قبر حضرت موسی(ع) و ابراهیم(ع) کجا است؟

مقبره حضرت ابراهیم علیه السلاماکثر مورخین و بزرگان قائلند که قبر آن بزرگوار در فلسطین اشغالى، و در شهر الخلیل واقع است(البلدان، ص 152؛ داستان پیامبران، کاظم مقدم، ص 69). در آن زمان الخلیل را حبرون مى نامیدند. حضرت ابراهیم در حبرون مزرعه اى داشت و ساره همسرش را در همین مزرعه دفن کرده بود و خود حضرت ابراهیم در کنار قبر ساره دفن شده است. شهر الخلیل در 37 کیلومترى جنوب غربى بیت المقدس واقع شده است(مراقد المعارف، حرزالدین محمد، ج2، ص6ـ374؛ تاریخ انبیا، رسولى محلاتى، ص 165 تاریخ انبیا، عمادزاده، ج 1، ص 319 داستان پیامبران، کاظم مقدم، ص 69 و پاورقى همین صفحه).البته برخی مانند مرحوم علامه مجلسی قائلند که قبر حضرت ابراهیم در شام است(بحارالانوار، ج 12، ص 79، ح 8) در جمع بندی میان این دو قول می توان گفت که از آنجایی که در قدیم منطقه شام شامل فلسطین هم می شد شاید به همین خاطر اسم عام آن که شام باشد را برخی استفاده کرده باشند. مقبره حضرت موسی علیه السلامبراساس نقل برخى از تواریخ و روایات، قبر حضرت موسى مشخص نیست و کسى نمى داند که آن حضرت در کجا وفات کرد و در کجا دفن شد و این نشانگر نادانى قوم یهود است و از این بر مى آید که قوم یهود براى حضرت موسى( ع )ارزشى قایل نبودند وگرنه قبر او نامعلوم نمى شد(موسى از دیدگاه قرآن، محسن بینا، ص 195 به بعد) در روایات متعددى آمده است که بنى اسرائیل قبر حضرت موسى را نمى شناختند(بحارالانوار، ج 13، ص 366، ح 9 و ص 368، ح 14) و در این روایات آمده است که حضرت موسى( ع )را فرشتگان دفن کردند (همان، ص 368، ح 14 قصص الانبیا، راوندى، ص 174، ح 204). این مى رساند که حضرت موسى( ع )در پایان زندگى خود تنها مانده بود و کسى با آن حضرت نبوده و در تنهایى وفات کرده است.اما بر پایه برخی روایات ما حضرت موسى در «تیه» وفات کرده است(بحارالانوار، ج 3، ص 363 به بعد، ح 1 و 8 و 18). «تیه» بیابانى بى آب و علفى است که در داخل شبه جزیره سینا واقع است و جغرافى دانان عرب آن را صحراى بنى اسرائیل مى نامند(المنجد، بخش اعلام، حرف ت). از پیامبر اسلام پرسیدند که قبر حضرت موسى در کجاست؟ فرمود: در کنار جاده اصلى و تل قرمز رنگ( بحار، ج 13، ص 663 ). در آن زمان در صحراى «تیه» جاده اصلى و تل قرمز رنگ مشخص بود و مردم آن را مى شناختند. براساس این روایت، قبر حضرت موسى در شام است. در پاورقى ص 133 کتاب داستان پیامبران، آمده است که محل دفن حضرت موسى در شش فرسخى بیت المقدس است و این را از کتاب منتخب التواریخ نقل کرده است و از کتاب تقویم التواریخ نقل کرده که قبر حضرت موسى( ع )در بیابان «تیه» است. کتاب تاریخ انبیا، عمادزاده، ج 2، ص 567 و تاریخ انبیا، رسولى محلاتى، ص 480 هم وفات موسى را در تیه آورده اند. بنابراین به طور دقیق نمى توان گفت که قبر حضرت موسى در کجاست. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه