آیا دلیل مقدم ایستادن مرد بر زن به هنگام نماز که در اسلام اصلى واجب و ضرورى شناخته مى شود، برترى مرد بر زن را اثبات مى کند؟

پاسخ اول: این مساله به عنوان یک اصل واجب کلى در اسلام مطرح باشد چراکه اگر فاصله زن و مرد بیشتر از پنج متر باشد، یا بین آنها حائلى مانند پرده یا دیوار باشد و یا در دو سطح مختلف (مثل طبقه اول و بالکن بعضى از مساجد) ایستاده باشند و زن جلوتر از مرد باشد، نمازشان صحیح است.مقدم بودن مرد بر زن در جایى مطرح است که در داخل یک اتاق یا هر مکان دیگر زن و مرد در یک زمان اقدام به اقامه نماز انفرادى نمایند، که در این صورت نیز فتواى فقهاء متفاوت است، برخى تأخر زن از مرد در وقت اقامه نماز فرادى را با عبادت احتیاط واجب مطرح کرده اند و برخى دیگر چنین تأخرى را مستحب مى داند.علاوه بر این که بحث تقدم و تاخر مرد و زن در جایى است که هر یک از زن و مرد همزمان به نماز بایستند اما اگر یکى از آنها جلوتر به نماز ایستاد وظیفه نفر بعدى است که باید فاصله لازم را رعایت نماید خواه زن باشد یا مرد. وسایل الشیعه، ج 3، ابواب مکان مصلى، باب 6و7 و توضیح المسائل آیت الله فاضل لنکرانى، ص 160 مسأله 901.. پاسخ دوم: جلوتر ایستادن مرد نشانه برترى مردان نیست چرا که از دیدگاه اسلام، افراد انسان (چه مرد و چه زن) از نظر حقیقت انسانیت و مسایل ارزشى یکسانند و هیچ یک بر دیگرى جز به تقوا و عمل صالح بیشتر، برترى ندارد خداوند متعال مى فرماید: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُم». حجرات )49(، آیه 13.؛ ( گرامى ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست» و یا در جاى دیگرفرماید: «مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیینَّهُ حَیاةً طَیبَةً وَ لَنَجْزِینَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما کانُوا یعْمَلُونَ». نحل )16(، آیه 97.؛ (هر کس کار شایسته اى انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالى که مؤمن است، او را به حیاتى پاک زنده مى داریم؛ و پاداش آنها را به بهترین اعمالى که انجام مى دادند، خواهیم داد. » پاسخ سوم: به طور مسلم تاخر و تقدم مکانى نشانه فضیلت و برترى به حساب نمى آید، تا از این رهیافت گفته شود که ارزش زن کمتر از مرد است، بلکه تقدم و تأخر مکانى براى مرد و زن در نماز حکمت و دلایل دیگرى دارد از جمله این که: از آنجا که زن همانند گل است و خواسته یا ناخواسته چشم هاى محرم یا غیر محرم را مى رباید، مى توان گفت این دستور الهى نشانگر آن است که باید میان مردان و زنان در همه حال از جمله در وقت نماز حریم عفت و حیا به خوبى پاس داشته شود و اگر چنین حکمى نباشد و ایستادن زنان جلوى مردها متداول گردد، طبعاً زمینه وسوسه هاى شیطانى فراهم مى گردد و هنگامى که در نماز نظر مرد به قد و قامت زنى بیفتد به جاى توجه به خدا توجه اش به مسایل دیگر معطوف مى شود.از همین رو اسلام در نماز و سایر تعامل هاى مربوط به زندگى به گونه احکام و تکالیف انسان را طراحى کرده است که هم با نیازهاى روحى و روانى انسان بسازد و هم بر تعالى اخلاقى و معنوى انسان تأثیر گذار باشد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه