بهره مندی از قرآن

الف. از اهداف بعثت انبیاء ونزول کتابهای آسمانی به ویژه بعثت آخرین پیامبرخداحضرت محمد (ص) ونزول آخرین کتاب الهی قرآن بهرهمندی انسانها از وحی، نبوت ورسالت برای آگاهی و شناخت، هدایت، برخورداری از حیات طیبه و سیر به سوی کمال و سعادت است.  هندسه عجیب، محتوای غنی، و اسماء و اوصافی که درخود قرآن یا زبان حاملان معصوم آن برای قرآن ذکرشده ونیزحضور پانزده قرنه و با برکت قرآن درمیان انسانها وزندگی مسلمانها، واذعان و اعتراف اهل انصاف از غیر مسلمین و مستشرقین به آن، نشان می دهدکه هیچ کتاب آسمانی هم چون قرآن توان بهره مندکردن و دستگیری انسان و هدایت صحیح، سالم و کامل او – درمقام انگیزه، اندیشه و انگیخته؛ و در همه ی ابعاد زندگی –جهت رسیدن به سعادت و تکامل واقعی را ندارد. با این که قرآن بی نظیر دربهره مندکردن انسانها است اما این هرگز به معنای بی نیازی آنها ازفراهم نمودن مقدمات، پیمودن مراحل و مراتب، و سیر علمی وعملی درراه بهره مند شدن ازآن نیست و همان طور که جهت بهره مندی از آب که مایه حیات مادی انسان است، گاه نیاز به تلاش و کاوش و حفرچاه وکنارزدن لایه هاى خاک   و سنگ از روى آن است، برای بهره مندی از قرآن این منبع و مایه حیات طیبه نیز نیاز مبرم به تمهیدات لازم و تلاش و کاوش مورد انتظار می باشد. بنابراین می توان گفت: بهره مندی از قرآن، به معنای فراهم آوری مقدمات، پیمودن مراحل و مراتب، و سیرعلمی وعملی است برای آشنایی، درک، فهم و استفاده ازعلوم، معارف وحقایق آن، جهت نیل به ثوابها، نتایج، برکات و مقامات بی شمار مترتب بر آن. و در این راستا، بهره مند شدن از قرآن و بهره مند ساختن دیگران از آن وظیفه ی فطری، عقلی و شرعی هرفرد، خانواده، جامعه و حاکمیت آگاه، مؤمن به خدا و مسؤلیت مدار می باشد. ب. به صورت کلی برای بهره مندی و بهره مند سازی خود و دیگران از قرآن در زندگی توجه به امور زیر - که به نوعی وظایف ما در برابر قرآن را نیز تشکیل می دهند- ضروری است: امر اول. تعلیم و تعلم یا به تعبیر دیگر یاد گیری و یاد دهی روش مند، منطقی و شرعی قرآن، که در یک فرایند تدریجی از طفولیت (وحتی قبل از آن) و از مقطع پیش دبستانی و ابتدائی شروع شده و تا دوره ی سطح عالی (حوزوی یا دانشگاهی) وکسب تخصص، تسلط و نیل به مقام استادی و تازمان پیری وکهنسالی ادامه می یابد. امر دوم. آشنایی با وحی و قرآن؛ شناخت نقش و عظمت آن درزندگی بشر؛ علم، عشق، ایمان و یقین به آن؛ وعزم و اراده برای بهره مندی ازآن. امر سوم. پیمودن مراحل و مراتبی مانند: 1. آشنایی وتسلط بر قرائت و تلاوت (روخوانی و روانخوانی قرآن)؛ 2.آشنایی با الفاظ،مفاهیم، مسائل و موضوعات قرآنی؛ 3. آشنایی با ترجمه و تفسیر قرآن؛ 4. انس مداوم وشبانه روزی با قرآن؛ 5. تعقل،تفکر و تدبردر آیات برای درک و فهم معارف و کشف حقایق قرآنی؛ 6.حفظ قرآن؛ 7.عمل عالمانه و صادقانه به قرآن؛ 8.مهجوریت زدائی ازقرآن وفرهنگ سازی قرآنی در سطح خانواده و جامعه، با تبلیغ و نشر اهداف، آموزه ها، علوم، معارف وحقایق آن، با طرحها و برنامه های متنوع، مفید و سازنده ؛ 9.دفاع از حقانیت، اهداف و آموزه های قرآن به گفتار و کردار، زبان و قلم، و فداکاری و ایثار مال و جان در راه آن. امر چهارم. آشنایی با زبان وادبیات عرب، علوم اسلامی و ... برای عمق بخشی به درک و فهم از قرآن و بالابردن سطح بهره مندی تخصصی از آن. امر پنجم. توجه به موانع، مشکلات وآسیبهای که در هر مرحله و مرتبه از راه بهره مندی وجود دارند، وضمن شناخت آنها بایدتلاش کرد تا حد امکان آنها را بر طرف نمود. موانع، مشکلات وآسیبها ممکن است از درون یا برون افراد نشأت گرفته وجنبه ذهنی، فکری، نظری و علمی داشته باشد و یاجنبه عملی، مانند: تنبلی، بی انگیزگی، نداشتن هدف و برنامه، جهل، ظلم، استبداد، استکبار، تبعیت از هوای نفس و شیاطین انسی و جنی، دل بستگی به دنیا و اهل دنیا، دوری از ولایت اولیاءالله، تعصب و لجاجت، تفسیر به رأی و تحمیل رأی به قرآن، کفر، شرک، نفاق، ارتکاب گناه. امر ششم. توجه به اهداف نزول قرآن، آثار، فواید،ثمرات، خیرات،برکات و نتایج بی شمار و بی پایان آن که درارتباط با قرآن و بهره مندی صحیح از آن نهفته است. و شامل ابعاد علمی و عملی؛ جسمی وروحی؛ ظاهری وباطنی؛ فردی، خانوادگی واجتماعی؛ مادی و معنوی؛ دنیوی و اخروی می شود. و در آیات، روایات، و زبان قرآنیان راه طی کرده، صالح و موثق بیان شده و در ایجاد انگیزه، تقویت اراده و استقامت در راه و پیمودن مراتب و مراحل کمک شایانی می کنند. امر هفتم. شناخت آداب، اخلاق واحکام لازم در ارتباط با قرآن، ورعایت آنها درمسیر بهره مندی ازآن، چرا که محبوبیت بیشتر طالب بهره مندی را در نزد خداوند، قرآن و اولیاء الهی به ارمغان آورده و امکان نیل به مراتب و سطوح بالای بهره مندی را فراهم می سازد. امر هشتم. مطالعه و پژوهش مستمر؛ مراجعه به کتابها، مجلات، مراکز و پایگاه های معتبر قرآنی و دینی؛ و استفاده از آگاهی ها، تجربه ها و راهنمائی های بزرگان از اهل قرآن، کارشناسان و متخصصین صالح قرآنی، چون که پیمودن راه بهره مندی درست و رسیدن به اهداف متعالی را تسهیل کرده و از اشتباهات و انحرافات احتمالی جلوگیری می کنند. امر نهم. و بالاخره تلاش خستگی ناپذیر، امید و توکل همیشگی به خدا، استقامت و پایداری در راه و توسل به قرآن و اولیاء الله، ضامن بقا و دوام بهره مندی و رسیدن به قله که همان کمال انسانیت و عبودیت الهی است، می باشد.     .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه