آثار عزت نفس چیست ؟

1 . پست بودن دنیا در نظر انسان با عزت و عزیز بودن خود در جهان هستی حضرتعلی (ع) در این زمینه می فرماید: " من کرمت علیه نفسه هانت علیهالدنیا[1] " کسی که دارای عزت و کرامت باشد دنیا در نظرش پست و لایق اهانتاست. این امر حاصل نمی شود مگر او دنیا را بشناسد و بینش خود را مختص باحیات مادی صرف, نکند بلکه اساس خلقت و جایگاه دنیا را در صحنه گیتی بشناسدو پس از آن مقام عالی انسانیت را که می تواند کسب نماید را بفهمد.2. عدم ارتکاب معصیتیکی از پیامدهای عزت نفس در آدمی عدم انجام معصیتاست. "من کرمت نفسه لا یهنها بالمعصیه[2] ". آن کس که بزرگی و کرامت نفسخود را باور دارد هرگز با پلیدی گناه, پست و موهونش نمی سازد. انسان اگراحساس شخصیت کرد, احساس عزت در او بود, اگر این احساس با معرفت قلبی ویقینی بودد, خود را از اطاعت خدا دور نمی کند و به سرپیچی از فمان خدا دستنمی زند. اصولاً یکی از علت های انجام گناه, احساس بی ارزشی, پوچی و ذلتنفس می باشد از زمینه های روانی گناه, تحقیر, حقارت و کوچکی نفس انسان استو انسان مکرم با شناخت شان خود, دست به گناه نمی زند.حضرت علی (ع) در این مورد می فرماید: " من شرفت نفسه نزهها عن زلهالمطالب[3] " کسانیکه شرافت نفسانی دارند دامن خود را به خواهش های پستآلوده نمی کنند.3 . خوار و موهن بودن شهوات نزد انسان های با کرامتدر نهج البلاغه علی (ع) می فرماید: " من کرمت علیه نفسه هانت علیه شهوته[4] " کسی که شخصیت و کرامت نفسداشته باشد یعنی نفسش برایش عزت و شرف داشته باشد, شهوات و میل های نفسانیدر نظرش خوار و پست و کوچک است این بدان معنی نیست که انسان با عزت اصلاًشهوات نداشته باشد بلکه شهوات در تملک و کنترل او باید باشد و از شرعی بهارضای آنها بپردازد به عبارت دیگر میل ها در کف انسان اسیر باشند نه اینکهانسان اسیر و بندی آنها باشد.امام هادی (ع) می فرماید: "من هانت علیه نفسه فلا تامن شره[5] " بترس ازآدمی که خودش برای خودش قیمت ندارد. آدمی که احساس شرافت و کرامت در خودنمی کند از شر او ایمن مباش (مطهری, 1367, ص 202).4 . انجام اعمال نیک: انسان با کرامت انجام اعمال نیک را بر خود واجب میداند: "الکریم مری مکارم افعاله دنیا علیه یقضیه[6] ". علی (ع) میفرماید: در نظر انسان شریف نیکوکاری و حسن عمل دینی است که بر ذمه او ست وخود را به اداء آن موظف می داند.5 . عدم تزلزل در برابر سختی ها: انسان با عزت از روح و نفس مطمئنه ایبرخوردار است که مسایل و مشکلات نمی تواند آنها را دچار تزلزل و ناراحتیروحی و روانی گرداند و در اصطلاح روان شناسی آستانه تحمل آنها بالا است وبا کوچکترین مشکل از جا در نمی روند و لذا حلم و سعه صدر در قبال مشکلات وبالا بردن آستانه تحمل در برابر مشکلات در سایه عزت نفس حاصل می شود. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه