) مکتبى مى گوید: آنکه دو روزش مساوى باشد، مغبون ، و آنکه روز دومش بدتر باشد، ملعون است . هر که در خود احساس ‍ رشد و زیادتى نکند، رو به نقصان است و براى او مرگ بهتر از زندگى است . ( 2) زیرا در این مکتب ، زنده بودن اصل نیست ؛ خوب زنده بودن مهم است . لذا امام سجاد (ع )در دعاى مکارم الاخلاق فرموده است : و عمرتى مادام عمرى بذله فى طاعتک فاذاکان عمرى مرتعا للشیطان فاقبضنى الیک قبل ان یسبق مقتک الى خدایا! عمرم را تا هنگامى که در راه طاعت و بندگى تو صرف مى شود، طولانى گردان . طولانى گردان . چنانچه چراگاه شیطان گردید، مرا به سوى خودت ببر، قبل از آنکه خشم تو بر من وارد شود. از نظر این مکتب ، خودش ‍ بودن ملاک نیست ؛ خوب بودن اهمیت دارد. بنابراین ، براى رسیدن به خوبى ها، از خوشى ها باید گذشت . به فرموده خداى متعال در قرآن : لن تنالوا البر حتى تنفقوا مما تحبون . ( 3) هرگز به نیک بختى و سعادت ابدى نخواهید رسید، مگر از آنچه مورد علاقه شماست ، انفاق کنید. 2 . طاعت و بندگى در فرهنگ اسلامى مفهوم طاعت و عبادت و واژه هاى مشابه آن ، مصادیقى گسترده در فرهنگ اسلامى دارد و منحصر به انجام دادن بعضى اعمال است ، مانند: نماز، روزه ، غسل ، زیارت و ... نیست ؛ زیرا در این فرهنگ ، عمل ارزش خود را در هماهنگى با هدف آفرینش باز مى یابد و چون ابعاد عمل انسانى مختلف است و بعضى فردى و بعضى اجتماعى است ، دسته اى سیاسى و پاره اى خانوادگى است ، براى رسیدن به کمال و سعادت ، باید همه آنها با هدف بزرگ و برتر زندگى ، همگون باشند. در نتیجه ، هر کارى در هر یک از ابعاد زندگى که این توافق را داشت ، با ارزش و طاعت محسوب مى شود. پس ‍ گستردگى (طاعت ) به گستردگى زندگى انسان است . بندگى خداوند نیز دز قلمرو خاصى از کارها مانند روزه ، نماز، و ... محدود نیست ؛ گر چه اینها مظاهر بارز نیایش است . 1. تلاش براى اداره زندگى خانوادگى ، جهاد در راه خداست . ( 4) 2. گام برداشتن براى رفع نیازمندى هاى برادران مسلمان ، از هفتاد طواف خانه خدا برتر است . ( 5) 3. تبسم در چهره برادران دینى ، حسنه است . ( 6) 4. نگاه محبت آمیز فرزند به چهره پدر و مادر، عبادت است . ( 7) 5. سلام کردن و با نرمى سخن گفتن با برادران مسلمان ، عبادت محسوب مى شود. ( 8) 6. عبادت ، ده جز است که طلب روزى حلال ، نه جز آن محسوب مى شود.( 9) 7. سخن عدل نزد حاکم ستمگر، جهادى برتر است ( 10) 8. نکاه کردن به چهره رهبر عدل گستر، عبادت است . ( 11) 9. آن که نفع و سودش براى مردم بیشتر باشد، نزد خداوند محبوب تر است .( 12) 10. برداشتن خار از سر راه مسلمانان ، سبب داخل شدن او به بهشت مى گردد. ( 13) 11. مسواک زدن ، خداوند رحمان را خشنود مى سازد. ( 14) 12. با یک تیر سه نفر وارد بهشت مى شوند: سازنده سلاح که با نیت خیر آن را ساخته است ؛ آن که آن را تهیه مى نماید؛ و رزمنده اى که تیر را به سوى دشمن رها مى سازد. ( 15) 3 . میزان پاداش عمل گاه دیدن پاره اى روایات ، این سئوال را براى نشان انسان به وجود مى آورد که : چگونگى انجام عملى ، مزد و پاداشى بزرگ به دنبآل دارد؟ مثلا چگونه خواندن یک نماز، با سال ها عبادت ، برابر است ؟ و با یک روز روزه گرفتن ، ارزش شصت روز عبادت را دارد؟ با یک ساعت فکر کردن ، از هفتاد سال عبادت ، برتر است ؟ براى یافتن پاسخ این سوال ها، باید به شرایط قبولى عمل و کار انسان در فرهنگ اسلام بنگریم . براى پذیرش اعمال ، شرایطى معین شده است ؛ از جمله : 1. نیت خالص نیت و انگیزه ، رکن اساسى کار است و اعمال با آن سنجیده مى شوند. از حضرت على (ع )روایت شده است : النیته اساس العمل .( 16) نیت ، رکن کار است . و از ایشان نقل شده است که : یحشر الناس على نیاتهم . ( 17) انسانها بر اساس نیاتشان در روز قیامت ، محشور مى شوند. و باز ایشان فرموده اند: لا یکمل صالح العمل الابصالح النیه . ( 18) کردار نیک ، جز با عمل صالح ، کامل نمى شود. امام صادق (ع )نیز مى فرماید: لابد للعبد من خالص النیه فى کل حرکه و سکون ، لا نه اذالم یکن هذا المعنى کان غافلا. ( 19) انگیزه صاف ، در هر فعالیت و آرامشى ضرورى است ؛ و گرنه انسان را در غفلت خواهد بود. روشن است کسى در زندگى ، انگیزه یا انگیزه اش فاسد است که از ارزشهاى انسانى و الهى بى خبر باشد؛ اما آن که قدر و منزلت خویش را شناخته است ، به این بسنده نمى کند. 2. تقوا قرآن مى فرماید: انما یتقبل الله من المتقین . ( 20) خداوند، تنها عمل تقوا پیشگان را مى پذیرد. کار خوب انسان در فضاى آلوده وجودش ، مثل خوردن غذاى سالم در هواى کثیف و ظرف آلوده است که شخص ، بهره کافى از آن نمى برد. اگر انسان پاک نباشد، کار خوب او بى اثر و قهرا مورد قبول خداوند هم نیست . 3. پذیرفتن ولایت امامان معصوم (ع ) در سخنان گهربار معصومان (ع )، ولایت از پایه هاى دین ، بلکه مهم ترین پایه و رکن شمرده مى شود. امام صادق (ع )فرموده است : اگر کسى روزه ها روزه باشد و شب ها را به عبادت سپرى کند، اما ولایت امام زمان خویش را نداشته باشد، هیچ عملى از او پذیرفته نیست . ( 21) اگر زمینى از آب و اکسیژن کافى برخوردار باشد، اما خورشید بر آن نتابد، به بار مى نشیند؛ بلکه آب و اکسیژن نیز به هدر رفته است . 4. هماهنگى شکل عمل با دین همان طور که به نیت باید توجه داشت ، از شکل و قالب عمل عم نباید غافل بود. گاه قالب خاصى از عمل اثر گذار است ، مانند: نماز روزه و حج و ... اگر انسان عمدا به شکل و قالب آنها خلل رساند، عملش باطل است . گناه نیز شکل خاصى برایشان تعیین نشده ؛ اما نباید دستورات دیگر دینى مغایرت داشته باشند؛ مثلا گرچه براى عزادارى امام حسین (ع )شکل خاصى بیان نشده است ، اما نباید موجب آزار دیگران شود و یا توام با نقل حوادث غیر واقعى باشد. از سوى دیگر، باید توجه نمود که کمیت عمل ، ملاک نیست ، بلکه بعد از دسترسى شکل و قالب به اندازه محتوا و روح عمل ، یعنى نیت ، پاداش داده مى شود. بر همین اساس ، پیامبر اکرم اسلام (ص ) در جنگ خندق ، پس از کشتن عمروبن عبدود توسط على (ع ) او فرموده : اگر کار تو با اعمال تمام امت من مقایسه شود، عمل تو با ارزش تر است ؛ زیرا همه مشرکان ، خوار و مومنان عزیز گشتند. ( 22) بر همین اساس : وقتى حضرت على (ع ) انگشتر خود را به سائل مى دهد، این آیه نازل مى شود: انما ولیکم الله و رسوله و الذین امنوا الذین یقیمون الصلاه ویوتون الزکاه و هم راکعون ( 23) ولى و سرپرست شما، تنها خداو رسول و آن مومنانى هستند که نماز به پا مى دارند و به فقیران ، در حال رکوع صدقه مى دهند. ( 24) و براى ارج نهادن به ایثار حضرت زهرا (س ) و خانواده اش در بخشش ‍ خداى افطار خود، سوره ( انسان ) نازل مى گردد. بنابراین ، پاداش عظیم ، براى اعمال صالحى است که : 1. با قصد قربت همراه باشد. 2. توام با تقوا و پرهیز از گناهان انجام گیرد. 3. در چارچوب پذیرش ولایت امامان معصوم (ع )شکل یابد. 4. هماهنگ با قوانین الهى باشند. به علاوه ، خداوند متعال ، مبدا وجود و بخشش است و چه اشکالى دارد که پروردگار کریم ، بر پایه کرم خود و بدون تضییع حقوق دیگران ، در برابر عملى اندک ، پاداشى بزرگ عنایت کند؟ 4 . تزاحم کارها امام على (ع ) در نهج البلاغه فرموده است : اذا ضربت النوافل بالفرائض ‍ فارفضوها هر گاه کارهاى مستحب به امور واجب ضرر رسانند، مستحب ها را رها کنید. برخى از کارها را مى توان با هم انجام داد و پرداختن به یکى ، مانع انجام دادن دیگرى نیست ، مانند، پاسخ دادن به سوال کسى در هنگام راه رفتن . اما دسته اى دیگر به گونه اى هستند که پرداختن به یکى ، مانع از انجام دادن دیگرى است ، مانند نماز خواندن و صحبت کردن ، که انجام دادن یکى مانع از کار دیگرى است . در مورد دسته دوم ، یکى را باید برگزید؛ اما کدام را و با چه ضابطه اى ؟ هر کس به این نکته باور دارد که در تزاحم کارها، باید مهم تر را انتخاب کند. مثلا اگر کارى واجب ، یا عملى مستحب ، تزاحم داشت ، عمل واجب مقدم است ؛ همین طور است تزاحم عمل حرام با مستحب . ولى گاهى شناخت مهم تر، دشوار و انسان از انتخابش ناتوان است ، مثلا این که هر دو عمل واجب باشند و یا هر دو مستحب باشند. دانشمندان اسلامى ، میزان را بیان کرده اند که به واسطه آنها انسان از تردید و حیرت ، رهایى مى یابد؛ از جمله : الف ) کارى که جایگزین ندارد، بر کارى که جایگزین دارد، مقدم است ، مثلا: ساختن مدرسه بر ساختن حسینیه در جایى که مسجد هم هست ، اولویت دارد؛ یا اینکه مسافرت لازم در ماه رمضان ، بر روزه گرفتن ، مقدم است . ب ) اگر کارى فوریت زمانى دارد و قابل تاخیر نیست ، بر کار دیگرى که وقتش وسیع است ، مقدم است ، مثلا اگر در اول وقت نماز، جان انسانى در خطر باشد، حفظ جان او بر نماز اول وقت ، مقدم است ؛ و یا مثلا حفظ نظام اسلامى با هر کارى تزاحم پیدا کند، مقدم است . همچنین اداى حقوق مردم ، بر تکالیف عبادى مقدم است . 5. نحسى زمان مرحوم علامه طباطبائى ، در تفسیر المیزان ، بحث مبسوطى در مورد نحسى زمان دارد که خلاصه اى از آن را در این جا مى آوریم : نحسى روز یا قسمتى از زمان ، بدان است که پیامد حوادثى که در آن واقع شود، شر و بد باشد، و کارها با گونه اى از آن ، براى انجام دهنده ، میمون و مبارک نباشد. الف ) از دیدگاه عقل : از نظر عقلى ، نحسى زمان ، قابل اثبات نیست ، همانطور که نمى شود آن را نفى کرد؛ زیرا ما بر علل و اسباب حوادث ، احاطه نداریم . ب ) از دیدگاه دین : در قرآن آمده و مربوط به قوم عاد است : 1. انا ارسلنا علیهم ریحا صرصرا فى یوم نحس مستمر. ( 25) ما براى هلاک مردم عاد، تندبادى در روز نحس پایدار فرستادیم . 2. فارسلنا علیهم ریحا صرصرا فى ایام نحسات . ( 26) ما براى هلاک قوم عاد، باد تندى در روزگار شوم فرستادیم . در مقابل کلمه (مبارک ) براى شب قدر و شب نزول قرآن به کار رفته است : انا انزلناه فى لیله مبارکه ( 27) قرآن را در شب مبارک نازل نمودیم . تنها چیزى که از دو آیه فهمیده مى شود، این است که نحسى و شومى ، مخصوص زمان عذاب است و با گردش زمان شوم ، تکرار مى گردد. و همان طور که از آیه اخیر استفاده مى شود، مبارک بودن به جهت وقوع امور بزرگ در زمانى خاص مى باشد. روایات پیرامون نحسى و مبارکى فراوان است . در اکثر آنها علت نحسى ، وقوع حادثه اى ناگوار در آن زمان ذکر شده است ، مانند: رحلت پیامبر اکرم (ص )، شهادت امام حسین (ع )، افکنده حضرت ابراهیم (ع ) در آتش ؛ و در پاره اى از روایات ، فال بد زدن ، منشا نحسى دانسته شده است که راه علاج هر دو نحسى در احادیث بیان گشته است : علاج نوع اول ، رو آوردن به خداوند با دعا، صدقه ، خواندن نماز و قرآن . علاج نوع دوم ، کنار زدن آن حال ت روانى و یا پناه بردن به پروردگارا نماز، دعا، صرقه ... مى باشد. نحس دانستن این زمانها که در روایات آمده است ، براى این است که با ترک لذایذ و امور عادى زندگى ، تقوا و روح دینى تقویت گردد و بى اعتنایى به این امور، یک نوع شقاوت دینى و نحسى به حساب مى آید. همان طور که معناى مبارک بودن بعضى زمانها این است که عبادت و کار نیک در آن زمان ، فضیلت بیشتر پاداش افزون ترى دارد. خلاصه از این آیات و روایات - فهمیده نمى شود که زمان ، داراى ویژگى ها تکوینى است که بعضى از آن نیک و بخشى دیگر نحس مى باشد. ( 28) 6 . عید عید، دو معنا دارد: 1) باز آمدن 2) باز گشتن . عید در اصطلاح عامه ، به معناب زمان سرور و شادى است . در فرهنگ اسلامى ، سرور و شادى از عید گرفته نشده ؛ ولى به سرور و شادى حقیقى که با ارزشهاى والاى انسانى متناسب است ، توجه شده است . برپایه فرهنگ دینى ، انسان ، پاک زاده شده است و در این جهان ، باید آن نهاد پاک را پروراند و رشد دهد و هر زمان که بدین مهم دست یافت ، عید اوست ؛ چون به اصل خویش بازگشته است لذا:عارفان ، هردمى دو عید کنند عنکبوتان ، مگس قدید( 29) کنند آنچه از اولیاى پاک خداوند رسیده ، گویاى همین امر است : عید روزى است که معصیت خداوند در آن نشود، و روزى است که خداوند، طاعت انسان را بپذیرد. ( 30) بنا براین ، آن روزى که خداوند بیشتر براى انسان جلوه کند و عظمت او بیشتر درک شود، آن روز عید است . لذا پیامبر اکرم اسلام (ص ) فرموده است : زینوا اعیاد کم بالتکبیر ( 31) عیدهایتان را با تکبیر و بزرگ دانستن خداوند، زینت دهید. 7 . آغاز سال قمرى مبدا تقویم اسلامى ، هجرت پیامبر اکرم اسلام (ص ) از مکه به مدینه است و هجرت ، در روز نخست ماه ربیع الاول سال سیزدهم بعثت آغاز شد؛ اما در آغاز سال قمرى اختلاف است . عده اى محرم و بعضى هم ماه رمضان را آغاز سال قمرى دانسته اند. مرحوم سید ابن طاووس مى گوید: براى تاریخ و امور زندگى محرم آغاز سال است ؛ اما نسبت به برنامه هاى شرعى و عبادات ، ماه رمضان ؛ زیرا خداوند در قرآن ، تنها آن را ذکر کرده و با عظمت از آن یاد کرده است : شهر رمضان الذى انزل فیه القرآن . ( 32) ماه رمضان همان ماه است که در آن ، قرآن فرو فرستاده ، شده است . در روایات نیز ماه رمضان ماه اول سال ذکر شده است . ( 33) 8 . چند تذکر درباره این تقویم 1. هدف از تهیه و تدوین این تقویم ، بیان بعض دستورات و آدابى است که با زمان پیوند دارند، نه همه دستورات دینى . 2. از میان دستوراتى که با زمان پیوند دارند، مواردى گزینش و انتخاب شده است . 3. کارهاى واجب و حرام و مکروه ، با همین عناوین ذکر شده اند؛ امادر کارهاى مستحب ، عنوان استحباب ذکر نشده است . 4. فتوا، طبق نظر مبارک حضرت امام خمینى (ره ) نقل شده اند. 5. در ترجمه دعاها، بیشتر از ترجمه مرحوم الهى قمشه اى استفاده شده است . 6. در تاریخ وقایع ، نظر مشهور مورد مورد توجه بوده است . 7. در ضمن بیان آداب روزهاى ماه ، به تناسب روز تولد و یا وفات چهارده معصوم (ع )، خلاصه اى از زندگى هر یک آورده شده است . فصل اول : برنامه روزانه در این فصل برنامه شبانه روز یک مسلمان ، به طور خلاصه ذکر مى شود: 1 . خواندن نماز واجب پیامبر اکرم مى فرماید: کسى که به نمازهایش بى توجه باشد، از من نیست و به خدا سوگند روز قیامت ، بر من وارد نمى شود. ( 34) 2 . خواندن نمازهاى مستحب . ( 35) 3 گفتن تسبیحات حضرت زهرا (س ) بعد از هر نماز در روایتى از امام صاددق (ع )نقل شده است : تسبیح فاطمه (س ) بعد از هر نماز، از هزار رکعت نماز، نزد من محبوب تر است . ( 36) این تسبیح عبارت است از: گفتن 34 مرتبه اله اکبر، 33 مرتبه الحمد لله و 33 مرتبه سبحان الله . 4 . خواندن تعقیبات بعد نماز الف ) پس از نماز صبح : الهم صل على محمد و آل محمد واهدنى لما اختلف فیه من الحق اذنک انک تهدى من تشا الى صراط مستقیم . ( 37) بار خدایا! رحمت فرست بر محمد و آل محمد و راهنمایى کن مرا در آنچه مورد اختلاف است به حق ، با اجازه خود؛ زیرا تو هر که را خواهى ، به راه راست ، راهنمایى . ب )پس از نماز ظهر: لا اله العظیم الحلیم لا اله الا الله رب العرش الکریم الحمد لله رب العالمین . اللهم انى اسئلک موجبات رحمتک و عزائم مغفرتک و الغنیمه من کل بر و السلامه من کل اثم . اللهم لا تدع لى دنیا الا غفرته و لا هما الا فرجته و لا سقما الا شفیته و لا عیبا الا سترته و لا رزقا الا بسطته و لا خوفا الا امنته و لا سو الا صرفته و لا حاجه هى لک رضا ولى فیها صلاح الا قضیتها یا ارحم الراحمین امین رب الالمین ! نیست معبودى به حق ، جز خداى بزرگ و بردبار. نیست معبودى به حق ، جز پروردگار عرش کریم . سپاس براى پروردگار عالمیان است . بار خدایا! من از و خواهم موجبات رحمتت و تصمیمات آمرزش تو و بهره از هر نیکى وسلامتى از هر گناه . بار خدایا! گناهى را بر من منه ، جز آنکه بیامرزى و اندوهى مده ، مگر که به شادى تبدیل کنى ، و هیچ بیمارى اى ، مگر که بهبود بخشى و هیچ عیبى ، مگر که بپوشى ، و هیچ رزقى ، مگر که فراوان کنى ، و هیچ ترسى ، مگر که امنیت دهى ، و هیچ بدى اى ، جز آنکه بگردانى آن را، و هر حاجتى که پسند تو و صلاح من باشد، برآور آن را، اى مهربان ترین مهربانان ، اجابت کن اى پروردگار عالمیان .! ج )پس از نماز عصر: استغفرالله الذى لا اله الا هو الحى القیوم الرحمن الرحیم ذوالجلال و الاکرام واسئله ان یتوب على توبه عبد ذلیل خاضع فقیر بائس مسکین مستکین مستجر لایملک لنفسه نفعا و لا ضراو لا موتا و لا حیاه و لا نشورا. اللهم انى اعوذ بک من نفس لا تشیع ، و من قلب لا یخشع ، من علم لا ینفع ، و من صلاه لا ترفع ، و من دعا لا یسمع . اللهم انى اسئلک السیر بعد العسر و الفرج بعد الکرب و الرجا بعد الشده . اللهم ما بنا من نعمه فمنک لا اله الا انت استغفرک و اتوب الیک . ( 38) آمرزش جویم از خدایى که پرستیده شایسته اى جر او نیست . زنده اى است پاینده و بخشاینده و مهربان و صاحب جلال و کرم ؛ و از او مى خواهم مرا پذیرا باشد. چونان بنده خوار فروتن درویش فگار گداى وامانده پناهنده اى که براى خود، مالک سود و زیان و مرگ و زندگانى و رستاخیز نیست . بارخدایا! به تو پناه مى برم از نفسى که سیر نمى شود، و از دلى که نهراسد و از دانشى که بهره ندهد و از نمازى که بالا نرود. د) پس از نماز مغرب : اللهم انى اسئلک موجبات رحمتک و عزائم مغفرتک و النجاه من النار و من کل بلیه و الفوز بالجنه و الرضوان الى دار السلام و جوار نبیک محمد - علیه و اله السلام - اللهم ما بنا من نعمه فمنک لا اله الا انت استغفرک و اتوب الیک . ( 39) بار خدایا! از تو مى خواهم وسایل رحمتت را و تصمیمات آمرزش تو را، و نجات از آتش و از هر بلایى را، و کامیابى به بهشت و رضوان در خانه سلامت و همسایگى پیامبرت محمد - که بر او و خاندانش درود باد - بار خدایا! آنچه نعمت داریم از توست ، خدایى جز تو نیست ، از تو طلب آمرزش مى کنم و به سوى تو توبه مى کنم . ه ) پس از نماز عشا: اللهم ان مغفرتک ارجى من عملى و ان رحمتک اوسع من ذنبى . اللهم ان کان ذنبى عندک عظیما فعفوک اعظم من ذنبى . اللهم ان لم اکن اهلا ان ابلغ رحمتک فرحمتک اهل ان تبلغنى و تسعنى لا نها وسعت کل شى و برحمتک یا ارحم الراحمین .! بار خدایا! به راستى آمرزشت امید بخش تر از کردار من است و به راستى رحمت تو وسیع تر از گناه من است . بارخدایا! اگر گناه من نزد تو بزرگ است ؛ اما عفو و گذشت تو بزرگتر از گناه من است . بارخدایا! اگر من اهل نیستم که به رحمت تو نائل شوم ، ولیکن رحمت تو شایسته است به من رسد و مرا فرا گیرد؛ زیرا رحمت تو همه چیز را فرا گرفته است ، به مهر تو اى مهربان ترین مهربانان ! این دعا، از تعقیبات مشترک است که مى توان آن را پس از نمازهاى دیگر هم خواند. 5 . نخوابیدن بین طلوع فجر و طلوع آفتاب ابو حمزه ثمالى از امام سجاد (ع )در باره خواب بین طلوع فجر و طلوع آفتاب چنین نقل مى کند: من خوابیدن در این ساعات را دوست ندارم ؛ زیرا خداوند، رزق و روزى بندگان را در این ساعات تقسیم مى کند، و به دست ما جارى مى شود. ( 40) 6 . قرآن خواندن امام صادق (ع )فرموده است : قرآن عهد و پیمان خداوند است با بندگان . بر مسلمان است که در این عهد، نظر کند و هر روز، پنجاه آیه از آن را تلاوت کند. ( 41) چه زیباست که مسلمان ، هر صبح : خانه اش را با تلاوت کتاب آل هى : منور گرداند و برکت را به منزلش فرود آورد. ( 42) 7 . ذکرهاى صبح و شام الف )گفتن ده مرتبه : سبحان اله و الحمد لله و لا اله الا اله و الله اکبر. پاک و منزه است خدا و سپاس براى اوست و خدایى جز او نیست و خدا بزرگ است . ب ) گفتن سه مرتبه : اللهم مقلب القلوب و الابصار، ثبت قلبى على دینک و لا تزع قلبى بعد اذهدیتنى ، و هب لى لدنک رحمته انک انت الوهاب و اجرنى من النار برحمتک . اللهم امدذلى فى عمرى و واسع على فى رزقى و انشر على رحمتک و ان کنت عندک فى ام الکتاب شقیا، فاجعلنى سعیدا فانک تمحو ما تشا و تثبت و عندک ام الکتاب . بار خدایا! که دلها و دیده ها را بگردانى ، دلم را بر خودت ثابت بدار، و کج مساز دلم را پس از آنکه به راهم آوردى ، و ببخش مرا از پیش خودت به مهر، که تو بخشنده و پناهم بده از آتش به مهر و رحمت خودت . بار خدایا! طولانى عمر مرا، و گشایش فرما روزیم را، و مبسوط گردان بر من رحمت خودت را. اگر در علم شقى و بدبخت بوده ام ، مرا خوش بخت و سعادتمند گردان ؛ زیرا تو مى توانى هر چیز را محو و پاک نمایى و یا اثبات و به جادارى ، و در نزد توست ام الکتاب (سرنوشت ). ج ) گفتن ده مرتبه قبل از طلوع و غروب خورشید: اعوذ بالله السمیع العلیم من همزات الشیاطین ، و اعوذ بالله من ان یحضرون ان اله هو السمیع العلیم . پناه مى برم به خداى شنوا و دانا از وسوسه ها و نیرنگ هاى پنهانى شیاطین ، و پناه مى برم به خدا از این که در برم حاضر شوند؛ زیرا خدا شنوا و داناست . 8 . خواندن زیارت امام زمان (ع )در هر صبح اللهم بلغ مولاى صاحب الزمان - صلوات اله علیه - عن جمیع المومنین و المومنات فى مشارق الارض و مغاربها و برها و بحرها و سهلها و جبلها حیهم و میتهم و عن و الدى و ولدى و عنى من الصلوات و التحیات زنه عرش اله و مداد کلماته و منتهى رضاو عدد ما احصاه کتابه و احاط به علمه . اللهم انى اجداد له فى الیوم و فى کل عهدا و عقدا و بیعه فى رقبتى . اللهم کما شرفتنى بهذا التشریف و فضلتى بهذه الفضیله و خصتنى بهذه النعمه فصل على مولاى وسیدى صاحب الزمان و اجعلنى من المستشهدین بین یدیه طائعا غیر مکروه فى الصف الذى نعت اهله فى فى کتابک فقلت صفا کانهم بنیان مرصوص على طاعتک و طاعه رسولک و اله - علیم السلام - اللهم هذه بیعه له عنقى الى یوم القیامه . ( 43) خدایا! برسان به مولایم صاحب الزمان که درودهاى خدا بر او باد - از جمیع مومنین و مومنات ، در مشرق و مغرب ، خشکى و دریا، صحرا و کوه ها، از زنده و مرده آنها و از والدین و فرزندان من و از من ، از صلوات و تحیات ، به وزن عرش خدا و شمارش کلمات خدا و نهایت رضا و خشنودى ، به عدد آنچه در کتاب آفرینش او به شمارش آمده و علم او آن را احاطه کرده است . خدایا! من تجدید مى کنم براى او در این روز و در هر روز عهد و بیعتى را بر گردن خود دارم . خدایا! چنانچه شرافتمندم کردى بر این شرافت ، و فضیلت و مخصوصم کردى بر این نعمت ، پس رحمت فرست ، بر مولایم و سیدم صاحب الزمان ، و مرا از یاران و پیروان و دفاع کنندگان از اون قرار بده ، و قرار ده مرا از شهیدان در برابرش به دلخواه و از روى میل ، نه به زور در صفى که ستوده اى اهل آن را در کتاب خود و فرمودى : (صفى چون بنیاد در هم پیوسته ) بر روش طاعت خودت و طاعت و رسولت و خاندانش - که بر آنان درود باد - بار خدایا! این بیعت او در گردن من است تا روز قیامت . 9 . صدقه دادن از امام صادق (ع )نقل شده است که فرموده : هر کس صبح صدقه بدهد، خداوند، نحسى آن روز را از او بر طرف مى کند. ( 44) در روایت دیگر یاآمده است : صبح زود صد قه دهید که بلاها از آن عبور نمى کند.( 45) 10 . اندیشه و تلاش براى رفع گرفتاریهاى اجتماعى رسول اکرم (ص ) فرموده است : من اصبح و لایتهم بامور المسلمین فلیس بمسلم . ( 46) هر که صبح برخیزد و به امور مسلمانان اهتمام نورزد و در اندیشه آنان نباشد، مسلمان نیست . و نیز از ایشان نقل شده که فرموده : بر مسلمانان لازم است که هر روز صدقه اى بپردازند. بعضى اعتراض کردند که این تونایى براى همه نیست . فرمود: برداشتن مانع ، از معابر عمومى صدقه است ؛ راه به کسى نشان دادن ، صدقه است ؛ عیادت بیمار، صدقه است . ( 47) 11 . خواندن زیارت عاشورا امام باقر (ع )بعد از تعلیم این زیارت به علقمه فرمود: اگر مى توانى هر روز، امام حسین (ع )را با این جملات زیارت نما. ( 48) 12 . رعایت اعتدال در خوردن و پرهیز از پر خورى سقراط بسیار کم خوراک بود. یکى از فلاسفه به او نوشت : تو عقیده دارى که بر هر جاندارى باید ترحم کرد، خودت یکى ارز جاندارانى و بر خود ترحم نمى کنى . سقراط در جواب به او نوشت : من مى خورم تا زنده بمانم ؛ ولى تو زنده مى مانى تا بخورى ! از امیرالمؤ منین (ع )نقل شده است که فرمود: کسى که در خوردن میانه روى کند، سلامتش افزون و اندیشه اش صالح خواهد بود. ( 49) 13 . همیشه با وضو بودن پیامبر گرامى (ص ) چنین سفارش کرده است : زیاد با طهارت باشید، تا عمرت طولانى گردد، و اگر توانستى در تمام شب و روز با طهارت باشى ، چنین کن ؛ زیرا اگر با طهارت بمیرى ، شهیدى . ( 50) 14 . رعایت آداب خوابیدن الف ) محاسبه . امام صادق (ع )فرموده است : هنگامى که به بستر مى روى ، نگاه کن و ببین که در روز، چه به دست آوردى و به یاد آور که خواهى مرد و معاد و قیامتى هست . ( 51) و پیامبر (ص ) فرموده است : لیسس منا یحاسب نفسه فى کل یوم . ( 52) از ما نیست آن که در هر روز، خود را حسابرسى نکند. ب ) شستن دست و صورت قبل از خواب . پیامبر (ص ) فرموده است : شب نخوابید در حالى که دستهایتان آلوده به چربى است ؛ و گرنه اگر ناراحتى اى به شما رسید، خود را ملامت کنید. ( 53) ج ) با وضو خوابیدن . امام صادق (ع ) چنین نقل کرده است : هر که با وضو به بستر رود، بسترش مسجد اوست . ( 54) در روایت دیگر آمده است : آن که با وضو مى خوابد، گویا شب را به بندگى خدا احیا نموده است . ( 55) د) تخلى پیش از خوابیدن . حضرت امیر (ع ) به امام حسین (ع ) این سفارش ‍ را کرد تا به طبیب ، نیازمند نگردد. ( 56) ه ) مسواک زدن . پیامبر اکرم (ص )، هنگام خواب مسواک مى کرد. ( 57) در روایتى دیگر آمده است که پیامبر (ص ) هنگام خواب ، مسواک را بالاى سر خود مى گذاشت ، تا وقتى از خواب برخواست ، اول مسواک بزند. ( 58) و)خواندن سوره اخلاص و تکاثر هنگام خواب . ( 59) 15 . سحر خیزى و تهجد بهترین ساعات براى نیایش و تصفیه دل ، سحر است . هر که شب پر بارترى داشته باشد، روزش پر ثمرتر است ، و آن که از این فیض محروم باشد، مانند درخت بى ریشه است ؛ زیرا خداوند مى فرماید: ان ناشئه اللیل هى اشد وطا و اقون قیلا قطعا برخواستن شب ، رنجش بیشتر و گفتار در آن هنگام راستین تر است . نماز شب بهترین شاهد اخلاص ، و صفاى قلب ، و دعوى صدق ایمان است . سیره پرهیزگاران و نیکان نیز بر این بوده است که : کانوا قلیلا من اللیل ما یهجعون و بالاسحار هم یستغفرون . ( 60) مقدار کمى از شب را مى خوابند، و از خداوند در سحرگاه ، طلب مغفرت مى کنند. در مناجاتى خداوند به حضرت موسى (ع )فرمود: دروغ مى گوید آن که گمان مى کند من را دوست دارد، ولى چون شب شود، خواب جایگزین راز و نیاز او مى گردد. ( 61) در روایتى دیگر آمده است که شخصى خدمت امیرالمؤ منین (ع ) آمد و عرض کرد: موفق نمى شوم نماز شب بخوانم . حضرت فرمود: گناهانت تو را به بند کشیده اند. ( 62) فصل دوم : برنامه هفتگى زندگى از دهر و دهر از زندگى لا تسبوا الدهر فرمان نبى است در کتاب جمال الاسبوع ، از امام هادى (ع ) چنین نقل شده است : روزى یکى از دوستان امام ، در زندان به دیدن وى رقت و معناى این سخن پیامبر (ص ) را که لا تعادوا الایام فتعادیکم ؛ با روزها دشمنى نکنید که آنها نیز با شما دشمنى خواهند کرد ، از ایشان پرسید. حضرت در جواب فرمود: مراد از ایام ما هستیم تا آسمانها و زمین پا بر جاست . شنبه به نام رسول خداست ؛ یکشنبه به نام امیرالمؤ منین (ع )، دوشنبه به نام حسن و حسین (ع )، سه شنبه به نام على بن حسین و محمد بن على و جعفر بن محمد (ع )، چهارشنبه به نام موسى بن جعفر و على بن موسى و محمد بن على (ع ) و من (امام هادى (ع ))، پنج شنبه به نام فرزندم حسن (ع ) و جمعه به نام فرزندم مهدى (عج )است . ( 63) حال به بیان آداب روزهاى هفته مى پردازیم : شنبه 1. خواندن دعاى روز بسم الله الرحمن الرحیم بسم الله کلمه المعتصمین و مقاله المتحرزین و اعوذ بالله تعالى من جور الجائرین و کید الحاسدین و بغى الظالمین و احمده فوق حمد الحامدین . اللهم انت الواحد بلاشریک و الملک بلا تملیک لا تضاد فى حکمک و لا تنازع فى ملکک . اسئلک ان تصلى على محمد عبدک و رسولک و ان توزعنى من شکر نعماک ما تبلغ بى غایه رضاک و ان تعیننى على طاعتک و لزوم عبدتک و استحقاق مثوبتک بلطف عنایتک و ترحمنى بصدى عن معاصیک ما احییتنى و توفقنى لما ینفعى ما ابقیتنى و ان تشرح بکتابک صدرى و تحط بتلاوته وزرى و تمنحنى السلامه فى دینى و نفسى و لا توحش بى اهل انسى و تتم احسانک فیما بقى من عمرى کما احسنت فیما مضى منه یا ارحم الراحمین ! به نام خداوند بخشنده مهربان به نام خدا، کلمه پناهندگان ، و گفتار پناه گیرندگان ؛ و پناه مى برم به خداى بزرگ از ستم ظالمان و نیرنگ حسودان ظلم ظالمان ؛ و سپاس مى گویم او را برتر از سپاس سپاسگزاران . بار خدایا! تویى تنها بدون شرک و پادشاه بدون تملیک . ضدیت نشود با حکم تو. از تو خواهم که درود فرستى بر محمد، بنده تو و فرستاده تو و تو به من بدهى از سپاسگزارى نعمت هایت آنچه که بدان ، مرا به نهایت رضایت و خشنودى خودت برسانى و تا کمک کنى که مرا بر طاعت و فرمانبرى خودت ملازم بودن به عبادت و بندگى ات و شایستگى و ثواب و پاداش تو به وسیله لطف و عنایت خودت ؛ و رحم کنى بر من که مرا باز دارى از گناهانت تا زنده ام ، و توفیق دهى به آنچه سود رساند تا عمر دهى . و این که به کتاب خودت سینه ام را گشایش دهى ، و به وسیله خواندن قرآن ، گناهانم را بریزى و ببخشى و من سلامتى را در دین و جانم ، و این که هراسناک نکنى از من ، اهل انس را، و تمام کنى احسان خودت را در باقى مانده عمرم ، چنانچه احسان کردى در گذشته آن ، اى مهربان ترین مهربانان ! 2. خواندن زیارت پیامبر اکرم (ص ) اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و اشهد انک رسوله و انک محمد بن عبدالله و اشهد انک قد بلغت رسالات ربک و نصحت لامتک و جاهدت فى سبیل الله بالحکمه و الموعظه الحسنه و ادیت الذى علیک من الحق و انک قد روفت بالمومنین و غلظت على الکافرین و عبدت الله مخلصا حتى اتیک الیقین فبلغ الله بک اشرف محل المکرمین . الحمد لله الذى استنقذنا بک من الشرک و الضلال . اللهم صل على محمد و اله و اجعل صلواتک و صلوات ملائکتک و انبیائک و المرسلین و عبادک الصالحین و اهل السماوات و الارضین و من سبح لک یا رب العالمین من الاولین و الاخرین على محمد عبدک و رسولک و نبیک و امینک و نجیبک و صفیک و صفوتک و خاصتک و خالصتک و خیرتک و من خلقک و اعطه الفضل و الفضیله و الوسیله و الدرجه الرفیعه و ابعثه مقاما محمودا یغبطه به الاولون و الاخرون . اللهم انک قلت ولوانهم اذ ظلموا انفسهم جاوک فاستغفروا الله و استغفر لهم الرسول لوجدوا الله توابا رحیما. الهى فقد اتیت نبیک مستغفرا تائبا من ذنوبى فصل على محمد و اله و اغفرها لى . یا سیدنا اتوجه بک و باهل بیتک الى الله تعالى ربک و ربى لیغفرلى ! پس سه مرتبه بگو: انا الله و انا الیه راجعون . پس بگو: اصبنا بک یا حبیب قلوبنا فما اعظم المصیبه بک حیث انقطع عنا اوحى و حیث فقدناک فانالله و انا الیه راجعون . یا سیدنا یا رسول الله صلوات الله علیک و على ال بیتک الطیبین الطاهرین ، هذا یوم السبت و هو یومک و انافیه ضیفک و جارک فاضفنى و اجرنى فانک کریم تحب الضیافه و مامور بالاجاره فاضفنى و احسن ضیافتى و اجرنا و احسن اجارتنا بمنزله الله عندک و عند ال بیتک و بمنزلتهم عنده و بما استودعکم من علمه فانه اکرم الاکرمین ! ( 64) شهادت مى دهم که خدایى جز خداى یگانه نیست ، شریکى براى او نیست ؛ و گواهى مى دهم تو رسول او هستى ، و تو محمد، فرزند عبدالله هستى ؛ و گواهى مى دهم که تو رسانیدى ایام هاى پرواردگارت را، و اندرز دادى امتت را، و جهاد کردى در راه خدا به حکمت و پند نیکو، و ادا کردى هر آن چه به عهده ات بود از حق ؛ و تو به مومنان ، مهربانى و بر کافران ، سختگیرى ؛ و بندگى کردى خدا را با اخلاص ، تا یقین برایت آمد و خدا تو را به اشرف مقام مکرمان رسانید. سپاس خدا را که ما را به وسیله تو از شرک و گمراهى رها ساخت . بار خدایا! درود فرس بر محمد و آل او؛ و مقرر فرما درودهاى خود و درودهاى فرشتگان پیامبران و رسولان و بندگان شایسته خودت را و اهل آسمان ها و زمین ها و هر که تو را تسبیح گوید، اى پروردگار جهانیان ، از اولین و آخرین ، بر محمد، بنده ات و رسولت و پیامبرت و امین خودت و نجیب و دوستت و برگزیده ات و بنده پاک و مخصوص در گاهت و خاص و خالص تو و بهترین از خلقت ؛ و عطا کن به او برترى و فضیلت و وسیله شفاعت و درجه بلند، و برسان او را به درجه ستوده اى که رشک قبرند از اولین و آخرین . خدایا! تو گفته اى که آنها که گاهى بر خود ستم مى کردند، نزد تو مى آمدند و از تو آمرزش مى خواستند و رسول هم آمرزش ‍ آنها را مى خواست ، هر آینه ، خدا را بسیار توبه پذیر و مهربان مى یافتند. خدایا! من براى تو و آمرزش از گناه ، نزد پیغمبرت آمده ام . پس رحمت فرست بر محمد و آلش و گناهانم را بیامرز. اى سرور ما! رو به تو دارم و به خاندان تو و به سوى خداى تعالى روم که پروردگار من است تا بیامرزد مرا. سپس سه مرتبه بگو: ما از خداییم و به سوى خدا مى رویم . پس بگو: سوگوار توایم اى حبیب دلهاى ما! چه اندازه بزرگ است سوگوارى بر تو که وحى از ما بریده شد و تو را از دست دادیم . پس به درستى که ما از خداییم و به سوى او بر مى گردیم . اى سرور ما. اى رسول خدا، صلوات و درود خدا بر تو و بر خاندان پاک تو! امروز شنبه است و آن ، روز توست و من در آن ، مهمان تو هستم و پناهنده توام ، پس میهمان نوازى کن و مرا پناه بده ؛ زیرا تو کریمى و مهمان دوست و مامور پناه دادن هستى . میهمان نوازى ام کن و به منزلت خدا نزد تو و نزد خاندانت ، و به مقامى که نزد او دارد، و به آن علمى که به شما سپرده ؛ زیرا او کریم ترین کریمان است . 3. رفتن بانوان بر سر مزار شهدا. در روایتى آمده است که حضرت زهرا (س )، صبح روزهاى شنبه بر سر مزار شهدا مى رفت یکشنبه 1. خواندن دعاى روز بسم الله الرحمن الرحیم بسم الله الذى لا ارجوالا فضله و لا اخشى الا عدله و لا اعتمد الا قوله و لا امسک بحبله بک استجیر یا ذالعفو و الرضوان من الظلم و العدوان و من غیر الزمان و تواتر الاحزان و طوارق الحادثان و من انقضاء المده قبل التاهب و العده و ایاک استرشد لما فیه الصلاح و الاصلاح و بک استعین فیما یقترن النجاح و الانجاح و ایاک ارغب فى لباس العافیه و تمامیها و شمول السلامه و دوامها و اعوذبک یا رب من همزات اشیاطین و احترز بسلطانک من جور السلاطین فتقبل ما کان من صلاتى و صومى و الجعل غدى و ما بعد افضل من ساعتى و یومى و اعزنى فى عشیرتى و قومى و احفظئى فى یقظتى و نومى فانت الله خیر حافظاو انت ارحم الراحمین . اللهم انى ابرء الیک فى یومى هذا و ما بعد من الاحاد من الشراک و الالحاد و اخلص لک دعاتى تعرضا للاجابه و اقیم على طاعتک رجال لاثابه فصل على محمد خیر خلقک الداعى الى حقک و اعزنى بعزک الذى لایضام و احفظنى بعینک التى لا تنام و اختم بالانقطاع الیک امرى و بالمغفره عمرى انک انت الغفور الرحیم ! به نام خداوند بخشنده مهربان به نام خدایى که امید ندارم جز به فضل او، و نترسم جز از عدل و دادخواهى او، و اعتماد ندارم ، مگر به گفته او، و تمسک نکنم ، مگر به رشته او به تو پناه مى برم اى صاحب گذشت و رضوان ، از ظلم و دشمنى و از دگرگونى هاى دوران ، و پى در پى بودن احزان و از حوادث ناگوار، و از گذشت عمر پیش از آمادگى و توشه گیرى . به تو راه مى جوییم به سوى آنچه مایه کامیابى و کامروا ساختن است ؛ و به تو مایل هستم که مرا لباس عافیت و تن درستى کامل بپوشانى ، و فراگیرى و سلامت و دوامش را؛ و به تو پناه آرم اى پروردگار، از نیرنگ هاى پنهانى شیاطین و، سپر گیرم با سلطه و قدرت تو از ستم شاهان . پس بپذیر هر آنچه بوده است از نمازم و روزه ام . و بگردان فردایم را و پس از آن برتر از این ساعتم و این روزم ، و عزیزم گردان در میان خویشان و قوم خودم ، و حفظ کن من را در بیدارى و خوابم . تو اى مهربان ترین مهربانان هستى . بار خدایا! من تبرئه و بیزارى مى جویم در این روز یکشنبه هاى بعد، از شرک و ناشایسته ها و بت پرستى ها و بى دینى ، و خالص انگارى براى تو دعایم را براى دریافت اجابت ، و مى ایستم بر طاعت تو به امید بخشش و ثواب و پاداش پس درود فرست بر محمد که بهترین خلق توست و دعوت کننده به سوى حقانیت توست ، و مرا عزیز دار به عزت خودت که ستم ناپذیر است ، و حفظ کن مرا به دیده خودت ؟ خواب نگیرد. به پایان رسان کارم را با بریدگى از دیگران ، و عمرم را به آمرزش و معرفت خودت ختم کن . 2. خواندن زیارت حضرت على (ع ) السلام على الشجره النبوه و الدوحه الهاشمیه المضیئه المثمره بالنبوه المونقه بالامامه و على ضجیعیک ادم و نوح - علیها السلام - السلام علیک و على اهل بیتک الطیبین الطاهرین . السلام علیم على الملائکه المحدقین بک و الحافین بقربک یا مولاى یا امیرالمؤ منین ! هذا یوم الاحد و هو یومک و باسمک و انا ضیفک فیه و جارک فاضفنى یا مولاى و اجرنى فانک کریم تحب الضیافه و مامور بالاجاره فافعل ما رغبت الیک فیه و رجوته منک بمنزلتک و البیتک عندالله منزلته عندکم و بحق ابن عمک رسول الله - صلى الله علیه و اله و سلم و علیهم اجمعین - درود بر شجره نبویه و گلبن هاشمیه ، درخشان و بارور نبوت ، خرم به امامت ، و بر دو هم جوار قبرت : آدم و نوح - که بر آنان درود باد - درود بر تو و بر خاندانت که پاک و منزه اند و درود بر تو و بر فرشتگان اطراف تو و فرشتگان دور قبرت . یکشنبه است و روز توست و به نام توست و من در آن ، میهمان تو و پناهنده به توام . پس بپذیر مرا اى مولاى و پناه ده ؛ زیرا تو کریم هستى و میهمان را دوست دارى و دستور دارى به پناه دادن . پس به جاآور آنچه به سوى تو در آن مایل هستم و امید آن را از تو دارم ، به مقام خودت و خاندانت نزد خداو مقام خدا نزد شما و به حق پسر عمت رسول خدا - که درود خدا بر او و بر خاندان او باد - و بر همه ایشان درود باد.! 3. خواندن زیارت حضرت فاطمه (س ) السلام علیک یا ممتحنه امتحنک الذى خلقک فوجدک لما امتحنک صابره اناک مصدق صابر على ما اتى به ابوک و وصیه - صلوات الله علیها - و انا اسئلک ان کنت صدقتک الا الحتنى بتصدیقى لها لتسر نفسى فاشهدى انى ظاهر بولایتک و ولایه البیتک - صلوات الله علیهم اجمعین -. درود بر تو اى آزموده شده . خدایى که تو را آفرید. دریافت که در این آزمایش ، شکیبایى . من به تو ایمان دارم و صابرم بر آنچه پدرت و وصى او آورده اند - که درود خدا بر ایشان باد - و من از تو مى خواهم ، چون که به تو ایمان دارم که توفیق آنها را یابم تا دل شاد گردم . گواه باش که من به ولایت تو و ولایت خاندانت - که درود خدا بر ایشان باد - دل گرم هستم . زیارت دیگر آن حضرت : اسلام علیک یا ممتحنه امتحنک الذى خلقک قبل ان یخلقک و کنت لما امتحنک به صابره و نحن لک اولیا مصدقون و لکل ما اتى به ابوک - صلى الله و علیه و سلم - و اتى به وصیه - علیه السلام - مسلمون و نحن نسئلک . اللهم اذکنا مصدقین لهم ان تلحقنا بتصدیقنا بالدرجه العالیه لنبشر انفسنا بانا قد طهرنا بولایتهم - علیهم السلام -. درود بر تو اى آزموده شده . آزمودت خدایى که تو را آفرید. پیش از آن که تو بیافریند، و تو را در آنچه امتحان کرد، شکیبا یافت ؛ و ما دوستان ایمان آورند به شما و به هر چه که پدرت آورده - که درود بر او باد - قبول دارم و ما درخواست مى کنیم بارخدایا! که چون ما مومن به آنها هستیم ما را سبب این ایمان ، به درجه بلند برسانى تا خود را مژده دهیم که ما پاک شدیم و به ولایت ایشان - که سلام خدا بر ایشان باد. دوشنبه در رویانت فراوان آمده است که آخر روز دوشنبه و پنج شنبه ، اعمال انسان بر پیامبر (ص ) و امامان (ع )عرضه مى گردد. لذا مناسب است که لحظه هاى آخر این دو روز، به حسابرسى کارها سپرى گردد و توام با استغفار باشد. در روایتى از پیامبر اکرم (ص ) نقل شده است که فرموده : بندگان مومن ، هنگام عرضه عمل ، مورد آمررزش خداوند قرار مى گیرند؛ مگر با دیگران برادران دینى دشمنى و عداوت داشته باشند که در این صورت ، آمرزش آنان به تاخیر مى افتد تا از کینه و دشمنى دست بردارند. ( 65) خواندن دعاى روز بسم الله الرحمن الرحیم الحمد الله الذى لم یشهدا احدا حین فطر الالسماوات و الارض و لا اتخذ معینا حین برء النسمات لم یشارک فى الالهیه و لم یظاهر فى الوحد انیه کلت الالسن عن غایه صفته و العقول عن کنه معرفته و تواضعت الجبابره لهیبته و عنت الوجوه لخشیته و انتقاد کل عظیم لعظمته فلک الحمد متواترا متسقا و متوال یا مستوسقا و صلواته على رسوله ابدا و سلامه دائما سرمدا. اللهم اجعل اول یومى هذا صلاحا و واسطه فلاحا و اخره نجاحا و اعوذبک من الیوم اوله فزع و واسطه جزع و اخره وجع اللهم انى استغفرک لکل نذر نذرته و کل وعد وعدته و کل عهد عاهدته ثم لم اف به و اسئلک فى مظالم عبادک عندى فانما عبد من عبدک اوامه من امامک کانت له قبلى مظلمه ظلمتها اباه فى نفسه اوفى عرضه اوفى ماله اهله و ولده او غیبه اغتبیته بها او تحامل علیه بمیل او هوى او انفه او حمیته اورئا او عصبیه غائبا کان او شاهدا و حیا کان او میتا فقصرت یدى و ضاق وسعى عن ردها الیه و التحلیل منه . فاسئلک یا من یملک الحاجات و هى مستجیبه لمشیته و منسر عه الى ارادته ان تصلى على محمد و آل محمد و ان ترضیه عنى بما شئت و تهب لى من عندک رحمته انه لا تنقصک المغفره و لا تضرک الموهبه یا ارحم الراحمین . اللهم اولنى فى کل یوم اثنین یغمتین منک ثنتین سعاده فى اوله بطاعتک و نعمه فى اخره بمغفرتک یا من هو لا الاله و لبا یغفره الذنوب سواه و منسرعه الى ارادته به نام خداوند بخشنده مهربان سپاس از آن خدایى است که احدى را گواه نیاورد، هنگامى که آسمانها و زمین را بنیاد کرد و کمکى نگرفت ، هنگامى که مخلوقات و دم زنان را آفرید و هرگز در آفرینش و الهیت ، شریکى نگرفت . و کمک و پستیبانى در یگانگى نخواهد. زبانهااز غایت ستودنش ، لال است و خردها از ژرف معرفتش و گردن کشان از هیبت و شکوهش فروتن شوند، و چهره ها از ترس او به زیر، و هر بزرگى از عظمت او در مهار و مطیع . پس از آن توست سپاسى پیاپى و رشته دار و دنباله دار استوار و پایدار و رحمت او بر فرستاده اش جاوید، و درودش تا همیشه سرمد، بارخدایا! آغاز این روز مرا کامیابى قرار ده ؛ و پناه مى برم به تو از روزى که آغازش شیون و میانش بى تابى و پایانش دردناکى باشد. بار خدایا من آمرزش تو را خواهانم از هر نذرى که کردم و از هر وعده اى که دادم و از هر عهد و پیمانى که بسته ام و گسستم و به آن وفا نکردم ؛ و از و خواهانم اداى مظلمه هاى بندگانت را که عهد دارم ، هر کدام از بندگانت و کنیزانت که حقى بر عهده ام دارند و بر آنها ستم کرده ام ، در جان او یا ابرو و یا مال یا عیال و فرزند یا پشت سر آنها بد گفته ام یا بارى بر آنها نهاده ام از خواهش و هواى و هوس یا از سر بزرگى یا رشک یا خودنمایى یا تعصب ، حضور دارد یا غایب است ، و زنده است یا مرده ، اکنون دستم نمى رسد و نمى توانم به او پرداخت کنم و از او حلالیت بطلبم . از تو خواستارم ، اى آنکه حوائج را دارى و آنها را اجابت مى کنى ، و شتابان براى اراده تو، که رحمت فرستى بر محمد و خاندانش ، و او را از من راضى کنى به هر چه خواهى ، و برایم از نزد خودت ، رحمت ببخشى ؛ زیرا آمرزش از تو نکاهد، و بخشش ، تو را زیان نرساند، اى مهربان ترین مهربانان ! بار خدایا! به من ببخش هر روز دوشنبه را، دو نعمت از خودت ، جفت ، در آغازش خوش ‍ بختى و فرمانبردارى خودت و پایانش نعمت آمرزش تو باشد اى کسى که اوست معبود؛ و آمرزنده گناه ، جز او مفقود! 2. خواندن زیارت امام حسن (ع ) اسلام علیک یا بن رسول رب العالمین ، السلام علیک یا بن امیرالمؤ منین ، السلام علیک یابن فاطمه یا بن فاطمه الزهرا، اسلام علیک یا حبیب الله ، السلام علیک یا صفوه الله ، السلام علیک یا امین الله ، اسلام علیک یا حجه الله ، السلام علیک یا حجه الله ، اسلام علیک یا نور الله ، اسلام علیک یا صراط الله ، اسلام علیک یا بیان حکم الله ، السلام علیک یا ناصر دین الله ، اسلام علیک یا بیان حکم الله ، السلام علیک ایها البر الوفى ، السلام علیک ایها القائم الامین ، السلام علیک ایها العالم بالتاویل ، السلام علیک ایها الهادى الهدى ، السلام علیک ایها الطاهر الزکى ، السلام علیک ایها التقى التقى ، السلام علیک ایها الحق الحقیق ، السلام علیک ایها الشهید الصدیق ، السلام علیک یا ابا محمد الحسن بن على و رحمه الله و برکاته . درود بر تو اى فرزند رسول پروردگار جهانیان ! درود بر تو اى پسر امیرالمؤ منین ! درود بر تو اى پسر فاطمه زهرا! درود بر تو اى حبیب خدا! درود بر تو اى برگزیده خدا! درود بر تو اى امین خدا! درود بر تو اى درود بر تو اى حجت خدا! درود بر تو اى بیان حکم خدا! درود بر تو اى راه خدا! درود بر تو اى یاور دین خدا! درود بر تو اى سى پاک ! درود بر تو اى خوش ‍ کردار وفادار! درود بر تو اى قائم استوار! درود بر تو اى داناى تاویل ! درود بر تو اى رهبر رهیاب ! درود بر تو اى پاک پاکیزه ! درود بر تو اى پرهیزگار پاک دامن ! درود بر تو اى حق محقق ! درود بر تو اى شهید صدیق ! درود بر تو اى ابا محمد، حسن بن على و رحمت خداو برکاتش ! 3. خواندن زیارت امام حسین (ع ) السلام علیک یابن رسول الله ، السلام علیک یابن امیرالمؤ منین ، السلام علیک یابن سیده نساء العالمین ، اشهد انک قد اقمت الصلاه و اتیت الزکاه و امرت بالمعروف و نهیت عن المنکر و عبدت الله مخلصا و جاهدت فى سبیل الله و حق جهاده حتى اتیک الیقین فعلیک السلام منى مابقیت و بقى الیل و النهار و على البیتک الطیبین و الطاهرین . انا یا مولاى مولى لک و لال بیتک سلم لمن سالمکم و حرب و لمن حاربکم مومن بسرکم و جهرکم و ظاهر کم و باطنکم لعن الله اعداکم من الاولین و الاخرین و انا ابره الى الله تعالى منهم یا مولاى یا ابامحمد یا مولاى یا اباعبدالله ! هذرا یوم الاثنین و هو یومکما و باسمکما و انا فیه ضیفکما فاضیفانى و احسنا ضیافتى فنعم من استضعف به انتما و انا و انا فیه من جوارکم فاجیرانى فانکما ماموران بالضیافه والاجاره فصلى الله علیکما و آلکما الطیبین . درود بر تو اى پسر رسول خدا، درود بر تو اى پسر امیرالمؤ منین ، درود بر تو اى پسر سرور زنان عالم ، گواهى مى دهم که تو بر پا داشتى نماز را، زکات را دادى و امر به معروف کردى و از منکر بازداشتى ، و پرستیدى خدا را با اخلاص و جهاد کردى در راه خدا و به سزاوارى تا به حق و یقین رسیدى . بر تو باد درود من تا هستم و شب و روز هست ، و بر خاندان پاک و منزه ات . اى سرورم ! من وابسته تو و خاندانت هستم . سلامت جوى هر کسى هستم که تسلیم شماست . و نبرد مى کنم باکسانى که با شما نبرد کردند. معتقدم به راز شما و آشکار شما و عیان شما و نهان شما. لعنت خدا بر دشمنان شما از اولین تا آخرین و من به سوى خداى تعالى بیزارى مى جویم از آنها، اى مولایم اى ابا محمد، اى مولایم اى ابوعبدالله ! امروز، دوشنبه است و روز شماست و به نام شماست و من در آن مهمانم . من را مهمان کنید و خوب مهمانى کنید. چه خوب مهمانى مى شود کسى که شما میزبانش باشید، و من در آن پناهنده شمایم . من را پناه دهید؛ زیرا شما مامور به میهمان نوازى و پناه دادن هستید، درود خدا بر شما و خاندان شما که پاک اند! 4. روزه گرفتن سیره روزه پیامبر (ص ) چنین بود که روزهاى دوشنبه و پنج شنبه را روزه مى گرفت . در روایتى از ایشان نقل شده است که فرموده : در روز دوشنبه و پنج شنبه ، رفتار انسان عرضه مى شود و من دوست دارم کارهایم در حال روزه عرضه شود. ( 66) 5. زیارت اهل قبور ( 67) سه شنبه بسم الله الرحمن الرحیم الحمد الله الحمد حقه کما یستحقه حمدا کثیرا، و اعوذ به من شر نفسى ان النفس الاماره بالسوء الا ما ارحم ربى و اعوذ به من شر الشیطان یزیدنى ذنبا و ذنبى و احترز به من کل جبار فاجر و سلطان جائر و عدو قاهر و اللهم جعلنى من جندک فان جندک هم الغابلون و اجعلنى من جزبک فان حزبک هم المخلفون و اجعلنى من اولیائک لا خوف علیهم و لا هم یحزنون . اللهم اصلح لى دینى فانه عصمه امرى و اصلح لى خیرى فانها دار مقرى و الیها من مجاوره الئام مفرى و اجعل الحیاه زیاده لى فى کل خیر و الوفاه راحه لى من کل شى . اللهم صل على محمد خاتم النبین و تمام عده المرسلین و على اله الطیبن و الطاهرین و اصحابه و المنتخبین و هب لى فى الثلثاو ثلاثه لا تدع لى دنیا الا غفرته ، و لا غما الا اذهبته ، و لا عدواالادفعته بسم الله خیر الاسمابسم الله رب الارض و السما و استدفع کل مکروه اوله سخطه و استجلب کل محبوب و اوله رضاه فاختم لى منک بالغفران یا ولى الحسان . ( 68) به نام خداوند بخشنده مهربان سپاس از آن خدایى است و سپاس حق تواست ، چنانچه شایسته فراوان است . پناه مى برم به او از شر نفس اماره که نفس اماره ، بسیار وادار به بدى کند، مگر آنکه مهر ورزد پروردگارم و پناه برم به او از شر شیطان که مى خواهد گناه بر گناهانم افزاید، و به او حفظ خود جویم از هر جبار نابکار و پادشاه ستمکار و دشمن قهار. بار خدایا! قرارم ده از لشکر خود؛ زیرا لشکر تو پیروزند، و قرارم ده از حزب خودت ، که حزب تو همان رستگارانند. و قرارم ده از دوستانت ، که دوستان تو ترسى ندارند و اندوهى در دل ندارند. بارخدایا! اصلاح کن دینم را که نگه دارشان من است . و اصلاح کن برایم آخرتم را که خانه پایدار من است و آن گریز گاه از مجاورت فرومایگان است ؛ و قرارم ده زندگى من را مایه فروتنى بر خیر، و مرگم را آسایش من از هر شرى . بار خدایا! رحمتا فرس بر محمد، خاتم پیغمبران و مکمل شماره رسولان بر خاندانش که از پاکان و پاک نژادانند و بر یاران برگزیده اش ؛ و ببخش مرا در این روز سه شنبه سه چیز. مگذار برایم گناهى ، مگر که آن را بیامرزى و مگذار اندوهى ، مگر آنکه ببرى آن را، و دشمنى نگذار، مگر آنکه دفع نمایى آن را به وسیله نام خدا که بهترین هاست . من به نام خدا پروردگار زمین و آسمان ، مى خواهم دفع هر بلایى را که از آغازش خشم اوست ، و جلب مى کنم هر دلخواهى را که اولش رضاى اوست . پس سرانجام مرا آمرزش ده ، اى ولى احسان ! 2. زیارت امام سجاد، امام باقر، وامام صادق (ع ) اسلام علیک یا حزان علم الله ، السلام علیک یاتراجمه وحى الله ، السلام علیک یاائمه الهدى ، السلام علیک یا اعلام التقى ، السلام علیک یا اولاد رسول الله ، انتا اعرف بحقکم مستبصر بشانکم معاد لا عدائکم مولا اولیائکم بابى انتم و امى صلوات الله علیکم . اللهم انى اتوالى اخرهم کما توالیت اولهم و ابراء من کل ولیجه دونهم و اکفر بالحبت و الطاعوت و اللات و العزى . صلوات الله علیکم یا موالى و رحمته الله و برکاته . السلام علیک یاسید العابدین و سلاله الوصین ، السلام علیک یا باقر علم النبیین ، السلام علیک یا صادقا مصدقافى القول و الفعل . با موالى هذا یومکم و هو یوم الثلثاء و انا فیه ضیف لکم و مستجیر بکم فاضیفونى و اجیرونى بمنزله الله عندکم و البیتکم الطیبین الطاهرین . ( 69) درود بر شما اى خازنان دانش خدا! درود بر شما اى مترجمان وحى خدا! درود بر شما اى ائمه هدى ! درود بر شما اى نشانه هاى روشن تقوا! درود بر شما اى فرزندان رسول خدا من به حق شما عارف و به مقام شما بینا، دشمن دشمنان شما، و دوست دوستان شماییم . پدر و مادرم به قربان شما! درود خدا بر شما! خدایا! من دوست باشم اخر آنها را چنانچه دوست داشته باشم اول آنها را و بیزارم و از هر همدمى جز آنها، و کافرم به هر بت و طاغوت و لات و غرى . درود خدا بر شما اى سروران من و رحمت خدا و برکاتش ! و درود بر تو اى سید عابدان ونژاد و صیان ! درود بر تو اى شکافنده علم پیغمران ! درود بر تو اى صادق مصدق در گفتار و کردار! سروران من ! امروز، روز شماست و آن ، روز سه شنبه است و من در آن مهمان شما هستم و پناهنده به شما. مرا بنوازید و در پناه گیرید. به مقام خدا نزد شما و خاندانتان که پاک و پاکیزه اند! چهارشنبه 1. خواندن دعاى روز بسم الله الرحمن الرحیم الحمد الله الذى جعل اللیل لباسا و النوم سباتا و جعل النهار نشورا لک الحمد ان بعثتنى من مرقدى و لو شئت جعلته سرمدا حمدا دائما لا ینقطع ابدا و لا یحصى له الخلایق عددا. اللهم لک الحمد ان خلقت فسویت و قدرت وقضیت و امت و احییت و امرضت و شفیت و عافیت وابلیت و على العرش استوبت و على الملک احویت ادعوک دعا من ضعفت وسیله و انقطعت حیله و اقترب اجله و تدانى فى الدنیا امله و اشتدت الى رحمتک فاقته و عظمت لتفریطه حسرته و کثرت زلته و عثرته و خصلت لوجهک توبته فصل على محمد خاتم النبیین و على اهل بیته الطیبین الطاهرین ، وارزقنى شفاعه محمد - صلى الله علیه و اله - و لا تحرمنى صحبته انک انت ارحم الراحمین . اللهم اقض لى فى الاربعا اربعا اجعل قومى فى طاعتک و نشاطى فى عبادتک و رغبتنى فى ثوابک و زهدى فیما یوجب لى الیم عقابک انک لطیف لما تشاء. ( 70) به نام خداوند بخشنده مهربان سپاس از آن خدایى است که روز و شب را جامه و خواب را سبب آسودگى ساخته و روز را براى تکاپو نهاده . از آن توست سپاس که مرا از خوابگاهم ببر انگیختى ، و اگر خواسته بودى ، خواب مرا ابدى مى ساختى . سپاس آفریدى و سازمان دادى و مقرر کردى و گذراندى و میراندى و زنده کردى و بیمار نمودى ودرمان کردى به ساختگى و گرفتار کردى و به عرش ، استوارى و بر سلطنت ، پایدار، بخوانمت ، چون کسى که به وسیله اش سست است و چاره اش گسسته و کسى که مرگش نزدیک شده است و آرزویش در دنیا زیبانگیر او شده و به رحمت سخت نیازمند است و بزرگ است و براى تقصیرش حسرت او و بسیار است لغزش و افتش و براى خاتم پیامبران و بر خاندان پاک و پاکیزه اش ، و روزى کن بر من شفاعتش را - که درود خدا بر او و بر خاندانش - و دریغ مدار از من صحبتش را؛ زیرا تو مهربان ترین مهربانانى . خدایا! بر آور برایم در این روز چهارشنبه ، چهار حاجت را: نیرویم را صرف طاعت کن ، نشاطم را در عبادت خود، و رغبتم در ثواب خودت نه ، و بى میلى ام را بدان چه مایه دردناک توست ؛ زیرا تو بدان چه خواهى ، لطف کننده اى . 2. خواندن زیارت امام کاظم ، امام رضا، امام جواد و امام هادى (ع ) السلام علیک یا اولیا الله ، السلام علیک یا حجج الله ، السلام علیک یا نور الله فى الضلمات الارض ، السلام علیکم صلوانت الله علیکم و على البیتکم الطیبین و الطاهرین بابى انتم و امى لقد عبدتم الله مخلصین و جاهدتم فى الله حق جهاده حتى اتیکم الیقین فلعن الله اعدائکم من الجن و الانس اجمعین و انا ابراء الى الله و الیکم منهم یا مولاى یا براهیم موسى بن جعفر محمد بن على ، یا مولاى یا اباالحسن على بن موسى ، یا مولاى یا ابا جعفر محمد بن على ، یا مولاى یا اباالحسن على بن محمد، انا مولى لکم مومن بسرکم و جهرکم متضعف بکم فى یومکم هذا و هو یوم الا ربعا و مستجیربکم فاضیفونى و اجیرونى بالبیتکم الطبین و الطاهرین .! ( 71) درود بر شما اى دوستان خدا! درود بر شما اى حجت هاى خدا! درود بر شما اى نور خدا در تاریکى هغاى زمین ! درود بر شما! صلوات خدا بر شما و بر خاندان پاک و پاکیزه تان ! پدرم و مادرم به قربان شما! شما با اخلاص ‍ خدا را پرستیدید و در راه خدا جهاد کردید، چنانچه باید، تا به یقین رسیدند، لعنت کند خدا دشمنان شما را از جن و انس . همه را و من از آن به سوى خدا و شما بیزارى مى جویم .اى مولایم اى ابو ابراهیم ، موسى بن جعفر، اى مولایم ، اى ابولحسن ، على بن موسى ، اى مولایم ، اى جعفر، محمد بن على ! اى مولایم ، اى ابولاحسن ، على بن محمد! من وتابسته به شماییم و معتقدم به راز شما و آشکار شما، و پناهنده به شمایم در این روز که روز چهارشنبه است ، و پناهنده به شمایم . مرا بنوازید و پناه دهید به خانواده خودتان که پاک و پاکیزه اند. پنج شنبه خواندن دعاى روز بسم الله الرحمن الرحیم الحمد الله الذى اذهب اللیل مظلمابقدرته و جا بالنهار مصیرا برحمته و کسانى ضیائه و انا فى نعمته . اللهم فکما انقیتنى له فابقنى لا مثاله و صل على آل نبى محمد و اله و لا تقجعنى فیه و فى غیره من اللیالى و الایام بار تکاب المحارم و الکتساب الماثم و ارزقنى خیره و خیر ما فیه و خیر ما بعد و اصرف عنى شره و شرما فیه و شر ما بهده .اللهم انى بذمه الاسلام اتوسل الیک و بحرمه القران اعتمد علیک و بمحمد المصطفى - صلى الله علیه و اله - استشفع لدینک فاعرف اللهم ذمتى التى رجوت بها قضا حاجتى یا ارحم الرحمین ! اللهم اقیض لى فى الخمس خمسا لا یتسع لها الاکرمک و لا یطیقها و الانعمک سلامه اقوى بها على طاعتک و عباده استحق بها جزیل مثوبتک و سعه فى الحال من الرزق الحلال و ان تومنى فى موافق الخوف بامنک و تجعلنى من طوارق الموهوم و المغموم فى حصنک و صل على محمد و المحمد و اجعل توسلى به شافعا یوم القیامه نافعا انک انت ارحم الراحمین ! ( 72) به نام خداوند بخشنده مهربان سپاس از آن خدایى است که شب تا را به قدرت خود برد و روز روشن را به رحمت خود آورد، و افکند بر من پرتوش را و مرا قرین نعمتش نمود. بار خدایا! چنان که مرا بر این روز زنده گذاشتى ، براى مثال این روز زنده گذار، رحمت فرست بر پیامبر، محمد و خاندانش و، داغدارم مکن در این روز و دیگر شب ها و روز و دیگر شب ها و روزها به ارتکاب ها و احتساب گناهان ، و روزى ام را کن خیرش را و آنچه در آن است و خیر از آن را و بگردان از من شر آن را، و شر آنچه در آن است ، و شر بعد از آن را .خدایا! به عهد و رشته اسلام تو توسل مى جویم ، و به حرمت قرآن ، بر تو اعتماد مى کنم ، و به محمد مصطفى - که درود خدا بر او و خاندانش باد - نزد تو شفاعت مى خواهم ، به حساب آور خدایا! تعهدى را که بدان امیدوارم بر آوردن حاجتم هستم اى مهربان ترین مهربانان ! خدایا بر آور برایم در این روز پنجشنبه ، پنچ حاجتم که جز کرامت و سعى آن را ندارد، و جز نعمتت بر آن توانا نیست ؛ سلامتى که مرا نیروى طاعت دهد، و عبادتى که شایسته مزد فراوانم کند. و شایستگى در زندگى ام با روزى حلال ، و مرا امنیت دهى - هنگام ترس به امنیت خود، و از حوادث پر غم و اندوه و دژ خویش در آورى ؛ و رحمت فرست بر محمد و خاندانش و توسلم را به او شفیعم ساز و روز قیامت سودبخش ؛ زیرا تویى مهربتان ترین مهربانانى . خواندن زیارت امام حسن عسکرى (ع ) السلام علیک یاولى الله ، السلام علیک یا حجه الله و خالصته ، السلام علیک یاامام المومنین وارث المرسلین و حجه ربالعالمین صلى الله علیک و على البیتک الطیبین الطاهرین . یا مولاى یا ابا محمد الحسن بن على انا مولى لک و لال بیتک و هذا یومک و هو یوم الخمس و انا ضیفک فیه و مستجیر بک فیه فاحسن ضیافتى و اجارتى بحق البیتک الطیبین الطاهرین .( 73) درود بر تو اى ولى خدا! درود بر اى حجت خدا و خاصه او! درود بر تو اى امام مومنان و وارث رسولان و حجت خداى جهانیان ! رحمت فرست خدا بر تو و بر خاندان پاک و پاکیزه ات ! اى سرورم ، اى ابا محمد حسن بن على ! من وابسته به تو و خاندان توام ! و این روز توست که روز پنج شنبه است ؛ و من میهمان توام در آن و پناهنده به توام . خوب پذیراى ام کن ، و پناهم ده به حق خاندان پاک و پاکیزه ات . 3. روزه گرفتن ( 74) 4. صد مرتبه صلوات فرستادن بر پیامبر پیامبر اکرم (ص ) ( 75) 5. زیارت مزار شهیدان و مومنان ( 76) 6. خواندن این دعادر پایان روز استغفر الله الذى لااله الا هو حى القیوم و اتوب الیه توبه عید خاضع مسکن متسکین لا یستطیع لنفسه صرفا و لا عدلا و لا نفعا و لا ضرار و لا حیاه و لا موتا نشورا و صلى الله على محمد و عترته الطاهرین و الاخبار الطیبین الابرار و سلم تسلیما! ( 77) آمرزش خواهم از خدایى که نیست پرستیده شایسته اى جر او زنده و پاینده است و به او باز گردم ، بازگشتن بنده فروتن گدا و بیچاره که نتواند براى خود، کارى و دفاعى و سودى و زیانى و زندگى و مردگى و رستاخیزى و نیک و خوش رفتارش و درود فراوان بر آنها باد! جمعه شب و روز جمعه ، قداست خاصى در فرهنگ اسلامى دارد و تعبیرات زیبایى درباره آنها در روایات ، وارد شده است که از باب نمونه ، چند مورد را ذکر مى کنیم : 1. از میان روزها، خداوند جمعه را برگزید. 2. خورشید بر روزى با فضیلت تر ا زجمعه ، طلوع نکرده است . 3. انجام دادن کارهاى نیک و در روز جمعه ، دو برابر روزهاى دیگر پاداش و ارزش معنوى دارد. ( 78) 4. جمعه ، حق و احترامى دارد که نباید ضایع شود. 5. کسى که در شب جمعه و روز جمعه بمیرد، شهید از دنیا رفته است . ( 79) شب جمعه 1. صلوات فرستادن از امام صادق (ع )نقل شده است : شب جمعه ، فرشتگانى از آسمان نازل مى شوند که قلم و کاغذ در دست دارند و تاشب شنبه ، چیزى جز صلوات نمى نویسند. ( 80) 2. غسل 3. خواندن دعاى کمیل 4. ده مرتبه خواندن این دعا یا دائم الفضل على البریه ، یا باسط الیدین بالعطیه ، یا صاحب المواهب السنیه ، صل على محمد و اله خیر الورى سجیه ، و اغفرلنا یا ذاالعلى فى هذه العشیه . اى آن که احسانت همیشه بر خلق ، ریزان است ، از آن که دو دستت به عطا بخشى باز است ! اى صاحب بخشش هاى ارجمند! رحمتت فرست بر محمد و خاندانش ، بهترین بشر در پندار و نهاد و بیامرز ما را اى صاحب علو مقام در این شب .! روز جمعه خواندن دعاى روز بسم الله الرحمن الرحیم الحمد الله الاول قبل الانشا و الاحیتا و الاخر بعد فنا الاشیا العلم الذى لا ینسى من ذکره ، و لا ینقص شکره و لا یجیب من دعا و لا یقطع رجاه . اللهم انى اشهدک و کفى بک و شهیدا و اشهد جمیع ملائکتک و سکان سماواتک وحمله عرشک و من بعثت من انبیاتک و رسلک و انشات من اصناف خلقک انى اشهد انک انت الله لا اله الا انت وحدک لا شریک لک و لا عدیل و لا خلف لقولک و لا تبدیل و ان محمد - صلى الله و علیه و اله - عبدک و رسولک ادى ما حملته الى العباد و جاهد فى الله - عز و جل - حق الجهاد و انه بشر بما هو حق من آل ثواب و انذر بما صدق من العقاب . الهم ثبتنى على دینک ما احیبتنى و لا تزع قلبى بعد اذ هدیتنى و هب لى من لدنک رحمه انک انت الوهاب . صل على محمد و آل محمد و اجعلنى من اتباعه و شیعته واحشرنى فى زمره و وقفنى لادا فرض الجمعات و ما اوجبت و من بعثت من انبائک و رسلک و انشات مکن على فیها من الصاعات و قسمت لاهلیها مالعطا فى الیوم الجزا انک انت العزیز الحکیم ! ستایش خدایى راست که آغاز هستى است و پیش از پیدایش زندگى ، و پایان است و پس از فنا همه چیز دانایى که یاد نبرد هر که یادش کند، و نکوهیده از آن که شکرش نماید. و نومید نسازد هر که او را بخواند و قطع امید نکند کسى را که به امیدش باشد. خدایا من گواهت گیرم و تو گواهى کافى هستى و گواه مى گیرم همه فرشتگانت و ساکنان آسمانت و حاملان عرشت را و هر که از پیغمبران و رسولانت را که بر انگیختى و آفریدى از انواع خلقت که گواهى مى دهم که تو خدایى و نیست شایسته پرستشى جز تو، و نه به تخلفى در گفتار توست و نه تبدیلى ، به این که محمد - که درود خدا بر او و خاندان او باد - بنده و رسول توست و رسانده است آنچه به او تکلیف کردى که به بندگانت و جهاد کرده براى تو خداى - عز و جل - حق جهاد را و او مژده داد به آنچه درست است از ثواب و ترساند از آنچه راست است و عقاب . بارخدایا! مرا ثابت دار بر دینت تا زنده ام و کج مکن دلم را پس از آن که رهنمایى ام کردى . و ببخش به من از نزد خودت رحمت ؛ زیرا تو بسیار بخشنده اى . رحمت فرس بر محمد و خاندانش ، و مرا از پیروان و شیعیان او ساز. و در گروهش محشور کن و بر من توفیق اداى فرایض ‍ جمعه ها را و آنچه لازم کردى بر من در آنها از اطاعت را و عطا کن و آنچه را بر اهل آنها از عطاها در روز جزا تقسیم کردى ، زیرا تویى عزیز حکیم ! 2. خواندن زیارت امام زمان (عج ) السلام علیک یاحجه الله فى الرضه ، السلام علیک یاعین الله فى خلقه ، السلام علیک یا نورالله الذى یهتدى به المهتدون و یفرج به خن المونین ، السلام علیک یاایها المذهب الخائف ، السلام علیک یا ایها اولى الناصح ، السلام علیک یاسفینه النجاه ، السلام علیک یاعین الحیاه ، السلام علیک صلى الله علیک و على البیتک الطیبین الطاهرین ، السلام علیک عجل الله لک ما وعدک من النصر و ظهور الامر . السلام علیک یامولاى انا مولاک عارف باولیک و اخریک و اتقرب الى الله تعالى بک و البیتک و انتظر ظهورک و ظهور الحق اتقرب الى الله تعالى بک و البیتک و انتظر ظهورک و ظهور الحق على یدیک و اسئل الله ان تصلى على محمد و آل محمد و ان یجعلنى من المنظرین لک و التابعین و الناصرین لک على اعدائک و المستشهدین بین یدیک جمله اولیائک ، یا مولاى یا صاحب الازمان صلوات الله علیک على یدیک و اسئل الله ان تصلى على محمد و آل محمد و ان یجعلنى من المنظرین لک و التابعین و الناصرین لک على اعدائک و المستشهدین بین یدیک جمله اولیائک ، یا مولاى یا صاحب الازمان صلوات الله علیک و على البیتک ! هذا یوم الجمعه و هو یومک المتوقع فیه ظهورک و الفرج فیه للمومنین على یدئک و قتل الکافرین بسیفک و انا یا مولاى فیه ضیفک و جارک و انت یا مولاى کریم من اولاد الکریم و مامور بالضیافته و الاجاره فاضفنى و اجرنى صلوات الله علیک و على اهل بیتک الطاهرین . درود بر تو اى حجت خدا در زمینش ، درود بر تو اى دیده خدا بر خلقش ، درود بر تو اى اى نور خدا که ره یابند بدان ، ره جویان ، و گشایش شود بدان بر مومنان ! درود بر تو اى خوش نهاد هراسان ! درود بر تو اى دوست خیرخواه ! درود بر تو اى رحمت خدا بر تو خاندان تو اى چشمه حیات ! درود بر تو اى ، بشتابد خدا برایت انچه را به تو وعده کرده از یارى و ظهور امر امامت . درود بر تو اى مولاى من ! من وابسته به توام . عارف به آغاز انجامت ، تقرب جویم به خداى تعالى به تو و خاندن تو و انتظار ظهورت و ظهور حق را به دستت دارم . و از خدا مى خواهم که رحمت فرستد بر محمد و خاندانش و مرا از منتظران تو مقرر دارد و از پیروان و یاران تو علیه دشمنانت ، و از دوستانى که در رکاب تو شهادت مى رسند. اى مولاى من ، اى صاحب الزمان ! صلوات خدا بر تو و بر خاندانت این روز جمعه و روز توست که در آن ، توقع ظهورت مى رود و فرج براى مومنان به دست مى آید و کشتار کافران به شمشیرت و من اى سرور من ! در آن ، میهمان توام و پناهنده به تواى سرورم ، کریم و کریم زاده اى . مامور مهمان نوازى و پناه دادن . مرا مهمان کن و پناهم ده . صلوات خدا بر تو و بر خاندانت باد.! 3. خواندن دعاى ندبه 4. غسل جمعه 5. نظافت (استحمام ، کوتاه کردن ناخن ، پوشیدن لباس تمیز، استعمال بوى خوش و ... ) 6. هدیده دادن به خانواده 7. فرستادن هزار مرتبه صلوات 8. خواندن زیارت نامه امام حسین (ع ) 9. اموزش معارف اسلامى و مسائل دینى در روایتى امام صادق (ع )از پیامبر (ص ) نقل فرموده است : واى بر مسلمانى که در هفته ، روزى را براى آشنایى با مسائل اعتقادى و دینى قرار ندهد! و در حدیث دیگرى ، حضرت ، آن روز را تعیین نموده و چنین مى فرماید: واى بر مسلمانى که در هفته ، جمعه را براى گرفتن دستورات دینى و الهى خالى نگذارد! 10. شرکت در نماز جمعه در روایت آمده است : ترک نماز جمعه ، باعث محرومیت دل مى شود. 11. خواندن دعاى سمات در آخر روز (عصر). فصل سوم : برنامه ماه هاى سال آغاز ماه نو ان عده الشهور عند الله اثنا عشر شهرا تعداد ماه هاى نزد خداوند، دوازده ماه است . ( 81) امام صادق (ع ) در تفسیر این آیه فرمود: این دوازده ماه عبارتند از: محرم ، صفر، ربیع الاول ، ربیع الثانى ، جمادى الاول ، جمادى الثانى ، رجب ، شعبان ، رمضان ، شوال ، ذى قعده ، ذى حجه .( 82) شایان ذکراست که این ماه ها یک در میان ، 29 روز و 30 روزند. سال قمرى 354 روز و 8 ساعت و 48 دقیقه است . قبل از پرداختن به اعمال هر ماه ، آدابى که در آغاز هر ماه ، انجام آن نیک است ، ذکر مى کنیم : 1. خواندن دعا هنگام دیدن ماه از امیرالمؤ منین (ع ) نقل شده است که فرموده : وقتى ماه در شب اول ماه را دیدى ، این دعا را بخوان : اللهم اسئلک خیر هذا الشهر و نوره و نضره و برکته و طهوره و رزقه و اسئلک خیر ما فیه و خیر ما بعده و اعوذ بک من شر ما فیه و شرما بعد. اللهم ادخلنهه علینا بالامن و الایمان و الاسلامه و الاسلام و البرکه و التقوى والتوفیق لما تحب و ترضى . خدایا به درستى که من درخواست مى کنم از تو خیر این ماه و نور و برکت و پاکى و رزق و روزى این ماه را. و درخواست و خواهش مى کنم از تو خیر آنچه را در بعد آن است ؛ و پناه مى برم به تو از شر آنچه در این ماه و شر آنچه بعد از این ماه است . بارخدایا! داخل کن من رااین ماه را به امنیت و ایمان و سلامت و اسلام و برکت و تقوا و توفیق در آنچه که دوست دارى و به آن خشنود مى شوى . 1. نماز شب اول ماه نماز شب اول ماه ، دورکعت است و در هر رکعت ، بعد از سوره حمد، سوره انعام خوانده مى شود. 2. خواندن نماز روز اول ماه این نماز نیز دو رکعت است . در رکعت اول ، سوره ، حمد و اخلاص و در رکعت دوم ، سوره حمد و قدر خوانده مى شود. بعد از نماز، هر مقدار که انسان مى تواند، صدقه بدهد، که با این عمل ، سلامت آن ماه را براى خویش ‍ خریده است . 4. روزه داشتن در ماه ، روزه در روزهاى زیر مستحب است : الف ) نخستین پنج شنبه هر ماه . ب ) اولین چهارشنبه از دهه دوم هر ماه ، ج ) آخرین پنج شنبه هر ماه ، د) روزهاى سیزده ، چهاردهم و پانزدهم هر ماه که اصطلاحا ایام البیض نامیده مى شوند. محرم الاحرام محرم که فرامى رسید، پدرم خندان دیده نمى شد. (امام رضا (ع ) ) محرم ، از ماه هاى حرام است که جنگ در آن تحریم شده است . پیش از اسلام نیز عرب ، جنگ را در این ماه کنار مى گذاشت . لذا بدین اسم نامگذارى شده است . ( 83) این ماه در مکتب شیعه ، یادآور حماسه سرخ امام حسین (ع )و یارانش و خطبه هاى آتشین امام سجاد (ع )و حضرت زینب (س ) است . این ماه ، ماه خاطره هاى تلخ پیامبر (ص )، ماه عزادارى بر شهیدان کربلا و بالاخره ، ماه پیروزى خون بر شمشیر است . در روایتى از امام رضا (ع )چنین نقل شده است : وقتى محرم رسید، پدرم خندان دیده نمى شد و حزن و اندوه ، تا پایان دهه اول بر او غالب بود و روز عاشورا، روز حزن و مصیبت و گریه ایشان بود. ایشان در سخنى دیگر فرموده اند: کسى که عاشورا، روز مصیبت و اندوه و گریه اش باشد، خداوند، قیامت را روز شادى و سرور او قرار خواهد داد. البته منظور، عزادارى با نیت پاک و خالص و به دور ار هر انگیزه غیر الهى است . شب اول ماه 1. نماز گزاردن . براى این شب ، چند نماز نقل شده که یکى از آنها چنین است ؛ دو رکعت نماز و در هر رکعت ، بعد از حمد، یازده مرتبه سوره اخلاص خوانده شود. در فضیلت نماز شب اول محرم چنین نقل شده است : خواندن این نماز و روزه داشتن روز آن ، موجب امنیت است و کسى که این عمل را به جا آورد، گویا تمام سال بر کار نیک ، مداومت داشته است .( 84) 2. شب زنده دارى 3. دعاو نیایش روز اول ماه 1. روزه داشتن . در باره اول ماه محرم از امام باقر (ع )نقل شده است که هرکس این روز را را روزه بدارد، خداوند، دعایش را اجابت مى کند، همان گونه که دعاى زکریا (ع )را اجابت نمود. 2. نماز گزاردن . دو رکعت نماز خوانده شود و پس از آن ، سه بار خواند: دعاى که ابتداى آن چنین است : اللهم انت القدم و هذه سنه جدید فاسئلک فیها العصمه من الشیطان والقوه على هذه النفسى الاماره بالسوء ... بارالها! تو خداى قدیم و جاودانى و این سال ، سال نو است . از تو مى خواهم که از شیطان ، مصون بمانم و بر نفس اماره ، چیره گردم ... روز سوم ماه 1. روزه داشتن . از پیامبر اکرم (ص ) در باره روز سوم محرم نقل شده است که هر کس این روز را روزه بگیرد، خداوند، دعایش را اجابت مى کند. روز هفتم ماه روزه داشتن . روز نهم ماه تاسوعا و روز محاسره امام حسین (ع )و یارانش . ( 85) بزرگداشت قمر بنى هاشم ، حضرت ابوالفضل العباس . شب دهم 1. نماز گزاردن . چند نماز براى این شب در روایات وارد شده است که یکى از آنها چنین است : چهار رکعت نماز و در هر رکعت بعد از حمد، پنچاه بار سوره اخلاص خوانده شود، پس از پایان نماز نیز هفتاد بار ذکر زیر خوانده مى شود. سبحان الله و الحمد الله و لا اله الا الله و الله اکبر و لا حول ولا قوه الا بالله العلى العظیم . منزه است خداى و حمد و ستایش براى خداست و معبودى نیست جز خداو بزرگ است و قوه و قدرتى جز براى خداوند والا و بزرگ نیست . 2 شب زنده دارى در کنار قبر امام حسین (ع ) 3. خواندن دعا ونیایش ( 86) روز دهم . عاشورا و روز شهادت امام حسین (ع ) و یارانش در سال 61 ق 1. عزادارى . از امام رضا (ع )در مورد روز عاشورا نقل شده است که هر کس ‍ کار و کوشش را دراین روز رها کند، خداوند خواسته هایش را براآورد؛ و کسى که آن را با حزن و اندوه سپرى کند خداوند، قیامت را روز خوشحال ى او قرار مى دهد. ( 87) 2. خواندن زیارت امام حسین (ع ). ( 88) 3. ترک روزه . روز این روز، کراهت دارد؛ ولى بهتر است بدون قصد روزه ، تا بعد از نماز عصر از خوردن و آشامیدن خودارى شود. 4. آب دادن به زائرین امام حسین (ع ) 5. خواندن هزار مرتبه سوره اخلاص 6. خواندن زیارت عاشورا 7. گفتن هزار مرتبه اللهم العن قتله الحسین (ع ) ( 89) روز بیست و یکم ماه عروسى حضرت على (ع )و حضرت فاطمه (س ) در سال سوم هجرى . روزه این روز مطلوب است . ( 90) روز بیست و پنجم ماه شهادت حضرت سجاد (ع )در سال 94 ق . صفر در نامگذارى این ماه ، دو جهت گفته شده است : 1. از صفره گرفته شده است ؛ زیرا زمان انتخاب نام ، مقارن فصل پاییز و زردى برگ درختان بوده است . 2. از صفر (خالى ) گرفته شده است ؛ زیرا مردم پس از پایان گرفتن ماه هاى حرام ، روانه جنگ مى شدند و شهرها خآل ى مى شد. این ماه ، معروف به نحو است . از پیامبر (ص ) در باره ماه صفر، چنین نقل شده است : هر کس خیر تمام شدن این ماه را به من دهد، بشارت بهشت را به او مى دهم . لذا در این ماه ، به دادن صدقه اهتمام بیشترى شود و براى ایمنى از بلاها؛ دعاى زیر هر روز ده مرتبه خوانده شود: یا شدید القوى و یا شدید الحمال ، یا عزیز، یا عزیز، یا عزیز ذلک بعظمتک جمیع خلقک فاکفنى شر خلقک ، یا محسن یا جمیل یا نعیم یا منفصل یا لا اله اله الا انت سبحانک انى کنت من الظامین فاستحبا و نجیبنا و الغم و کذلک ننجى المومنین و صلى على محمد و اله الطیبن ! اى سخت نیرو، و اى سختگیر! عزیز، عزیز! خوارند از بزرگى ات همه خلقت ، پس کفایت کن از من به شر خلق خودت را اى احسان بخش اى نیکوکار اى نعمت بخش اى عطاده ، اى که معبودى جز تو نیست منزهى تو! به راستى من از ظالمین ، اجابت کردیم برایش و نجاتش دادیم از غم و همچنین نجات دهیم مومنان را، و رحمت کند خدا بر محمد و آل پاک و پاکزه اش . روز اول ماه شهادت زیدبن على بن حسین در سال 121 ق . روز سوم ماه ولادت امام باقر (ع )در سال 57 ق . نماز گزاردن . دو رکعت نماز که در رکعت اول ، سوره حمد و فتح ، و در رکعت دوم ، سوره حمد و اخلاص خوانده شود. پس از نماز الف ) صد مرتبه صلوات ب ) صد مرتبه اللهم العن اباسفیان ج ) ثصد مرتبه بگو استغفار شود و از خداوند متعال ، طلب حاجت شود. للّه للّه آشنایى با زندگى امام باقر (ع )للّه للّه للّه ولادت امام محمد باقر (ع )در اول ماه رجب ، یا سوم ماه صفر سال 57 هجرى ، قمرى در مدینه بوده است . ایشان در روز دوشنبه هفتم ذى حجه سال 114 هجرى ، در مدینه وفات نمود، بارگاه نورانى آن حضرت ، قبرستان بقیع ، و مدت عمر ایشان : 57 سال است . پدر بزرگوارش ، امام سجاد (ع )و مادرش فاطمه دختر امام حسین (ع )بود. آن حضرت ، ابن الخیرتین و علوى بین علویین بود، فرزندان آن حضرت عبارتند از: جعفر، عبدالله ، ابراهیم ، عبدالله ، على ، زینب ، ام سلیمه . دوره امامت آن حضرت و فرزند بزرگوارش ‍ امام صادق (ع )مقارن با تبلیغات سرى بنى عباس و درگیرى آنان با حامکمان بنى امیه بود. بدین جهت ، فرصتى مناسب ، براى این دو امام در نشر دین و تعلیم به وجود آمده است . امامت آن حضرت ، نه یا ده سال به طول انجامید . زمامداران غاصب در دوره ایشان عبارتند از: ولید بن عبدالملک .، سلیمان بن عبدالملک ، عمر بن عبدالعزیز، یزیدبن عبدالملک ، هشام عبدالملک . از سخنان آن حضرت است : عالم ینفع بعلمه افضل مکن السمیع الف عابد. ( 91) دانشمندى که از دانش او سود برده شود، از هفتاد هزار عبادت کننده برتر است . روز هفتم ولادت امام موسى کاظم (ع )در سال 128 ق . روز بیست ماه اربعین حسینى . بازگشت اسیران حادثه کربلا به کوفه . خواندن زیارت امام حسین (ع ). خواندن زیارت اربعین در روایتى از امام عسکرى (ع )، خواندن زیارت اربعین ، نشانه مومن بر شمرده مى شود. روز بیست و هشتم ماه رحلت پیامبر اکرم (ص ) در سال 11 ق . شهادت امام حسن مجتبى (ع )در سال 50 ق . 1. عزادارى و سوگوارى کردن . ( 92) روز سى ام ماه شهادت حضرت رضا (ع ) در سال 203 ق . البته ، تاریخ شهادت ، آخر ماه صفر نقل شده و معلوم نشد در سال شهادت ، این ماه بیست و نه روز بود است یا سى روز. للّه للّه آشنایى با زندگى امام رضا (ع )للّه للّه للّه حضرت رضا (ع )در روز 11 ذى حجه سال 148 هجرى در مدینه به دنیا آمد و در آخر صفر سال 203 هجرى در طوس در سن 55 سالگى به شهادت رسید. بارگاه ملکوتى آن حضرت در مشهد مقدس است پدربزرگوارش حضرت موسى بن جعفر (ع )و مادرش ام البنین (نجمه ) نام داشت . شیخ مفید و طبرسى گفته اند: امام رضا (ع )یک فرزند داشت و نام او محمد بن على بود امامت آن حضرت ، بیست سال بود که ده سال آن در خلافت هارون الرشید، پنج سال ؛ رحکومت امین و پنج سال ؛ رحکومت مامون واقع شد. وقتى مامون روى کار آمد، از حضرت رضا دعوت کرد تا به مرو بیاید و به این دعوت ، اصرار ورزید تا این که در سال 200 ق . حضرت مدینه را ترک و به مقصد مرو حرکت کرد. حوادث مهم این سه سال عبارتند از: 1. عبور حضرت از نیشابور و خواندن حدیث سلسله الذهب در جمع مردم آن سرزمین ؛ 2. قبولى مشروط ولایت عهدى مامون در سال 201 ق . ماظرات علمى حضرت با علماى ملل و ادیان ؛ 4. رفتن حضرت براى اداى نماز عید فطر و برگرداندن ایشان به دستور مامون . بخشى از کلمات گهربار ایشان ، در مجموعه هاى مستقل گرد آورى شده و موجود است و برخى آنها عبارت اند از: 1. عیونالاخبار الرضا (ع )، شیخ صدوق ؛ 2. مسند الام الرضا (ع ) عزیزالله عطاردى ؛ از سخنان آن حضرت است : ان الامامه اساس الاسلام النامى . امامت و رهبرى ، اساس و پایه اسلام بالنده است . ربیع الاول روز اول ماه هجرت پیامبر (ص ) از مکه به مدینه در سال سیزدهم بعثت . 1. روزه داشتن . 2. خواندن زیارت پیامبر (ص ) و حضرت على (ع ). روز هشتم ماه شهادت امام حسن عسکرى در سال 260 ق . 1. خواندن زیارت امام حسن عسکرى (ع ) و امام زمان (ع ). روز نهم 1. غسل . 2. شکر و عبادت خداوند متعال . 3. پوشیدن لباس نو. 4. گشاده دستى بر خانواده . 5. اطعام دوستان و شاد نمودن آنها. روز دهم وفات عبدالمطلب در سال 8 عام الفیل . ازدواج پیامبر (ص ) با خدیجه در سال 25 عام الفیل . 1. روزه داشتن . روز دوازدهم ماه ورود پیامبر اکرم (ص ) به مدینه در سال سیزدهم بعثت . انقراض دولت بنى امیه در سال 131 ق . 1. روزه داشتن . 2. نماز گزاردن . دو رکعت نماز به این ترتیب در رکعت اول ، بعد از سوره حمد، سه مرتبه سوره کافران ، و در رکعت دوم . بعد از حمد سه مرتبه سوره توحید خوانده شود. روز چهاردهم ماه 1. روزه گرفتن . روز هفده هم ماه میلاد پیامبر اکرم (ص ) در عام الفیل . ولادت امام جعفر صادق (ع ) در سال 83 ق . 1. غسل . 2. روزه داشتن . از چهار روز ممتاز است است که ثواب روزه داشتن در آن ، معادل ثواب شصت سال روزه رفتن است . 3. نماز گزاردن . به دو رکعت به هنگام بالا آمدن خورشید. بدین شرح : در هر رکعت ، بعد از حمد، ده مرتبه سوره قدر و ده مرتبه سوره توحید خوانده شود. 4. خواندن زیارت پیامبر اکرم (ص ). خواندن زیارت حضرت على (ع ). 6. گرامى داشتن این روز (جشن و سرور ) آشنایى با زندگى حضرت رسول (ص ). حضرت محمد (ص )، دو روز جمعه 17 ربیع الاول عام الفیل در مکه مکرمه به دنیا آمد و در 28 صفر سال 11 هجرى قمرى در مدینه منوره رحلت نمود و در آنجا به خاک سپرده شد. مدت عمر ایشان 63 سال بود. مادر آن حضرت ، آمنه دختر وهب و پدرش عبدالله فرزند عبدالمطلب بود.پدر را قبل از ولادت و مادر را در پنج سال گى از دست داد. سرپرستى ایشان را عبدالمطلب و سپس ابوالطالب بر عهده داشتند: مورخان ، فرزندان آن بزرگوار را هفت تن ذکر نموده اند: 1. قاسم ، 2. عبدالله ، 3. رقیه ، 4. زینب ، 5. ام کلثوم ، 6. فاطمه (س )، 7. ابراهیم . از فرزندان پیامبر (ص ) بجز ابراهیم که مادرش ماریه بود، بقیه از خدیجه س ‍ متولد شدند. و غیر از حضرت فاطمه (س ) سایر فرزندان حضرت ، در زمان حیات او از دنیا رفتند. زندگى سراسر نور پیامبر (ص ) را مى توان به دو دوره تقسیم کرد: 1. قبل از بعثت پنج سال از عمر شریف پیامبر (ص ) در کودکى در صحرا، نزد قبیله بنى سعد سپرى شد. دوران جوانى ،مدتى به شبانى و مدتى نیز به تجارت مشغول بود و در این مدت سفرهایى به خارج از مکه داشت . رسول خدا (ص ) در 25 سال گى با خدیجه (س ) ازدواج کرد. 2. بعد از بعثت . آن حضرت در سن چهل سالگى در 27 رجب 40 عام الفیل به پیامبرى مبعوث شد. مدت پیامبرى ایشان 23 سال به طول انجامید که سیزده سال از این مدت را در مکه گذراند. بعضى از رویدادهاى مهم این دوره عبارت است از: 1) علنى ساختن دعوت پس از گذشت سه سال از بعثت ؛ 2) هجرت جمعى از مسلمانان به حبشه ؛ 3) محاصره اقتصادى سیاسى پیامبر (ص ) و یارانش به مدت سه سال ، و حادثه شعیب ؛ 4)وفات عبدالمطلب ، ابوطالب و خدیجه ، حامیان پیامبر (ص ) 5)پیمان حضرت با گروهى از خزرجیان مدینه 6) معراج پیامبر (ص ) 7) هجرت پیامبر (ص ) به مدینه در اول ربیع الاول 53 عام الفیل . همچنین ده سال آخر رسالت ، در مدینه گذشت ، برخى از حادثه هاى مهم این مدت ، عبارت است از: 1)ایجاد تشکل سیاسى ، با ساختن مسجد، فرستادن سفیر، برپایى نماز جمعه و ... 2)جنگ هاى متعدد با مشرکان قریش و یهودیان . 3) فتح مکه ؛ 4) جریان غدیر و تعیین وصى و خلیفه ، براى اتمام رسالت و اکمال دین و اتمام نعمت . سیره پیامبر گرامى ، در زندگى فردى ، اجتماعى ، معنوى و ... بهترین الگو براى مسلمانان است و کتابهایى نیز در این موضوع ، نوشته شده است که برخى از آنها اشاره مى شود: 1. سنن النبى ، سید محمد حسین طباطبائى - به فارسى ترجمه شده است . 2. سیره نبوى . مرتضى مطهرى . 3. سیره نبوى ، مصطفى دلشاد تهرانى . 4. چهل حدیث سنت نبوى ، جواد محدثى از سخنان آن حضرت است : لیس منا من عیش مسلما او ضره او ماکره . از ما نیست آن که بر مسلمانى دغل کند یا آسیب رساند و یا نیرنگ زند. ربیع الثانى روز هشتم ماه ولادت امام حسن عسکرى (ع ) در سال 232 هجرى . 1. روزه داشتن . آشنایى با زندگى امام حسن عسکرى (ع ) امام حسن عسکرى (ع )، در هشتم ربیع الثانى سال 232 هجرى در مدینه به دنیا آمد و در هشتم ربیع الاول سال 260 هجرى ، در 28 سالگى به شهادت رسید. قبر مطهر آن حضرت سامرا واقع است . پدر بزرگوارش امام هادى (ع )و مادرش حدیثه نام داشت . تنها فرزند ایشان ، حضرت مهدى (عج ) است . امامت ایشان را با سه تن از خلفاى عباسى به نام هاى معتز، مهتدى و معتمد، مقارن بود. ( 93) از سخنان آن حضرت است : لیس من الادب اظهار الفرقرارم ده عند المحزون . ابراز شادى نزد انسان محزون ، بى ادبى است . جمادى الاول روز پنجم ولادت حضرت زینب (س ) در سال 5 ق . روز سیزدهم ماه شهادت حضرت زهرا (س ) در سال 11 ق طبق نقلى . 1. خواندن زیارت حضرت زهرا (س ). روز پانزدهم ماه ولادت امام سجاد (ع )در سال 36 ق . فتح بصره به دست حضرت على (ع ) در همان سال . 1. خواندن زیارت حضرت على (ع ). 2. خواندن زیارت حضرت زهرا (س ) ( 94) 3. خواندن زیارت امام سجاد (ع ). ( 95) 4. روزه داشتن . ( 96) آشنایى با زندگى امام سجاد (ع ) حضرت سجاد (ع )، در 15 جمادى الاول و یا در 36 و یا 5 شعبان سال 38 هجرى در مدینه به دنیا آمد و در 12 و یا 18 سال 94 و یا 95 هجرى وفات نمود. مدت عمر آن حضرت ، بنا به نظر مشهور، 57 سال است ، پیکر آن امام بزرگوار، در قبرستان بقیع مدفون شده است . پدر بزرگوار آن حضرت ، امام حسین (ع )و مادرش شهربانو (دختر یزدگرد ) بود. شیخ مفید، تعداد فرزندان حضرت را پانزده تن ذکر کرده که عبارتند از: محمد، عبدالله ، حسن ، حسین ، رید، حسین اصغر، عبدالرحمن ، سلیمان ، على ، خدیجه ، محمد اصغر، فاطمه ، عالیه ، ام کلثوم . زندگى حضرت را مى توان به دو بخش تقسیم کرد. 1. دوره قبل از امامت : در این دوره با جد خود امیرالمؤ منین (ع )عموى بزرگوارش امام حسن (ع )و پدرش همراه بود. مهم ترین حادثه این دوره ، واقعه کربلا بود که حضرت سجاد (ع )از نقش آفرینان آن بود. 2. دوره بعد از امامت : حاکمان جور این مقطع زندگى آن حضرت عبارتند از: یزید بن معاویه ، معاویه بن یزید، مروان بن حکیم ، عبدالملک بن مروان و ولید بن عبدالملک . بعضى از دعاها و سخنان ایشان ، و در مجموعه هاى مستقل ، موجود است . از جمله : 1. صحیفه سجادیه (مجموعه اى از دعاهاى آن حضرت ). 2. رساله الحقوق . از سخنان آن حضرت است : من قتع بما قسم الله له فهو من اغنى الناس . کسى که به روزى الهى قانع باشد. ثروتمندترین انسان هاست . جمادى الثانى چهار رکعت نماز در این ماه وارد شده است هر زمان مى توان آن را به جاآورد که ترتیب آن به شرح زیر است : الف ) در رکعت اول ؛ بعد از حمد، آیه الکرسى و 25 مرتبه سوره قدر. ب ) در رکعت دوم ، بعد از حمد، سوره تکاثر و 25 مرتبه سوره اخلاص . ج ) در رکعت سوم ، بعد از حمد، سوره کافرون و 25 مرتبه سوره فلق . د) در رکعت چهارم ، بعد از حمد، سوره و نصر 25 مرتبه سوره ناس . ه ) بعد از سلام نماز، هفتاد، هفتاد مرتبه و تسبیحات اربعه ؛ هفتاد مرتبه صلوات ؛ گفتن سه مرتبه : اللهم اغفر المومنین والمومنات . و) سپس سجده برود و سه مرتبه بگوید: یا حى یا قیوم یا ذالجلال و الاکرام یا الله یا رحمان یا رحیم یا ارحم الراحمین ! ز) آن گاه خواسته هایش را از خداوند طلب کند. انجام دادن این عمل ، براى انسان در همه ابعاد زندگى مصونیت مى آورد.! روز سوم ماه شهادت حضرت زهرا (س ) سال 11 ق . طبق نقلى دیگر. 1. سوگوارى براى حضرت زهرا (س ). 2. لعنت و نفرین فرستادن بر غاصبان حقوق آن حضرت و ظلم کنندگان به ایشان . 3. خواندن زیارت آن حضرت ، با این دعا: السلام علیک یاسیده النسا العالمین ، السلام علیک یا والده الحجج على آل ناس اجمعین ، السلام علیک یا ایتها المظلومه الممنوعه حقها، اللهم صل على امتک و ابنه نبیک و زوجه وصى نبیک صلاه تزلفها فوق زلفى عبادک المکرمین من اهل السماوات و اهل الارضین ! درود بر تو اى بانوى زنان جهان ! درود بر تو اى مادر مادر امامان بر همه مردم ! درود بر تو اى ستمدیده اى که حقت را به زور گرفتند! خدایا! رحمت فرست بر کنیزت و دختر پیغمبرت ؛ رحمتى که او را نزدیک کند، برتر از نزدیکى بندگان گرامى ات از اهل آسمان ها و اهل زمین ها! للّه للّه آشنایى با زندگى حضرت زهرا (س ) للّه للّه للّه حضرت فاطمه (س )، دو روز جمعه 20 جمادى الثانى سال دوم یا پنجم بعثت در مکه متولد و 3 جمادى الثانى یا 13 جمادى الاول سال 11 هجرى در مدینه وفات نمود. پدر بزرگوارش پیامبر عظیم الشان اسلام و مادرش ‍ خدیجه کبرى (س ) بود. فرزندان آن بانوى بزرگ ، امام حسن و امام حسین ، زینب و ام کلثوم (س ) هستند. آن حضرت در سال اول یا دوم هجرى با حضرت على (ع ) ازدواج نمود. از سخنان آن حضرت است : من اصعد الى الله خالص عبادته اهبط الله الیه افضل مصلحته ! آن که عبادت خالصش را براى خداوند بالا فرستد، خداوند بهترین مصلحت ها را به او فرو فرستد. روز هجدهم ماه آغاز باردارى آمنه مادر پیامبر (ص ) 1 شب زنده دارى . ( 97) روز بیستم ماه ولادت حضرت زهرا (س ) در سال دوم بعثت . بعضى ولادت حضرت رسول را در سال پنجم بعثت گفته اند. روز داشتن . ( 98) خواندن زیارت حضرت فاطمه (س ) روز بیست و ششم ماه فتح مصر به دست مسلمانان در سال 20 ق . رجب ماه رجب ، ماه بارش رحمت الهى و ماه امیرالمؤ منین (ع )است . ابن عباس ‍ مى گوید که هر گاه ماه رجب فرا مى رسید، حضرت رسول (ص ) مسلمانان را جمع مى کرد و عظمت اى ماه را برایشان یادآورى مى کرد، برخى از از برنامه هاى عمومى این ماه ، به شرح زیر است : 1.روزه داشتن . از پیامبر (ص ) نقل شده است که هر کس یک روز از این ماه را روزه بگیرد، از ناراحتى قیامت ایمن خواهد بود. ( 99) و در روایت دیگرى آمده است : روزه یک روز ماه رجب براى رضایت خداوند، در بردارنده رضوان الهى ، خاموش کننده خشم خدا و مسدود کننده درى از درهاى آتش است . و هر چه تعداد روزها بیشتر شود، عظمت و پادش آن نیز افزون تر مى شود. 2. خواندن دعا. خواندن این ذکر که امام صادق (ع )به شخصى تعلیم داد که هر صبح و شام و بعد از هر نماز، آن را بخواند: بسم الله الرحمن الرحیم یا من ارجوه لکل خیر و امن سخطه عند شر، یا من یعطى الکثیر بالقیل ، یا من یعطى سئله ، یا من یعطى من لم یسئله و من لم یعرفه تحننا منه و رحمه اعظنى بمسئلتى ایاک جمیع شر الدنیا و شر الاخره فانه غیر منقوص ما اعطیت و الجود یا ذالمن و الطول حرم شیبتى على النار! به نام خداوند بخشنده مهربان اى آن که به تو امید دارم در هر خیرى ، ایمنم از خشمش در هر شرى ، از آن که عطا کند بسیار در برابر اندک ، اى آن که عطا کند به هر کس که خواهش ‍ کند از او واى آن که عطا کند به کسى هم از او و خواهش نکند و او را نشناسد، و از مهر ورزى و رحمت ، عطا مى کند، عطا کن به من و بر خواهشى که از تو کردم همه خیر دنیا و همه خیر آخرت را و بگردان از من به خواهشم از تو، همه شر دنیا و آخرت را؛ زیرا کم نیاید هر چه عطاکنى و بیفزایم از فضل خود اى کریم اى صاحب جلال و کرم اى صاحب نعمت ها و بخشش اى صاحب نعمت ها وجود حرام کن موى سپیدم را بر آتش ! 3. خواندن زیارت حضرت رضا (ع ) 4. بجا آوردن حج عمره . 5. خواندن دعاى مخصوص این ماه در هر روز. 6. ذکر گفتن . گفتن این دعا در این ماه توصیه شده : الف ) هزار بار لااله الاالله ب ) صد بار استغفر الله الذى لااله هو وحده لا شریک له و اتوب الیه ج ) هزار بار استغفر الله ذاالجلال و الاکرام من جمیع الذنوب و الائام . 7. نماز گزاردن . در هر شب ماه رجب ، دو رکعت نماز به ترتیب زیر خوانده شود: الف ) در هر رکعت ، یک مرتبه سوره کافرون و یک مرتبه سوره اخلاص . ب ) پس از نماز، این دعا خوانده شود: لا اله الا الله وجده لا شریک له ، له الملک و له الحمد ، یحیى و یمیت و و حى لا یموت بیده الخیز و هو على کل شى قدیر و الیه المصر و لا حول و لا قوه الا بالله العلى العظیم . اللهم صل على محمد النبى الامى و اله . نیست معبودى جز خداى یگانه ، شریک ندارد. از آن اوست ملک ، سپاسش ‍ از آن اوست ، زنده کند و بمیراند، و او زنده اى است که نمیرد، به دست اوست خیر و او بر هر چیزى توانا است و به سوى او بازگشت و نیست برایش جنبش و توانایى ، جز از خداى والا و بزرگ ، بارخدایا! رحمت فرست بر محمد پیغمبر امى و خاندانش . و سپس خواسته هاى خود را از خداوند، طلب کنیم . 8. عمل لیله الرغائب . اولین شب جمعه این ماه ، لیله الرغائب نام دارد که داراى فضیلت بسیار است . دستور این عمل ، چنین است ، شخص ‍ روز پنج شنبه را روزه بگیرد و بین نماز مغرب و عشا دوازده رکعت نماز دو رکعتى به ترتیب زیر بخواند: الف ) در هر رکعت بعد از حمد، سه مرتبه سوره قدر و دوازده مرتبه سوره اخلاص . ب ) بعد از نمازها بگوید: اللهم صل على محمد النبى الامى و على اله . خدایا! رحمتا فرست بر محمد و پیغمبر امى و بر خاندانش . ج ) آن گاه سجده کند و هفتاد مرتبه بگوید: سبوح قدوس رب الملائکه و الروح ! منزه و مقدس است پروردگار فرشتگان و روح ! سپس به سجده برخیزد و بگوید: رب اغفر و ارحم و تجاوز عما تعلم انک انت العلى العظیم ! پروردگارا! بیامرز و رحم کن و بگذر از آنچه مى دانى ؟ زیرا تو والا و بزرگى . د) بار دیگر به سجده رود و عبارت بالا را تکرار کند. در خاتمه ، نیازمندى هاى خویش را از خداوند طلب کند. اول ماه شب ولادت امام باقر (ع )در سال 57 ق . 1. غسل 2. شب زنده دارى . نماز گزاردن . بعد از نماز عشا، دو رکعت نماز به ترتیب زیر خوانده شود. الف ) در رکعت دوم ، بعد از حمد یک بار سوره آل نشراح و سه بار سوره اخلاص . ب ) در رکعت دوم بعد از حمد، سوره هاى النشراح ، اخلاص و فلق و ناس ج )پس از نماز سى مرتبه لااله الا الله گفته شود و سى مرتبه صلوات فرستاده شود. 4. خواندن دعاى امام زمان (ع ). 5. خواندن زیارت امام حسین (ع ). روز 1. غسل 2. روزه داشتن . در روایات ، در باره روز اول رجب آمده است که هر کس این روز را روزه بگیرد، بهشت بر او واجب مى شود. 3. زیارت امام حسین (ع ). 4. زیارت حضرت رضا (ع ). 5. نماز حضرت سلمان . این نماز ده رکعت است که به صورت پنج نماز دو رکعتى به شرح زیر خوانده مى شود. الف ) در هر رکعت بعد از حمد، یک بار سوره اخلاص و سه بار سوره کافرون . ب ) بعد از دو رکعت ، دستها را بلند کند و این دعا را بخواند: لا اله الا الله وحده لا شریک له الملک و له الحمد یحى و یمیت و هو حى لا یموت بیده الخیر و هو على کل شى قدیر. ج ) سپس بگوید: اللهم لا مانع لما اعطیت و لا ینفع ذالجد منک الجد. معبود مانعى نیست در آنچه بخشى ، و بخشنده اى نیست در آنچه تو منع کردى و سود ندهد تلاش صاحب تلاش به جاى تو. روز سوم ماه شهادت امام هادى (ع )در سال 254 ق . روز دهم ماه ولادت امام جواد (ع ) در سال 95 ق . روز دوازدهم ماه وفات عباس بن عبدالمطلب در سال 32ق . سیزدهم ماه ولادت حضرت على (ع )در سال 23 قبل از هجرت ، 30 عام الفیل . شب 1. نماز گزاردن . دو رکعت نماز درز هر رکعت بعد از حمد، سوره هاى یس ، ملک و اخلاص خوانده شود. روز 1. روزه داشتن . 2. عمل ام داود. للّه للّه آشنایى با زندگى حضرت على (ع )للّه للّه للّه حضرت على (ع )، روز جمعه 13 رجب در خانه خدا به دنیا آمد و در شب جمعه 21 ماه مبارک رمضان سال 40هجرى در کوفه به شهادت رسید. قبر آن حضرت در نجف است . مدت عمر شریف آن بزرگوار، 63 سال بود. مادرش فاطمه دختر اسد و پدرش بزرگوارش ابوطالب نام داشت . شیخ مفید، فرزندان آن حضرت را 27 تن یاد کرده است که عبارتند از: حسن ، حسین ، زینب ، ام کلثوم ، محمد حنفیه ، عباس ، جعفر عثمان . عبدالله و ... زندگى حضرت على (ع )را بر دو بخش مى توان خلاصه کرد. اول . همراه پیامبر (ص ). این دوره 23 سال از عمر گرانبهاى حضرت را در بر مى گیرد و حوادثى مهم را در خود جاى داده است : 1. کودکى را در دامان پیامبر گذاردند و با تربیت رسول اکرم (ص ) رشد کرد. 2. با بعثت پیامبر (ص ) اولین مردى بود که به اسلام روى آورد. 3. هنگام هجرت رسول خدا در بسترش خوابید. 4. در جنگ ها از بزرگترین رزم آوران سپاه اسلام بود. 5. در واقعه غدیر، پیامبر (ص ) او را به عنوان وصى و خلیفه خود معرفى کرد. دوم بعد از پیامبر (ص ) 1. دوره خلفا که حضرت در این مدت علاوه بر جمع آورى قرآن به ارشاد و توصیه و برخورد با بعضى از انحرافات خلفا پرداخت . 2. دوره حکومت . که در آن مدت در کنار ترسیم خطوط اساسى حکومت عدل الهى و حذف بدعت هاو کجى هاى دوره خلفاى گذشته ، درگیر سه جنگ بزرگ شد بعضى از سخنان حضرت در مجموعه اى گردآورى شده که به دو مورد آن مى آید: نهج البلاغه ، مجموعه اى از خطبه ها و نامه ها و سخنان پندآموز. 2. غررالحکم ، شامل سخنان کوتاه و پندآمیز حضرت . 3. نهج السعاده فى مستدرک نهج البلاغه . از سخنان آن حضرت است : الله الله فى الصلاه فانها خیر العمل ، انها عماد دینکم . خدا را، خدا را در باره نماز، که آن بهترین کارها است و ستون دین شماست . چهاردهم ماه شب 1. خواندن چهار رکعت نماز دو رکعتى ، روز 1. روزه داشتن . پانزدهم وفات حضرت زینب (س ) درسال 62 ق . شب 1. غسل . ( 100) شب زنده دارى ( 101) 3. نماز گزاردن . شش رکعت نماز، به صورت دو رکعتى . 4. خواندن زیارت امام حسین (ع ). روز 1. غسل . ( 102) 2. روزه داشتن . 3. نماز حضرت سلمان . 4. زیارت امام حسین (ع ). از حضرت رضا (ع )سوال شد: چه زمانى زیارت امام حسین (ع )فضیلت بیشترى دارد؟ فرمود: نیمه رجب و نیمه شعبان . روز بیست و چهارم ماه فتح خیبر در سال 7 ق . روز بیست و پنجم ماه شهادت امام کاظم (ع ) در سال 183 ق . للّه للّه آشناى با زندگى امام کاظم (ع )للّه للّه للّه حضرت موسى بن جعفر (ع ) در روز یکشنبه 7 صفر سال 128 هجرى در ابوا( محلى بین مکه و مدینه ) متولد شد و در 25 رجب سال 183 در بغداد در سن 55 سالگى به شهادت رسید. مرقد پاکش در کاظمین است . پدر بزرگوارش امام جعفر صادق علیه السلام و مادرش حمیده نام داشت . مورخان ، تعداد فرزندان ایشان را مختلف بیان کرده اند. برخى شصت تن و برخى مانند ابن شهر آشوب سى تن آورده اند. شیخ مفید فرزندان آن حضرت را 37 تن ذکر کرد که عبارت اند از: على (امام رضا (ع ))، ابراهیم ، عباس ، قاسم ، اسماعیل ، جعفر، هارون ، حسن ، احمد، محمد، حمزه ، عبدالله ، اسحاق ، عبیدالله ، زید، حسن ، فضل ، سلیمان ، فاطمه کبرى ، فاطمه صغرى ، حکیمه ، رقیه صغرى ، کلثوم ، ام ابیها، ام جعفر، لبابه ، زینب ، خدیجه ، علیه ، آمنه ، حسنه بریهه ، عایشه ، ام سلمه ، میمونه ، ام کلثوم . ( 103) مدت امامت ایشان 35 سال بود. مهدى عباسى ، حضرت را به عراق فرا خواند و ایشان را به زندان انداخت . هارون نیز امام را در بصره و سپس در بغداد، زندانى کرد. ( 104) حاکمان غاصب در زمان امامت ایشان ، عبارت اند از: منصور، محمد مهدى بن منصور، موسى الهادى بن محمد مهدى ، هارون الرشید بن محمد مهدى .( 105) از سخنان آن حضرت است : عونک للضعیف من افضل الصدقة . ( 106) یارى رساندن به ناتوان ، برترین صدقه است . روز بیست و ششم ماه وفات ابوطالب در سال سوم قبل از هجرت . بیست و هفتم ماه بعثت پیامبر اکرم (ص ) در سال سیزدهم قبل از هجرت . شب 1. غسل ( 107) 2. خواندن زیارت حضرت على (ع ). ( 108) 3. خواندن دعاى مخصوص . ( 109) 4. نماز گزاردن . دوازده رکعت به صورت شش نماز دو رکعتى به شرح زیر: الف ) بعد از نمازها، هفت بار، سوره هاى حمد، ناس ، اخلاص ، کافرون ، قدر و آیة الکرسى خوانده شود. ب ) آن گاه دعاى زیر خوانده شود: سپاس از آن خدایى است که فرزندى نگیرد، و شریک در ملک نپذیرد، و یاورى که بر بزرگى او بیافزاید، ندارد، و بزرگش شمار، بى اندازه ،. بار خدایا! به راستى از تو خواهم به بست و بندهاى عزتت بر پایه هاى عرشت و نهایت رحمتت از قرآنت ، و به نام تو که اعظم است ... و ذکر تو که اعلى است ... و به کلمات تمام تو، که رحمت فرستى بر محمد و خاندانش ، و بکنى با من آنچه اهلش هستى . روز 1. غسل . 2. روزه داشتن . از امام رضا (ع ) نقل شده است که روزه این روز، برابر هفتاد سال روزه ارزش و ثواب دارد. ( 110) 3. ذکر صلوات . ( 111) 4. خواندن زیارت حضرت رسول (ص ) و حضرت على (ع ). ( 112) روز سى ام ماه اعمال زیر به عنوان روز آخر ماه وارد شده است . لذا اگر ماه بیست و نه روز بود، در آن روز انجام پذیرد. 1. غسل . ( 113) 2. روزه داشتن . ( 114) 3. خواندن نماز حضرت سلمان . ( 115) شعبان شعبان ماه من است . پیامبر اکرم (ص ) امیرالمؤ منین (ع )درباره ماه شعبان فرموده است : خداوند آن را شعبان نامید؛ زیرا در آن شاخه شاخه مى شوند. خداوند درهاى بهشت را دراین ماه گشوده و نعمت هاى بهشتى را با ارزانترین قیمت و آسان ترین راه بر شما عرضه کرده ؛ اما شما از آن ابا دارید ... شاخه هاى نیکى در این ماه ، نماز، روزه ، و زکات ، امر به معروف و نهى از منکر، نیکى به پدر و مادر و خویشان و همسایگان ، ایجاد صلح و صفا بین مردم و احسان به فقرا و مساکین است ؛ اما شاید شما به کارى پرداخته اید که از آن نهى شده اید. اعمال عمومى این ماه ، به شرح زیر است : 1. روزه داشتن . روزه گرفتن هر اندازه ممکن باشد، در این ماه مطلوب است . در روایات از روزه این ماه به کفاره گناهان بزرگ تعبیر شده است . 2. استغفار. هر روز هفتاد مرتبه استغفر الله و اسئله التوبه گفته شود. 3. صدقه دادن . از امام صادق نقل شده است که خداوند،صدقه این ماه را پرورش مى دهد و روز قیامت ، مانند کوه احد دیده مى شود. 4. معاشرت نیکو با مردم 5. امر به معروف و نهى از منکر . 6. هزار بار گفتن ذکر لا اله الاالله و لا تعبد الا اباه مخلصین له الدین و لو کره المشرکین . 7. صلوات امام سجاد (ع ). در هنگام زوال هر روز، این صلوات نقل شده از امام سجاد (ع )خوانده شود: اللهم صل على محمد و آل محمد شجره النبوع و موضع الرساله و مختلف الملائکه و معدن العلم و اهل بیت الوحى اللهم صل على محمد و آل محمد الفلک الجاریه فى الحجج امره یامن رکبها و یعرق من ترکها المتقدم لهم مارق و المتارخ عنهم زاهق و اللازم لهم لا حق . اللهم صل على محمد و آل محمد الکهف الحصین و غیاث المنظر المتسکین و ملجا الهاربین و عصمه المغتضین . اللهم صل على محمد و آل محمد صلاه کثیره تکون لهم رضا و لحق محمد و المحمد ادا قضا بحول منک و قوه یا رب العالمین . اللهم صل على محمد و آل محمد الطیبین الابرار و الاخبار، الذین اوجبت حقوقهم و فرضت طاعتهم و ولایتهم . اللهم صل على محمد و آل محمد و اعمر قلبى بطاعتک و لا تحزنى بمصیبتک و ارزقنى موساه من قترت علیه من رزقک بما وسعت على من فظلک و نشرت على عدلک و احیبتنى تحت ظلک و هذا شهر نبیک سید رسلک شعبان الذى حففته منک بالرحمه و الرضوان الذى کان رسوله - صلى علیه و اله و سلم - یداب فى صیامه و قیامه فى لیایه و ایامه بخوعآل ک فى اکرامه و اعظامه الى محل حمامه . اللهم فاعنا على الاستنان بسسنته فیه و نیل الشفاعه لدیه ، اللهم و جعله لى شفیعا مشفعا و طریقا الیک مهیعا واجعلنى له متبعا حتى القاک یوم القیامه عنى راضیا و عن ذنوبى غاضیا اوجبت لى منک الرحمه و الرضوان و انزلنى دارالقرار و محل الاخبار. بارخدایا! رحمت فرست بر محمد و آل محمد، شجره نبوت و موضع رسالت و محل رفت و آمد فرشتگان و معدن دانش و اهل بیت وحى . خدایا! رحمت فرست بر محمد و آل محمد کشتى روان در گرداب هاى بى پایان که در امان است از هر که سوار آن است ، و غرقه گردد هر که آن را وانهد. هر بر آنها پیش افتد، از دین جسته باشد و هر که از آنها پس افتد، نابود است و همراه ، مابود ایت وهمراه آنها به حق رسد. بار خدایا! رحمت فرست بر محمد و آل محمد، پناهگاه محکم و دادرس بیچارگان ، پناه گریختگان و نگهدار وابستگان . بار خدایا! رحمت فرست بر محمد و آل محمد، رحمت بسیار که براى آنها رضا بخش باشد و حق محمد و آل محمد و پاکان و خوش کرداران و نیکان آنان که واجب کرده اى و حقوق آنها را، و فرض کرده اى طاعت و دوستى ایشان را. خدایا! رحمت فرست بر محمد و آل محمد و آباد کن دلم را به طاعت خود و رسوا مکن مرا به معصیت خود و روزى کن مرا و همدردى با کسى که ننگ گرفته اى بر او از روزى براى آن که بر من وسعت رزق دادى از فضل خود و منتشر کردى و بر م از عدالت و زنده کردى مرا در زیر سایه ات ؛ و این ماه پیغمبر تو و سید رسولان است و این شعبانى رسول خدا بود - که درود خدا بر او و آالش باد - که آن را روزه داشت و شب زنده دارى مى کرد براى توضیع به تو اکرام و گرامیداشت آن ، و به همین حال بود تا هنگام مرگش . خدایا! مارا یار یکن در پیروى و روشش در این ماه و رسیدن به شفاعت ا( بارخدایا! بگردانش ‍ براى ما شفیعى پذیر شده و راهى مستقیم به سوى خودت ، و مرا پیرو او بگردان و تاملاقات کنم تو را روز قیامت و از من راضى باشى و از گناهانم چشم پوشى ، و ثبت کرده باشى برایم از طرف خودت و رضوان ، و فرود آوردى مرا در آن ، قرار و جایگاه مردان خوش رفتار. 8. خواندن مناجات شعبانیه . ( 116) 9. صلوات فرستادن بر پیامبر و اهل بیت او، از امام صادق نقل شده که فرمود: و اکثرروا فى شعبان الصلاه على نبیکم و اهله . در ماه شعبان بر پیامبر (ص ) و اهل بیت او بسیار صلوات بفرستید. 10. آخرین جمعه . اباصلت مى گوید که در آخرین جمعه شعبان خدمت حضرت رضا (ع )رسیدم و فرمود: اباصلت بیشتر ماه شبان گذشت و این آخرین جمعه آن است . کوتاهى هاى گذشته را در آن جبران نما، به کارهاى سودمند بپرداز، دعا و استغفار و خواندن قرآن رابیشتر کن از گناهانت توبه نما تا به خلوص از ماه خدا استقبالى کنى . در باقیمانده این ماه این ذکر را فراوان بگو: اللهم لم تکن غفرت لنا فیما مضى من الشعبان فاغفرلنا فیما بقى منه ! بار خدایا! اگر در گذشته ماه شعبان مرا نیامرزیده اى . در باقیمانده این ماه مرا بیامرز. روز اولماه 1. روزه داشتن : از امام صادق (ع )نقل شده است کسى که در اول ماه شعبان را روزه بدارد، بهشت بر او واجب مى گردد. ( 117) روز سوم ماه میلاد امام حسین (ع ) در سال 4 ق . 1. روزه داشتن . ( 118) 2. خواندن این دعا: اللهم انى اسئلک بحق المولود فى الهذا الیوم الموعود بشهادته قبل استهلاله و. ولادته بکته السما و من فیها و الارض و من علیها ولما یطا لا بیتها قتیل العبره وسید الاسره الممدود بالنصره یوم الکره المعوض من قتله ان الائمه من نسله و الشفا فى تربته و الفوز معه اوبته و الاوصا من عترته بعد قائمهم و غیبته حتى یدر کوا الاوتار و یثاروالثار و یرضوا الجبار و یکونوا خیر انصار - صلى الله علیهم - مع اختلاف اللیل والنهار. اللهم فبحقهم ایک توسل سوال مقترف معترف مسى الى نفسه مما فرط فى یوم و امسه یسئلک العصمه الى محل رمسه . اللهم فصل على محمد و عترته و احشرنا فى زمرته و بوئنا معه دارالکریمه و محل الاقامه . اللهم و کما واکرمتنا بعمرفته فاکرمنا بزلفته وارزقنا مرافقته و سابقته و جعلنا ممن یسلم لامره و یکثر الصلاه علیه عند ذکره و على جمیع اوصیائه و اهل اصفیائه الممدودین منک بالعدد الثنى عشر النجوم الزهر و الحجج على جمیع البشر. اللهم وهب لنا هذا الیوم خیر موهبه و انجح لنا فیه کل طلبه وهبت الحسین لمحمد جده و عاذ فطرس بمهذه فنحن ععائذون بقبره من بعد تشهد و تربته و ننظر اوبته امین رب العالمین ! خدایا از تو مى خواهم که به حق مولود این روز که وعده شهادت او رسیده ، پیش از تولدش ، بر او گریه کردند آسمان و هر که در آن است و زمین و هر که بر آن است ، و هنوز کام بر ریگستان دنیا ننهاده ، کشته براى گریه ، و سید خاندان پیروزمند، در رجعت . کسى که عوض شهادت او این است که امامان از نسل اوست و شفا در خاک قبر او، و فوز همراه اوست و در برگشتن و اوصیا از عترت اوست ، پس از قائم آل محمد و غیبت تا بگیرند خون ها و انتقام کشند و راضى کنند خداى جبار را، و بود باشند براى او بهترین یار، رحمت خدا بر ایشان تا رفت و آمد دارد شب و روز. بار خدایا به حق آنها به سویت توسل مى جویم و درخواست مى کنم . چون گنکار معترف بدکردار به خویش که تقصیر کرده ، هم اکنون و در گذشته از تو پناه خواهد تا در خاک گور خود، جایگاه کند. خدایا رحمت فرست بر محمد و خاندانش و محشور کن ما را در گروهش و جاى ده ما را با او و در دار کرمت و محل اقامت . خدایا چنان ما را به معرفتش گرامى داشتى ، گرامى دار، ما را به تقرب با او و روزى کن به ما و همراهى او را و سابقه او را، و ما را از آنها که تسلیم امر اویند، بگردان ، بسیار صلوات بر او فرستد هنگام ذکر شدنش و هم بر همه اوصیا و اصفانش که تمدید شدند از طرف تو به دوازده نفر که از ستارگان درخشان و حجت اند بر همه افراد انسان . خدایا ببخش به ما در این روز بهترین بخشش را و بر آور براى ما در آن هر خواسته اى را، چنانچه بخشیدى حسین را به محمد جدش و پناه برد فطرس به گهواره اش . پس ما پناهنده ایم به قبر او پس از او بر تربت او حاضر شدیم و منتظر اوییم . اجابت کن اى مهربان ترین مهربانان ! للّه للّه آشنایى با زندگى امام حسین (ع )للّه للّه للّه حضرت امام حسین (ع )در روز پنج شنبه سوم شعبان سال سوم هجرى در مدینه به دنیا آمد و در دهم محرم سال 61 در کربلا به شهدات رسید. مدت عمر ایشان 58 سال بود. پدر بزرگوارش امیرالمؤ منین (ع )و مادرش فاطمه الزهرا (س ) بود. مورخان در تعداد فرزندان ایشان ، اختلاف دارند. فرزندان حضرت را برخى نه تن و گروهى نیز ده تن ذکر کرده اند. عده اى نیز شش تن آورده اند که عبارتند از: على اکبر (مادرش لیلاست و در کربلا به شهادت رسید )، امام سجاد (ع ) (مادرش شهر بانوست )، على اصغر (مادرش رباب بود که در کربلا به شهادت رسید)، جعفر(در زمان حیات پدر فوت کرد)، فاطمه (مادرش ام اسحاق ) سکینه (مادرش رباب بود). دوران حیات حضرت ، به سه بخش تقسیم مى گردد: 1. همراه پدر (37 سال ) 2. همراه برادر(9 سال ) 3. دوران امامت (12 سال ). این مقطع ، مصادف بود با حکمت معاویه در شام و سپس حکومت یزید. حادثه عاشورا و شهادت امام حسین (ع ) و فرزندانش و یارانش که از بزرگترین فاجعه هاى تاریخ اسلام و ننگین ترین جنایت هاى خاندان اموى است ، در این برهه اتفاق افتده است . بعضى از سخنان حضرت در مجموعه هایى گردآورى شده است ، که برخى از آنها ذکر مى شوند: 1. بلاغه الحسین (ع )مصطفى الاعتماد، ترجمه على کاظمى . 2. لمعات الحسین (ع )، سید محمد حسین حسینى تهرانى . 3. سخنان حسین بن على از مدینه تا شهادت ، محمد صادق نجمى . 4. صحیفه الحسین (ع )جواد القیومى الاصفهانى . 5. مسند الامام الشهید، عزیز الله عطاردى . 6. موسوعه کلمات الامام الحسین ، تحقیق : پژوهشکده باقر العلوم . از سخنان آن حضرت است : ایاک و ما تعتذر منه فان المومن لایسى و لا یعتذر و المنافق کل یوم یسى و یعتذر. ( 119) مبادا کارى کنى که لازم باشد معذرت بخواهى زرا مومن ، نه بد مى کند و نه عذر مى طلبد، و منافق ، هر روز بد مى کند و عذر مى خواهد. روز چهارم ماه ولادت حضرت ابوالفضل (ع )در سال 22 هجرى . روز پنجم میلاد امام سجاد (ع )در سال 38 هجرى . سیزدهم ماه شب 1. نماز گزاردن ، دو رکعت نماز (مطابق دستور شب سیزدهم رجب .) چهاردهم ماه شب 1. نماز گزاردن ، چهار رکعت نماز به صورت دو رکعتى (مطابق دستور شب سیزدهم ) پانزدهم ولادت امام زمان (ع )در سال 255 هجرى . شب 1. غسل . 2. شب زنده دارى . احیاى این شب ، بسیار فضیلت دارد و از جهت عظمت ، بعد از شب قدر قرار دارد. 3. نماز گزاردن . شش رکعت نماز، به صورت دو رکعتى مطابق شب سیزدهم رجب . 4. خواندن زیارت امام حسین (ع ). 5. خواندن دعاى مخصوص . 6. خواندن زیارت امام زمان (ع ). 7. خواندن دعاى کمیل . حضرت على (ع )این دعا را چنین شبى در سجده نماز مى خواند. روز 1. غسل . 2. خواندن زیارت امام زمان (ع ). للّه للّه آشنایى با زندگى امام زمان (عج ) للّه للّه للّه امام زمان (ع )در روز جمعه ، نیمه شعبان سال 255 هجرى در شهر سامرا به دنیا آمد. پدر بزرگوارش امام حسن عسکرى (ع )بود و مادرش نرجس نام داشت . در پنج سالگى ، امامت به ایشان منتقل شد. حضرت مهدى - داراى دو غیبت است : الف ) غیبت صغرى . در این دوره ، سفیرانى از طرف امام منصوب سده و رابط بین مردم و ایشان بودند و نام سفیران آن حضرت ، چنین است : 1. عثمان بن سعید، 2. محمد بن عثمان ، 3. حسین بن روح ، 4. على بن محمد سمرى . ب ) غیبت کبرى . در این دوره با وفات آخرین سفیر حضرت شروع شده و تا ظهور ایشان ، ادانعه دارد. از سخنان آن حضرت است : و اما الحوادث الواقعه فارحعوا فیها الى رواه حدیثنا، فانهم حجتى علیکم و انا حجه الله علیهم . در رویدادهاى نو، به راویان حدیث ما رجوع کنید؛ زیرا آنان ، حجت من بر شما هستند و من ، حجت خداوند بر آنان . روز بیست و هشتم ماه 1. روزه داشتن . از امام رضا (ع ) نقل شده است : که هر کس سه روز آخر شعبان را روزه بدارد و آن را به ماه رمضان متصل کند، از گناهان همانند لحظه ولادت پاک مى شود. ( 120) سى ام ماه شب 1 خواندن دعاى مخصوص . ( 121) مسئله : روزى ات که انسان شک دارد که آخر شعبان است یا اول رمضان ، واجب نیست روزه بگیرد و اگر بخواهد روزه بگیرد، نمى تواند نیت روزه بکند؛ ولى اگر نیت روزه قضا کند و مانند آن بنماید، چنانچه بعد معلوم که رمضان بوده ، از رمضان محسوب مى شود. اگر کسى روزى را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان ، به نیت روزه قضا یا روزه مستحب و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است ، باید نیت روزه رمضان کند. ( 122) رمضان شهر رمضان الذى انزل فیه القرآن . ماه رمضان ، ماهى است که قران در آن نازل شده است . ( 123) رمضان ماه خدا، ماه اسلام و تسلیم ، ماه طهارت و پاکیزیگى ، ماه آزمایش و تصفیه ناخالصى ها و ماه قیام براى خداست . ( 124) این ماه ماه نزول قرآن براى هدایت انسان ، ماه آمرزش گناهان ماه برکت ماه روزه از گناهان ، ناپاکى ها و وابستگى هاست . رمضان ، ماه میهمانى خدا و سرشارى رحمت حق ، ماه محدودیت شیاطین ماه تزکیه ، تربیت و رشد است لذا امام سجاد (ع )با خرسندى و آغوش باز به استقبال آن مى رود؛ اما هنگام وداع ، بسیار غمین و زین از این ماه ، خداحافظى مى کند. اعمال عمومى ماه رمضان 1. روزه داشتن . بر افراد مکلف چنان که عذر شرعى نداشته باشند روزه این ماه واجب است . 2. صدقه دادن . ( 125) 3. دورى از گناه . از بهترین کارها در این ماه دورى از گناه است . ( 126) 4. قرائت قرآن . ماه رمضان بهار قرآن است . اگر باران در فصل بهار بر زمین ببارد، تابستانى سبز و خرم به دنبال خواهد داشت . از امام صادق (ع ) نقل شده اسن که با قرآن به استقبال رمضان بروید. ( 127) 5. کراهت داشتن پرخورى . کسانى که در این ماه از روزه داشتن محروم اند مکروه است که پرخورى کنند. ( 128) 6. خواندن تعقیبات مخصوص . بعد از نماز تعقیبات زیر خوانده شود. ( 129) الف این دعا: الهم ارزقنى حج بیتک الحرام فى عامى هذا و فى کل عام ما ابقیتنى فى یسر منک و عافیه و سعه رزق و لا تخلنى من تلک المواقف الکریمه و المشاهده الشریفه و زیاره قبر نبیک صلواتک علیه و اله و فى جمیع حوائج الدنیا و الاخره فکن لى . اللهم انى اسئلک فیما تقضى و تقدر من الامر المختوم فى لیله القدر من القضا من القضا الذى لا یرد و لا یبدل ان تکتبى من حجاج بیتک الحرام ، المبرور حجهم المشکور سعیهم المغفور ذنوبهم المکفر عنهم سیئاتهم واجعل فیما تقضى و تقدر ان تطیل عمرى فى طاعتک و توسع على رزقى و تودى عنى امانتى و دینى ، آمین رب العالمین ! بار خدایا! روزى ام کن حج خانه خودت را در این سال و در هر سال تا زنده ام و به آسانى و تن درستى و فراوانى روزى ، و بر کنارم مدار از این پایگاههاى گرامى و زیارتگاه هاى شریف و قبر پیغمبرت رحمت تو بر او و خاندانش و در جمیع حوائج دنیا و آخرت با من باش ، بار خدایا من از تو مى خواهم در آنچه قضا و مقدر مى کنى از امر حتمى در شب قدر از قضایایى که برگشت و تغییر ندارد بنویسى مرا در زمره حاجیان خانه کعبه که حجشان پسندیده و سعى شان پذیرفته و گناهانشان آمرزیده است و بدکرداریشان جبران شده و مقرر کن در قضا و قدر خود که عمرم را دراز کنى و روزى ام را فراوان کنى و بپردازى از من سپرده و وامم را. اجابت فرما اى پروردگار عالمیان ! ب ) این دعا: یا على یا عظیم یا غفور یا رحیم انت الرب العظیم الذى لیس کمثله شى و هو السمیع البصیر و هذا شهر عظمته و کرمته و شرفته و فضلته على الشهور و هو الشهر الذى فرضت صیامه على و هو شهر رمضان الذى انزلت فیه القران هدى للناس و بینات من الهدى و الفرقان و جعلت فیه لیله القدر و جعلتها خیرا من الف شهر فیاذ المن و لا یمن علیک من علیک بفکاک رقبتى من النار فیمن تمن علیه و ادخلنى الجنه برحمتک یا الرحم الراحمین ! اى والا و بزرگ اى آمرزنده ، این معربان ، تویى پروردگار بزرگ گه نیست مانند او چیزى و اوست شنوا و بینا؛ و این ماهى است که بزرگش گرداندى گرامى اش داشتى و شرفش بخشیدى و برترش داشتى بر همه ماه ها و آن ماهى است که روزه اش را بر من واجب کردى و آن ماه رمضانى است که فروفرستادى در آن قرآن را رهبر مردم ، و گواه درست براى هدایت و فرق حق و باطل و نهادى در آن شب قدر را و قرار دادى آن را بهتر از هزار ماه . اى صاحب منتى که بر تو منت نباشد، منت گذار بر من به رها کردن تنم از دوزخ بر آنها که منت نهى بر ایشان و درآور مرا در بهشت به رحمت خود اى مهربان ترین مهربانان ! ج ) این دعا: اللهم ادخل اهل القبور السرور، اللهم اغن کل فقیر اللهم اشبع کل جائع . اللهم اکس کل عریان . اللهم اقض دین کل مدین . اللهم فرج عن المکروب . اللهم رد کل غریب . اللهم فک کل اسیر. اللهم اصلح کل فاسد من امور المسلمین . اللهم اشف کل مریض . اللهم اقض عنا الدین واغننامن الفقر انک على کل شى قدیر. خدایا در آور بر ساکنان گورها شادى را. خدایا غنى کن هر فقیر را، خدایا سیر کن هر گرسنه را، خدایا بپوشان هر برهنه را. خدایا وام هر بدهکار را بپرداز. خدایا گشایش ده بر هر گرفتار. خدایا برگردان هر آواره را. خدایا رها کن هر اسیرى را خدایا اصلاح کن هر نابسامانى در امور مسلمین را. خدایا بهبود بخش هر بیمار را خدایا بگیر رخنه ندارى ما را و به دارایى خود. خدایا بپرداز از ما وام را و بى نیاز کن مارا از فقر؛ زیرا تو بر هر چیز توانایى . 7.خواند دعاى مخصوص هر روز. این دعاها در ضمن اعمال روزهاى این ماه ذکر مى شود ( 130) (البته هر روز این ماه دعا و تسبیحات دیگرى نیز دارد که در مفاتیح الجنان آمده است .) 8. کراهت مسافرت . قبل از گذشتن 23 روز از این ماه مسافرت هاى غیر ضرورى کراهت دارد. ( 131) 9. رفتار نیک با مردم . در سخنرانى پیامبر (ص ) هنگام آغاز این ماه ، آمده است که به بزرگان ، احترام بگذارید و کودکان را مورد عطوفت و رحمت قرار دهید و با نزدیکان رفت آمد داشته باشید. و در قسمت دیگرى از این سخن آمده است که هر کس در این ماه اخلاقش را نیکو نماید جواز عبور از صراط را به دست مى آورد. ( 132) . از دیگر رفتارهاى پسندیده این ماه افطار دادن به روزه داران است . از پیامبر اکرم (ص ) نقل شده است : کسى که روزه دارى را طعام دهد، مانند پاداش به او ثواب مى رسد. ( 133) 10. آداب افطار الف ) در هنگام افطار پس از خواندن سوره قدر، دعاى زیر خوانده شود: اللهم لک صمت و على رزقک افطرت و علیک و توکلت . بار خدایا براى تو روزه گرفتم و بر روزى تو افطار کردم و بر تو توکل نمودم . ب ) روزه با غذاى حلال و بدون شبهه باز شود و بهتر است با خرما باشد. ج ) بهتر است افطار بعد از نماز مغرب و عشا باشد مگر آنکه ضعف بر انسان غلبه کرده باشد، یا گروهى منتظرش باشند. ( 134) 11. خواندن دعاى افتتاح در هر شب . ( 135) 12. خواندن نافله هر شب . ( 136) 13. غسل . در شب هاى فرد و تمام شب هاى دهه آخر، غسل مستحب است . ( 137) 14. آداب سحر. الف ) خواندن دعاى ابوحمزه ثمالى و دعاى سحر. ( 138) ب ) خوردن غذا که موجب درود ملائکه مى شود. ( 139) ج ) ذکر و یاد خدا و خواندن وسوره قدر. ( 140) 15. خواندن دعاهاى دهه آخر. ( 141) اول ماه شب 1. زیارت امام حسین (ع ). ( 142) 2. خواندن دعاى مخصوص . (143) روز 1. غسل . (144) 2. نماز گزاردن . این نماز دو رکعت است که نماز گزار در رکعت اول سوره حمد و سوره فتح ، و در رکعت دوم سوره حمد و هر سوره اى که خواست ، مى خواند. ( 145) 3.خواندن این دعا، بعد از طلوع فجر: اللهم قد حضر شهر رمضان و قد افترضت علیا صیامه و انزلت فیه القران هدى للناس و بینات من الهدى و الفرقان . اللهم اعنا على صیامه و تقبله منا و تسلمه منا سلمه لنافى یسر منک و عافیته انک على کل شى قدیر. ( 146) خدایا در رسیدن ماه رمضان ، واجب کردى بر ما روزه اش را، و فرو فرستادى در آن ، قرآن را رهبر مردم ، و گواه هاى هدایت و فرق حق و باطل . خدایا کمک کن به ما در روزه آن و بپذیرش از ما و تحویل گیر آن را از ما و سالمش ‍ دار براى ما در آسانى و عافیت خود؛ زیرا تو بر همه چیز توانایى . 4. پاشیدن گلاب بر سر و صورت . ( 147) 5. خواندن دعاى روز اول ماه : اللهم اجعل صیامى فیه صیام الصائمین و قیامى فیه قیام القائمین و نبهنى فیه عن نومه الغافلین و هب لى جرمى فیه یااله العالمین واعف عنى یا عافیا عن المجرمین . خدایا قرار ده روزى من را در این روز روزه روزه داران را حقیقى ، و عبادتم را در آن ، عبادت پرستندگان صمیمى بیدارم کن در این روز از خواب غافلان و ببخش در آن ، جرم و گناهم را، اى معبود جهانیان و بگذر از من اى گذرنده از گنهکاران ! دوم ماه دعاى روز دوم : اللهم قربنى فیه الى مرضاتک و جنبنى فیه من سخطک و نقماتک و وفقنى فیه لقرائه آیاتک برحمتک یا ارحم الراحمین ! خدایا نزدیک گردان در این روز به پسند خود و برکنارم دار در آن از خشم و شکنجه هایت ، و توفیقم ده در آن براى خواندن آیاتت به رحمت خودت اى مهربان ترین مهربانان ! سوم ماه نزول انجیل بر عیسى (ع )، جنگ تبوک در سال 9 هجرى ، وفات شیخ مفید در سال 413 ق . دعاى روز سوم : اللهم ارزقنى فیه الذهن و التنبیه وبا عدنى فیه من السفاهه و التمویه واجعل لى نصیبا من کل خیر تنزل فیه بجودک یا اجود الاجودین ! خدایا! روزى ام کن در این روز هوش و آگاهى و دورم کن در آن از سفاهت و گمراهى ، و بهره ام ده از هر چیزى که در آن فرو آورى به جودت اى بخشنده ترین بخشندگان ! چهارم ماه دعاى روز چهارم : اللهم قونى على اقامه امرک و اذقنى فیه حلاوه ذکرک و اورعنى فیه لاداء شکرک بکرمک ، واحفظنى فیه بحفظک و سترک یا ابصر الناصرین ! خدایا نیرویم بخش در این روز به برپا داشتن دستوراتت و بچشانم در آن ، شیرینى ذکرت را و آماده ام کن براى اداره شکرت به کرم خود و نگه دارم در این روز به حفظ وپرده پوشى ات اى بیناترین ناظران ! پنجم ماه دعاى روز پنجم : اللهم اجعلنى فیه من المستغفرین و اجعلنى فیه من عبادک الصالحین القانتین و اجعلنى فیه من اولیائک المقربین برافتک یا ارحم الراحمین . خدایا قرار ده مرا در این روز از آمرزش جویان و قرارم ده از بندگان شایسته و پرستنده ات ، و قرارم بده از دوستان نزدیکت به مهرت اى مهربان ترین مهربانان ! ششم ماه نزول تورات بر حضرت موسى (ع ). ولایت عهدى امام رضا (ع ) در سال 201 ق . 1. نماز گزاردن . این نماز دو رکعت است که در هر رکعت ، سوره حمد یک مرتبه و سوره اخلاص 25 مرتبه خوانده مى شود. ( 148) 2. دعاى روز ششم : اللهم لا تخذلى فیه لتعرض معصیتک و لا تضربنى بسیاط نقمتک و زحزحنى فیه من الموجبات سخطک بمنک و ایادیک یا منتهى رغبه الراغبین ! خدایا وانگذارم در این روز که گرد نافرمانى ات گردم و مزن بر من تازیانه هاى شکنجه ات ، و کنار کشم در آن از موجبات خشمت به احسان و نعمتت اى نهایت اشتیاق مشتاقان ! هفتم ماه دعاى روز هفتم : اللهم اعنى فیه على صیامه و قیامه و جنبنى فیه من هفواته و اثامه و ارزقنى فیه ذکرک بداومه بتوفیقک یا هادى المضلین ! خدایا کمکم کن در این روز به روزه داشتن و عبادت ، و بر کنارم دار در آن از بیهوده گویى و گناهان و روزام کن در آن ذکر خود را همیشه ، به توفیق خودت ، اى رهنماى گمراهان ! هشتم ماه دعاى روز هشتم : اللهم ارزقنى فیه رحمته الایتام و اطعام الطعام و افشاء السلام و صحبه الکرام بطولک یا ملجا الاملین ! خدایا روزى ام کن در این روز مهرورزى به یتیمان و خوراک دادن به مردمان و سلام گفتن به عیان و هم صحبتى کریمان ، به فضل خودت اى پناه آرزومندان ! نهم ماه دعاى روز نهم : اللهم اجعل لى نصیبا من رحمتک الواسعه و اهدنى فیه لبراهینک الساطعه و خذ بناصیتى الى مرضاتک الجامعه بمحبتک یا امل المشتاقین ! خدایا مقرر کن برایم در این روز بهره اى از رحمت واسع خود و ره نمایم در آن براى براهین درخشانت و مهار مرا بکش به رضایت همه جانبه ات به دوستى خود اى آرزوى مشتاقان ! دهم ماه دعاى روز دهم : اللهم اجعلنى فیه من المتوکلین علیک و اجعلنى فیه من الفائرین لدیک و اجعلنى فیه من المقربین الیک باحسانک یا غایه الطالبین ! خدابا قرار ده مرا در این روز مرا از متوکلان به درگاهت ، و قرار بده در آن از کامروایان حضرتت و قرارم ده در آن از مقربان درگاهت ، به احسانت اى نهایت جویندگان ! یازدهم ماه دعاى روز یازدهم : اللهم الى فیه الاحسان و کره الى فیه الفسوق و العصیان و حرم على فیه السخط و النیران بعونک یا غیاث المستغیثین ! خدایا محبوب کن براى من در این روز احسانت را و ناگوار ساز در دلم آن فسق و نافرمانى را و حرام کن بر من در آن ، خشم و سوزندگى را به یارى ات اى دادرس استغاثه کنندگان ! دوازدهم ماه دعاى روز دوازدهم : اللهم زینى فیه بالستر و العفاف و استرنى فیه بلباس القنوع و الکفاف و احملنى فیه على العدل و الانصاف و امنى فیه من کل ما اخاف بعصمتک یا عصمه الخافئین ! خدایا بیارایم در این روز به آبرومندى و پارسایى و به بزم کن جامعه و قناعت و خوددارى و وادارم در آن به عدل و انصاف و آسوده ام دار از هر چه مى ترسم به عصمت خودت اى عصمت خائفان ! سیزدهم ماه شب 1. نماز گزاردن (مطابق نمازى که در شب سیزدهم رجب ) ( 149) دعاى روز سیزدهم : اللهم طهرنى فیه من الدنس و الاقذار و صبرنى على کائنات الاقدار و وقفنى فیه للتقى و صحبه الابرار بعونک یا قره العین المساکین ! خدایا پاکیزه ام کن در این روز از چرک و کثافت و بردبارم کن در آن بر آنچه مقدر است و توفیقم بده در آن براى تقوا و هم نشینى نیکان به یارى ات اى نور چشم مستمندان ! چهاردهم ماه شب 1. نماز گزاردن 2. خواندن دعاى مجیر. ( 150) دعاى روز چهاردهم : اللهم لا تواخذنى فیه بالعثرات و اقلنى فیه الخطایا و الهفوات و لا تجعلنى فیه غرضا للیلا یا والافات بعزتک یا عز المسلمین ! خدایا! مواخذه مکن مرا در این روز به لغزش ها و در گذر از من در آن از خطاها و بیهوده گویى ها و مکن من را در آن نشانه تیر بلاها و آفات به عزت خودت اى عزت مسلمانان ! روز چهاردهم ولادت امام حسن مجتبى (ع )در سال 3ق . شب 1. نماز گزاردن . 2. خواندن دعاى مجیر ( 151) 3. خواندن زیارت امام حسین (ع ). ( 152) للّه للّه آشنایى با زندگى امام مجتبى (ع )للّه للّه للّه امام حسن (ع ) در شب نیمه رمضان سال دوم یا سوم هجرى در مدینه به دنیا آمد و در سال 28 صفر 49 هجرى در مدینه به شهادت رسید و در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد. پدر بزرگوارش حضرت امیرآل مؤ منین (ع ) و مادرش حضرت فاطمه (س ) است . شیخ مفید، فرزندان حضرت را پانزده تن ذکر نموده است . ( 153) زندگى آن بزرگوار به سه بخش تقسیم شده است : اول . دوره پیامبر (ص ): این دوره ایام کودکى ایشان بود و از حادثه هاى بزرگ آن حضور ایشان به همراه رسول خدا و پدرش على (ع )و مادرش ‍ فاطمه (س ) و برادر بزرگواش حسین (ع )براى مباهله با یهودیان نجران را مى توان یاد کرد. دوم . دوره على (ع ): این دوره ، طولانى ترین دوره زندگى حضرت بود. در این مقطع که سى سال به درازاکشید، به حادثه هاى تلخى چون سقیفه ، شهادت مادر، و صبر طاقت فرساى پدر منجر شد. به حکومت رسیدن پدرش على (ع )نیز در این برهنه اتفاق افتاد. سوم . دوره امامت : زمان امامت حضرت ، مصادف با اقتدار حکومت معاویه در شام بود. مکاتبات حضرت با معاویه ، ( 154) و حرکت براى نبرد با او و صلح تحمیلى از وقایع این ایام بود. ( 155) از سخنان آن حضرت است : اللوم ان لا تشکر النعمه . ( 156) پستى ، آن است که نعمتها را سپاس نگویى . شانزدهم ماه دعاى روز شانزدهم : اللهم وفقنى فیه لموافقه الابرار و جنبنى فیه مرافقه الاشرار و اونى برحمتک الى دار القرار بالهیتک یا اله العالمین ! خدایا! توفیقم ده در این روز براى مافقت با نیکان و برکنارم دارد از همراهى بدان و جایم ده به مهرت در دارالقرار به الهیت خودت ، اى معبود جهانیان ! هفدهم ماه وقوع جنگ بدر در سال 2 ق . دعاى روز هفدهم : اللهم اهدنى فیه لصالح الاعمال واقض لى فیه الحوائج و الامالیامن لا یحتاج الى التفسیر و الواسل یا عالما بما فى صدور العالمین صل على محمد و اله محمد الطاهرین ! خدایا ره نمایم در این روز براى اعمال شایسته و بر آور برایم در آن حاجت ها و آرزوها را اى که نیازى ندارى به تفسیر و بازرسى اى داناى به آنچه در سینه هاى جهانیان است ، رحمت فرست بر محمد و خاندان پاکش ‍ هجدهم ماه دعاى روز هجدهم : اللهم افتح لى فیه ابواب الجنات و اغلق عنى فیه ابواب النیران و وقفنى فیه لتلاوه و القران یا منزل السکینه فى قلوب المومنین ! خدایا! بگشا بر من در این روز در هاى بهشت را، و ببند بر من در آن درهاى دوزخ را و توفیقم بده در آن براى خواندن قرآن ، اى نازل کننده آرامش در دل هاى مومنان ! بیست یکم ماه شهادت حضرت امیر (ع )در سال 40 هجرى . شب اعمال مشترک شب قدر ذکر آن در اعمال شب نوزدهم گذشت . روز 1. اعتکاف . یک عمل مستحبى است که انسان به مدت 3 روز یا بیشتر جهت عبادت در مسجد مى ماند و در دهه آخر این ماه ، فضیلت فراون دارد.( 157) 2. دعاى روز بیست و یکم : اللهم اجعل فیه الى مرضاتک دلیلاو لا تجعل للشیطان فیه على سبیلا و اجعل الجنه لى منزلاو مفیلا یا قاضى حوائج الطالبین ! خدایا مقرر کن در این روز برایم به سوى رضایت هایت دلیلى و مده در آن راهى بر شیطان و مقرر کن بهشت را منزل و آرمگاهم اى برآونده حاجات جویندگان ! بیست و دوم ماه دعاى روز بیست و دوم اللهم افتح لى فیه ابواب فضلک و انزل على فیه برکاتک و وقفنى فى لموجبات مرضاتک و اسکنى فیه بحبوبات جناتک یا مجیب دعوه المضطرین ! خدایا بگشا بر من در آن درهاى فضیلت را و نازل کن بر من در آن برکاتت را و توفیقم ده براى اسباب خشنودى ات و سکونتم ده در میان بهشت اى اجابت کننده دعاى درماندگان . بیست و سوم ماه شب احتمال این که شب قدر، این شب باشد، از دوشب دیگر بیشتر است . 1. به جا آوردن اعمال شب قدر. 2. خواندن دعاب فرج : اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن ....) 3. خواندن سوره هاى عنکبوت و دخان . 4. خواندن هزار بار سوره قدر. 5. خواندن دعاى مخصوص . ( 158) روز دعاى روز بیست سوم : اللهم اغسلنى فیه الذنوب و طهرنى فیه من العیوب و امتحن قلبى بتقوى القلوب یا مقلب عثرات المذنبین ! خدایا بشوى مرا در این روز از گناهان و پاک کن مرا در آن از عیب و بیاز ما در آن دلم را به تقوا اى گذرنده از لغزش هاى گنهکاران . بیست و چهارم ماه دعاى روز بیست و چهارم : اللهم انى اسئلک فیه ما یرضک و اعوذبک مما یوذیک و اسئلک التوفیق فیه لان اطعیک و لا اعصیک یا جواد السائلین ! خدایا از تو مى خواهم در این روز آنچه تو را خشنود مى سازد و پناه مى برم به تو از آنچه آزارت دهد و از تو توفیق مى خواهم در آن براى فرمانبریت و ترک عصیانت ؛ اى بخشنده بر سوال کنندگان ! بیست و پنجم ماه دعاى روز بیست و پنجم : اللهم اجعلنى فیه محبا لا ولیائک و معاد یا لا عدائک مستنا بسنه خاتم انبیائک یا عاصم قلوب النبیین ! خدایا! قرارم ده در این روز دوست دوستانت و دشمن دشمنانت و بر روش ‍ خاتم پیغمبرانت اى نگهدارنده دل پیامبران ! بیست و ششم ماه دعاى روز بیست و ششم : اللهم اجعل سعیى فیه مشکورا و ذنبى فیه مغفورا و عملى فیه مقبولا و عیبى فیه مستورا یا اسمع السامعین ! خدایا قرار ده سعى مرا در این روز با قدر دانى و گناهم را در آن ، آمرزیده و علمم در آن پذیرفته ، و عیبم در آن نهفته گردان ، اى شنواترین شنودگان ! بیست و هفتم ماه شب 1. خواندن دعا: امام سجاد (ع )دعاى زیر را در این شب مکرر مى خواند: اللهم ارزقنى التجافى عن دار الغرور و الانابه الى دار الخود و الا ستعداد للمت قبل حلول الفوت ! خدایا دورى کزیدن از خانه غرور و فریب و بازگشت به سوى خانه جاویدان . و آمادگى براى مرگ پیش از فرارسیدنش را روزى من گردان ! دعاى روز بیست و هفتم ماه : اللهم ارزقنى فیه فضل لیله القدر و صیر فیه امورى من العسر الى الیسر واقبل معاذیرى و حط عنى الذنب و الوزر یا روفا بعباده الصالحین* ! خدایا! روزى کن به من در این روز، فضل شب قدر را، و کارهاى مرا در آن از دشوارى به آسانى بگردان و روزه هایم را بپذیر، گناه و وزر مرا بریز، اى مهربان بر بندگان شایسته خود! بیست و هشتم ماه دعاى روز بیست و هشتم : اللهم و فر حظى فیه من النوافل و اکرمنى فیه با حضار المسائل و قرب فیه و سیلتى الیک من بین الوسائل یا من لا یشغله الحاح الملحین . خدایا! زیاد کن بهره مرا در این روز از نوافل ، و گرامى دار مرا در آن به حاضر کردن مسائل دینى ، و نزدیک کن در آن وسیله ام را به در گاهت از میان دیگر وسیله ها، اى کسى که بازت ندارد از بخشش ، اصرار اصرار کنندگان ! بیست و نهم ماه جنگ حنین در سال 8 ق . دعاى روز بیست و نهم : اللهم غثنى فیه بالرحمه و ارزقنى فیه الوفیق و العصمه و طهر قلبى من غیاهب التمته یا رحیما بعباده المومنین ! خدایا! در این روز مرا به رحمت خود در پوشان ، و روزى کن به من در آن توفیق خوددارى از گناهان و پاک کن دلم را از تاریکى هاى تهمت ، اى مهربان بر بندگان با ایمان خود! سى ام ماه شب 1. خواندن دعا وداع با ماه رمضان . 2. زیارت امام حسین (ع ). 3. محاسبه اعمال یک ماه . ( 159) 4. خواندن سوره هاى : کهف ، انعام و تین . 5. خواندن دعاى زیر: اللهم لاتجعله اخر العهد من صیامى لشهر رمضان و اعوذبک ان یطلع فجر هذه اللیله الا و قد غفرت لى ! خدایا! این روز را آخرین دوران روزه گرفتن من در ماه رمضان قرار مده و پناه برم به تو از این که بر آید سپیده دم این شب ، جز آن که مرا آمرزیده باشى . 6. گفتن صد مرتبه : استغفرالله ربى و اتوب الیه روز 1. خواندن دعا. دعاى زیر از امیرالمؤ منین (ع ) براى روز آخر ماه رمضان نقل شده است . اللهم انى اسئلک اخباب المخبتین و اخلاص الموقنین و مرافقه الابرار و استحقاق حقائق الایمان و الغنیمه من کل بر و السلامه من کل اثم و وجوب رحمتک و عزائم الایمان و الغنیمه من کل بر و السلامه من کل اثم و وجوب رحمتک و عزائم مغفرتک و الفوز بالجنه و النجاه من النار! خدایا! من از تو مى خواهم دل دادن دلدادگان را و اخلاص معتقدان و همراهى نیکان و استحقاق حقیقت ایمان و بهره ورى از هر خبر و سلامت از هر گناه و لزوم رحمت تو و تصمیم آمرزشت ، و رسیدن به بهشت ونجات از دوزخ را. 2. توسل به امامان (ع ). مرحوم میرزا جواد ملکى تبریزى فرموده است : چون این روز روز عرضه اعمال است در آخر آن به ائمه (ع )توجه کنید و با تضرع و تواضع ، از آنان طلب اصلاح کارهاى خویش را بنماید. دعاى روز سى ام : اللهم اجعل صیامى فیه بالشکر و القبول على ما ترضاه ویرضاه الرسول محکمه فروعه بالاصول بحق سیدناو محمد و اله الطاهرین و الحمد لله رب العالمین ! خدایا روزه ام را در این ماه به قدر دانى و پذیرش مقرون کن آنچنان که تو بپسندى و پسندد حضرت رسول ، در حال ى که استوار باشد فروعش بر اصول به حق سرور ما محمد (ص )، و آل پاکش و سپاس از آن خداست پروردگار جهانیان ! شوال روز اول ماه عید فطر شب 1. غسل بعد از غروب خورشید. ( 160) 2. غسل در آخر شب . ( 161) 3. شب زنده دارى . امام سجاد (ع )این شب را احیا مى داشت و مى فرمود که این شب کم تر از شب قدر نیست . ( 162) 4. نماز گزاردن . ( 163) 5. خواندن دعاى امام حسین (ع ). ( 164) 6. ده مرتبه خواندن دعاى یا دائم الفضل .... ( 165) 7. جدا نمودن فطریه از اموال . ( 166) 8. خواندن تعقیب مخصوص که بعد از نمازهاى مغرب ، عشا، صبح و نماز عید قرائت مى شود: الله اکبر الله اکبر لا اله الا الله و الله اکبر و الله الحمد ، الحمد لله على ما هدینا و له الشکر على ما اولینا. ( 167) خدا بزرگتر است ، خدا بزرگ تر است . نیست معبود حقى جز خدا و خدا بزرگتر است . خدا بزرگتر است . از آن خداست . سپاس . سپس خدا را بر آنچه ما را ره نمود و خدا را شکر بر آنچه به ما بخشید. روز 1 - غسل . ( 168) 2 - پرداختن فطریه قبل از نماز عید. ( 169) افطار نمودن قبل از نماز عید (که بهتر است با تربیت امام حسین (ع )باشد.) ( 170) 4 - پوشیدن لباس پاکیزه و استعمال بوى خوش . 5 - خواندن نماز عید فطر. ( 171) 6 - خواندن دعاى ندبه . ( 172) 7 - خواندن زیارت امام حسین (ع ). ( 173) 8 - خواندن بعضى ادعیه . ( 174) ترک روزه . روزه گرفتن در این روز حرام است . ( 175) روز دوم ماه 1 - ترک روزه . در بعضى روایات ذکر شده است که دو روز بعد از عید فطر را روزه نگیرید و در برخى روایات نیز سه روز آمده و بعضى علما نیز روزه این دو روز را مکروه دانسته اند. ( 176) روز چهارم 1 - روزه داشتن . از روز چهارم شوال تا شش ، روزه گرفتن خوب است . روز بیست و پنجم ماه شهادت امام صادق (ع )در سال 148 ق . للّه للّه آشنایى با زندگى امام صادق (ع )للّه للّه للّه حضرت صادق (ع )، در 17 ربیع الااول سال 83 هجرى در مدینه متولد شد و در 25 شوال 148 هجرى در مدینه وفات کرد و در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد. مدت عمر ایشان 65 سال بود. پدر بزرگوارش امام محمد باقر (ع )بود و مادرش ام فروه نام داشت . فرزندان ایشان عبارت اند از 1. اسمائیل 2. عبدالله 3. ام فروه 4. موسى (امام کاظم ) 5. اسحاق 6. محمد 7. عباس 8. على 9. اسماء 10. فاطمه . آن حضرت ، یازده سال از زندگى امام سجاد (ع )و بیست سال از زندگى پدر بزرگوارش امام باقر (ع )را درک نمود. مدت امامت حضرت ، 34 سال است که در این مدت ، صدها شاگرد در حوزه درس حضرت ، تعلیم دیدند. حاکمان جور هم زمان با آن حضرت عبارت اند از: 1. هشام بن عبدالملک ، 2. ولید بن یزید بن عبدالملک ، 3. یزید بن ولید بن عبدالملک ، 4. مروان بن محمد حمار، 6. سفاح ، 7. منصور. ( 177) بخشى از گفتارهاى ایشان ، در مجموعه هاى مستقل موجود است که توحید مفصل ، نوشته محمد باقر مجلسى (ره ) و ترجمه زین العابدین کاظمى خلخالى از جمله آنهاست . ( 178) از سخنان آن حضرت است : احب اخوانى الى ، من اهدى الى عیوبى . بهترین برادرانم کسى است که عیب هایم را برایم هدیه آورد. ذى قعده ذى قعده ، از ماههاى حرام است که در جاهلیت مورد احترام بوده و اسلام نیز آن را گرامى داشته است . این ماه ، به اجابت دعا معروف است . روایت شده است که پیامبر (ص ) روزى از این ماه ، از منزل خارج شد و فرمود: اى مردم ! چه کسى مى خواهد توبه کند؟ همه پاسخ مثبت دادند. آنگاه فرمود: غسل کنید و وضو ساخته ، چهار رکعت نماز بخوانید، در هر رکعت یک بار سوره حمد، سه بار سوره اخلاص و یک بار هم سوره فلق و ناس را بخوانید و پس از تمام شدن نماز هفتاد مرتبه استغفار کنید و سپس لا حول و لا قوه الا بالله العلى العظیم . بگویید بعد از آن ، این دعا را بخوانید: یا عزیز یا غفار اغفرلى ذنوبى و ذنوب جمیع المومنین و المومنات فانه لا یغفر الذنوب الاانت ! کسى که این اعمال را به جا آورد، از جانب آسمان به او ندا مى رسد؛ اى بنده خدا! توبه ات پذیرفته شد و گناهانت بخشوده گشت . کردارت را از سر بگیر. ( 179) روز یازدهم ماه میلاد امام رضا (ع )در سال 148 ق . پانزدهم ماه شب 1. عبادت . از پیامبر اکرم (ص ) نقل شده است که در ماه ذى قعده شبى است با برکت و آن ، شب نیمه است که خداوند، با نگاه رحمت به بندگان با ایمان مى نگرد. کسى که در آن شب ، به طاعت مشغول باشد، پاداش صد روزه دار غیر گنهکار را به او مى دهند. ( 180) روز بیست و سوم ماه 1. زیارت حضرت رضا (ع ). زیارت این روز، سنت است و سیدین طاووس ‍ از بعضى نقل کرده که مستحب است . ( 181) . بیست و پنجم ماه شب عبادت و بندگى . ( 182) روز 1. داشتن روزه . ( 183) 2. غسل . ( 184) 3. نماز گزاردن . دو رکعت نماز که در هر رکعت یک بار سوره حمد و پنج بار سوره شمس خوانده مى شود. پس از سلام نماز بگوید: لا حول و لا قوه الا بالله العلى العظیم . آن گاه دعاى زیر را بخوانید: یا مقیل العثرات افلنى عثرتى ، یا مجیب الدعوات اجب دعوتى یا سامع الاصوات اسمع صوتى و ارحمنى و تجاوز عن سیئاتى و ما عندى یا ذالجلال و الاکرام ! اى گذرنده از لغزشها، در گذر از لغزشم ، اى اجابت کننده دعوت ها! اجابت کن دعایم را، اى شنواى آوازها! بشنو آوازم را و بر من رحم کن و بگذر از بد کردارى ام و آنچه نزد من است ، اى صاحب جلال و اکرام ! 4. خواندن دعا. 5. خواندن زیارت حضرت رضا (ع ). بعضى از علما، خواندن زیارت امام رضا (ع ) را در این روز، مستحب دانسته اند ( 185) روز سى ام ماه شهادت امام محمد تقى (ع )در سال 220ق (البته روز شهادت ، آخر ماه ذى قعده است . ) للّه للّه آشنایى با زندگى جواد الائمه (ع )للّه للّه للّه حضرت جواد (محمد تقى (ع ) )، در درهم ماه رجب سال 195 هجرى در مدینه به دنیا آمد و در آخر ماه ذى قعده 220 هجرى در 25 سالگى در بغداد وفات نمود. مرقد پاک آن حضرت در کاظمین است . پدر بزرگوارش ‍ امام رضا (ع )و مادرش ام ولد (سبیکه یا فیروزان یا ریحانه ) نام داشت . شیخ مفید، فرزندان حضرت را این چنین معرفى کرده اند: 1. على (امام هادى (ع )) 2. موسى ، 3. فاطمه ، 4. امامه . ولى ابن شهر آشوب ، نام فرزندان امام را به این صورت بیان کرده اند: 1. على (امام هادى )، 2. موسى ، 3. حکیمه ، 4. خدیجه ، 5. ام کلثوم . ( 186) هشت سال از عمر حضرت خدیجه در حیات پدرش واقع شد دوره امامت آن حضرت ، هفده سال و مقارن با حکومت مامون و معتصم عباسى بود. مامون امام را به بغداد دعوت کرد و دخترش را به عقد ایشان در آورد. با مرگ مامون ، امام به مدینه باز گشت ؛ ولى معتصم ، دوباره ایشان را به بغداد طلبید. مباحثه امام با یحیى بن اکثم ( 187) در حضور مامون ، از دوره هاى بسیار درخشان زندگى ایشان است . از سخنان آن حضرت است : اظهار الشى قبل آن یستحکم مفسده له . ( 188) آشکار کردن امور قبل از اتقان و محکم شدن به زبان آن کار خواهد بود. ذى حجه دهه اول این ماه بسیار با ارزش است تا آن جا که رسول خدا فرموده است که روزهایى پاک تر از این دهه ، نزد خداوند نیست . همچنین فرموده که روزهایى جز این دهه نیست که کار نیک نزد خداوند، محبوب تر باشد. ( 189) اعمال عمومى این دهه 1. نماز گزاردن . در این دهه شب ، بین نماز مغرب و عشا دو رکعت نماز وارد شده است : در هر رکعت ، بعد از سوره حمد و اخلاص ، این آیه خوانده مى شود: و واعدنا موسى ثلاثین لیله و اتممناها بعشر فتم میقات ربه اربعین لیله و قال موسى لاخیه هارون اخلفنى فى قومى و اصلح و لا تتبع سبیل المفسدین . ( 190) وعده گذاشتیم با موسى سى شب و تمدیدش کردیم ده شب دیگر و میقات پروردگارش چهل شب شد و موسى به برادرش هارون گفت : جانشین من باش در قومم مصلح باش و به راه مفسده جویان مرو! 2. دعا کردن ( 191) 3. خواندن دعاى این ذکر در هر روز لا اله الا الله عدد اللیالى و الدهور، لا اله الله عدد امواج البحور، لا اله الا الله و رحمته خیر مما یجمعون ، لا اله الا الله عدد الشوک و الشجر، لا اله الا الله عدد الشعر و الوبر، لا اله الاالله عدد الحجر. المدر، لا اله الا الله عدد لمح العیون ، لا اله الاالله فى الیل اذا عسعس و الصبح اذا تنفس ، لا اله الا الله عدد الریاح فى البرارى و الصخور، لا اله الا الله من الیوم الى یوم ینفخ فى الصور. ( 192) نیست معبود حقى جز خدا بر شماره شب هاى و روزگاران ، نیست معبود حقى جز خدا به شماره موج هاى دریاها، نیست معبود حقى جز خدا و رحمتش بهتر است از آنچه جمع کننده ، نیست معبودى جز خدا به شماره خار و درخت ، نیست معبود حقى جز خدا به شماره مو و کرک ، نیست معبود حقى جز خدا به شماره سنگ و کلوخ ، نیست معبود حقى جز خدا به شمار به هم زدن چشم ها، نیست معبود حقى جز خدا در شب که بگردد و صبح که بر آید، نیست معبود حقى جز خدا به شمار بادها در بیابان ها و سنگ ها، نیست معبود حقى جز خدا از امروز تا روزى که دمیده شود در صور. 4. روزه داشتن : روزه نه روز اول این ماه ، مستحب و روزه روز دهم حرام است و البته روز نهم ، اگر روز موجب ضعف گردد و روزه دار نتواند اعمال آن روز را انجام دهد، روزه اش مکروه است . ( 193) روز اول ماه ولادت حضرت ابراهیم (ع ). ( 194) ازدواج حضرت على (ع )با حضرت زهرا (س ) در سال 3 ق . 1. روزه داشتن . در روایت آمده است کسى که این روز را روزه بدارد، ثواب هشتاد ماه روزه براى او ثبت مى شود. ( 195) 2. خواندن نماز حضرت زهرا (س )، چهار رکعت نماز است و در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد و پنجاه بار سوره اخلاص خوانده شود (ع تعقیبى دارد که به مفاتبح رجوع شود.) ( 196) 3. خواندن دعاى خوف . این دعا براى رفع ستم ستمگران است که چنین است : حسبى حسبى من سوالى علمک بحالى ! ( 197) بس است ، بس است از خواست من دانستن تو حال مرا! روز هفدهم ماه شهادت حضرت باقر العلوم (ع ) در سال 114 ق . روز هشتم ماه روز ترویه . ( 198) حرکت امام حسین (ع ) از مکه در سال 60 ق . 1. غسل آن را در تمام روز مى توان انجام داد.( 199) 2.روزه گرفتن . ( 200) نهم ماه روز عرفه . شهادت حضرت مسلم بن عقیل در سال 60 ق . شب 1. مناجات و دعا. شب عرفه از شب هاى بسیار مناسب براى توبه و مناجات با خداوند است . ( 201) 2. زیارت امام حسین (ع ). در روایات آمده است که خداوند در شب عرفه ابتدا به زائران قبر امام حسین (ع ) نظر مى کنند و سپس به کسانى مه در موقف هستند. ( 202) روز 1. روزه داشتن . روزه این روز، مستحب است ؛ مگر براى کسى به جهت ضعف ، نتواند اعمال این روز را انجام دهد، که در این صورت مکروه است . ( 203) 2. غسل . ( 204) 3. زیارت امام حسین (ع ). از امام صادق (ع )نقل شده است که خداوند، بر زائران قبر امام حسین (ع )تجلى مى کند و خواسته هاى آنان را بر آورده مى کند و گناهانشان را مى آورزد، آنگاه بر اهل عرفات ، تجلى مى کند. ( 205) 4. اعمال عصر: الف ) دو رکعت نماز بعد از نماز عصر. این نماز مستحب است که در رکعت اول سوره حمد و اخلاص خوانده شود و در رکعت دوم سوره حمد و کافرون خوانده شود. ب ) چهار رکعت نماز. در این نماز، که در هر رکعت ، یک مرتبه سوره حمد و پنجاه مرتبه سوره اخلاص خوانده مى شود. ج ) دعا و ذکر. یکى از دعاهاى سفارش شده در این روز، دعاى عرفه امام حسین است . ( 206) دهم ماه عید قربان . شب 1. شب زنده دارى . ( 207) 2. زیارت امام حسین (ع ). ( 208) 3. خواندن دعاى یا دائم الفضل على البریه ( 209) روز 1. غسل . ( 210) 2. خواندن دعاى ندبه . ( 211) 3. خواندن تکبیرات . به این شرح : الف ) بعد از نماز ظهر روز عید تا بعد از نماز روز دوازدهم . ب ) کسانى که در منا هستند، از نماز ظهر روز عید تا بعد از نماز صبح روز سیزدهم . این تکبیرات در اعمال روز عید فطر گفته شد. ( 212) 4. خواندن دعاى چهل و هشتم صحیفه سجادیه . ( 213) 5. خواندن نماز عید. ( 214) 6. قربانى . ( 215) 7. ترک روزه . روزه گرفتن در این روز، حرام است . ( 216) روز یازدهم ماه ایام تشریق . یازدهم ، دوازدهم و سیزدهم ذى حجه ، ایام تشریق نامیده مى شود. روزه گرفتن در این ایام ، براى کسى که در منا باشد، حرام است . ( 217) روز پانزدهم ماه ولادت امام على النقى (ع )در سال 212 ق . للّه للّه آشنایى با زندگى امام هادى (ع )للّه للّه للّه امام هادى در نیمه ذى حجه سال 212 هجرى در صریا (از حوالى مدینه ) به دنیا آمد و در سوم رجب سال 254 در سامرا در 42 سالگى وفات یافت و در همان جا به خاک سپرده شد. پدر بزرگوارش امام محمد تقى (ع ) بود و مادرش سمانه نام داشت . فرزندان ایشان عبارت اند از: 1. حسن (امام حسن عسکرى (ع ))، 2. حسین ، 3. محمد، 4. جعفر، 5. عایشه . حضرت را درسال 243 ق ، از مدینه به سامرا منتقل کردند و تا آخر عمر در آن جا اقامت داشت . ( 218) دوره امامت ایشان ، مقارن بود با خلافت چند تن از حاکمان عباسى که عبارت اند از: 1. معتصم ، 2. واثق ، 3. متوکل ، 4. منتصر، 5. مستعین ، 6. معتز. ( 219) از سخنان آن حضرت است : الدنیا سوق ، ربح فیها قوم و خسر اخرون . ( 220) دنیا بازارى است که گروهى در آن سود مى برند و عده اى نیز زیان مى بینند. هجدهم ماه عید غدیر. شب نماز گزاردن و دعا کردن ( 221) روز 1. غسل . ( 222) 2. روزه داشتن . ( 223) 3. نماز گزاردن . دو رکعت نماز مانند نماز صبح که پس از آن ، دو مرتبه به سجده رفته و صدبار شکرالله گفته شود. بین دو سجده نیز دعایى خوانده شود. ( 224) 4. خواندن دعا. ( 225) 5. پوشیدن لباس پاکیزه . ( 226) 6. دید و بازدید دوستان . در هنگام مصافحه ، خواندن دعاى زیر وارد شده است : الحمد الله الذى جعل کمال دینه و تمام نعمه بولایه امیر المومنین على بن ابى طالب . ( 227) سپاس خدا را که ما را به دین روز گرامى داشته و قراد داده ما را از این متمسکان به ولایت امیرالمومنین و ائمه قرار داده است . 7. زیارت امیرالمومنین (ع ). ( 228) خواندن عقد برادرى و اخوت . ( 229) 9. صد بار خواندن این دعا: الحمدالله الذى جعل کمال دینه و تمام نعمه بولایه امیر المونین على بن ابى طالب . ( 230) سپاس خداوندى را که کمال دین و تمام نعمتش را در ولایت امیرمومنان على بن ابى طالب قرار داد. روز بیست و چهارم ماه روز مباهله (البته بیست و پنجم را روز مباهله گفته اند). 1. غسل . ( 231) 2. روزه داشتن . ( 232) 3. خواندن دعاى مباهله . ( 233) 4. نماز گزاردن . دو رکعت نماز صبح است که بعد از آن ، هفتاد بار استغفار مى شود. ( 234) بیست و پنجم ماه شب اطعام نمودن . ( 235) روز روزه داشتن ( 236) روز سى ام ماه 1. نماز گزاردن . خواندن دو رکعت نماز در این روز، بدین شرح وارد شده است : الف ) در هر رکعت سوره حمد، ده مرتبه ، سوره اخلاص و ده مرتبه آیه الکرسى خوانده شود. ب ) خواندن این دعا اللهم ما عملت فى هذه السنه من عمل نهیتنى عنه و لم ترضه و نسیته و لم تنسه و دعوتنى الى التوبه بعد اجترائى علیک . اللهم فانى استغفرک منه فاغفرک منه فاغفرلى و ما علمت من عمل یقربنى الیک فاقبله منى و لا تقطع رجائى منک یا کریم ! ( 237) خدایا! آنچه کردم در این سال از کارهایى که مرا نهى کردى و از آن مورد پسندت نبود و من فراموش کردم ، و تو فراموش نکردى و پس از جرئت برتر و دعوت کردى مرا به توبه ، بار خدایا! آمرزش مى جویم از آن بیامرز مرا و آنچه به جا آوردم از کارهایى که مرا به تو نزدیک کند بپذیر از من امید مرا از خودت مبر، اى کریم ! گوناگون اول نوروز در روایات اسلامى براى نوروز، این آداب وارد شده است : 1. غسل . ( 238) 2. پوشیدن لباس پاکیزه و استعمال بوى خوش .( 239) 3. روزه داشتن . ( 240) 4. نماز گزاردن . ( 241) 5. خواندن دعاى تحویل سال : یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدیر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال ، حول حالنا الى احسن الحال . ( 242) اى دگرگون کننده دل ها و دیده ها اى واژگون کننده شب و روز، اى تغییر دهنده نیرو و حالت ها ما را به بهترین حال تغییر ده . نوروز در فرهنگ ایران ، جایگاه خاصى دارد که در آن ، نکته هاى خوبى وجود دارد؛ مانند: 1. نظافت و پاکیزیگى ؛ 2. برقرارى آشتى و صلح بین افراد خانواده و فامیل ؛ 3. دید و بازدید و صله رحم ؛ 4. هدیه دادن ؛ 5. سفر و سیر و سیاحت . اگر اینها با آنچه در روایت ذکر شده ، آمیخته گردد و بعضى جهات منفى ، مانند: اسراف ، بى بند و بارى و احیاى بعضى خرافات کنار گذاشته شود، امرى خوب و مطلوب خواهد بود. دوم برنامه سالانه منظور امورى است که در هر سال یک بار ممکن است بر انسان واجب گردد، که به شرح زیرند: 1. روزه داشتن . 2. دادن زکات فطره (دستورات این دو در برنامه ماه رمضان گفته شده است ) 3. دادن خمس (به توضیح المسائل مراجعه شود.) 4. دادن زکات (به توضیح المسائل مراجعه شود.) 5. قضاى روزه . اگر انسان در ماه رمضان ، روزه اى بر او واجب بود، نتوانست بگیرد، باید قضاى آن را تا ماه رمضان سال آینده ، به جاى آوره و تاخیر آن ، حرام است . ( 243) سوم نافله هاى روزانه ( 244) نمازهاى مستحبى زیادند و آنها را نافله گویند و بین نمازهاى مستحبى به خواندن نافله هاى شبانه روز، بیشتر سفارش شده است و دستور خواندن آنها چنین است : الف ) نافله نماز ظهر، که هشت رکعت است که قبل از نماز ظهر خوانده مى شود. ب ) نافله هاى نماز عصر، که هشت رکعت است و قبل از نماز عصر خوانده مى شود. ج ) نافله نماز مغرب ، که چهار رکعت است که و بعد از نماز مغرب خوانده مى شود. د) نافله نماز عشا، که دو رکعت است که و بعد از نماز عشا و به صورت نشسته خوانده مى شود. ه ) نافله نماز صبح ، که دو رکعت است و قبل از نماز صبح خوانده مى شود. و) در روز جمعه ، به هر یک از نافله هاى نماز ظهر و عصر، دو رکعت اضافه مى شود. شایان ذکر است که این نمازها به صورت دو رکعتى ، مانند نماز صبح خوانده مى شوند. چهارم . نافله شب نافله شب ، فضیلت فراوان دارد و در روایات اهل بیت رسول خدا (ص )، آثار معنوى و دنیوى زیادى براى آنان ذکر شده است ، مانند این که : نماز شب ، شرف مومن است ، عامل بخشوده شدن گناه روز است ، ( 245) روزى را زیاد مى کند، ( 246) بیمارى ها را برطرف مى کند. ( 247) و باعث زیبایى چهره و نیکى اخلاق مى گردد. ( 248) دستور خواندن نافله شب ، چنین است : الف ) چهار رکعت به نیت نماز شب ، مانند نماز صبح . ب ) دو رکعت به نیت نماز شب که در رکعت اول ، بعد از سوره حمد، سوره ناس و در رکعت دوم ، بعد از حمد سوره فلق خوانده شود. ج ) یک رکعت به نیت نماز وتر که بعد از سوره حمد، سه بار سوره توحید و یک مرتبه سوره فلق و سوره ناس خوانده مى شود. نمازگزار، بعد از قرائت ، قنوت بجامى آورد و هر دعا یا ذکرى که خواست ، مى خواند. البته استغفار و طلب توبه و دعا براى چهل مومن ، سفارش شده است . ( 249) دعاهایى براى قبل از نافله شب و بعد از آن وارد شده است که باید به کتب دعا رجوع شود( 250) . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه