از نظر استعمال قرآنی، چه فرقی بین «إنّ» و «أنّ»،«مودّت» و «محبّت»، «مُلک» و «ملکوت» وجود دارد؟

شرح پرسش:1. از نظر مفردات قرآنی، فرق بین «إنّ» و «أنّ» در استعمال چیست؟ 2. فرق بین «مودّت» و «محبّت» چیست (خصوصاً در استعمال قرآنی)؟ 3. فرق بین «مُلک» و «ملکوت» چیست (خصوصاً در استعمال قرآنی)؟پاسخ:1. «إنّ» و «أنّ»، (به فتح و کسر) هر دو حرف تأکید اند و براى تأکید مطلب ذکر می شوند؛ [1] مانند «إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ» [2] و «أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیرٌ». [3]فرق مشهور میان این دو حرف آن است که ما بعد «إنّ» (به کسر اوّل) جمله بوده و ما بعد «أنّ» (به فتح اوّل) تأویل به مصدر رفته، در حکم مفرد است. [4] مانند آیه شریفه ذکر شده: "أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ..." که «أنّ» با اسم و خبرش تأویل به مصدر رفته، در حکم مفرد بوده و مفعولٌ به برای «تعلم» است. [5]2. «مودّة» از «ودد» [6] (به فتح و ضمّ و کسر اوّل)، محبّت و دوست داشتن چیزی و آرزو داشتن نسبت به آن است، و یا هر دو معنا در این واژه به کار می رود. [7]«محبّت» از «حبّ»، به معنای دوست داشتن، خواستن و میل به چیزی است. [8]مفسّران قرآن، از جهت استعمالات قرآنی، مودّت و محبّت را به «دوستی» ترجمه نموده اند و ظاهراً فرقی بین این دو از جهت استعمالات قرآنی و مفهومی قائل نشده اند؛ [9] مانند آنچه ذیل آیه شریفه «إلا المودّة فی القربی» [10] گفته اند.اما از جهت درجه و مقام دوستی، با توجه به روایات، شاید بتوان گفت که مودّت درجه ای بالاتر از محبت است؛ مانند روایاتی که بیانگر این است:ألف. مودّت، برای تثبیت و تأکید محبت و دوستی، نیاز به ابراز و اظهار دارد. [11]ب. ضدّ مودّت، عداوت و دشمنی بوده، ولی ضدّ حُبّ، بغض است؛ و بدیهی بوده که عداوت و دشمنی چیزی بالاتر از بغض است؛ در نتیجه، مودّت بالاتر از محبت خواهد بود. [12]3. «مُلک» (بر وزن قُفل)، در استعمال قرآن به معناى حکومت و اداره امور است. [13] ‏ مانند آیه:«وَ لِلَّهِ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْض‏». [14]درباره معنای لفظ «ملکوت» در استعمال قرآنی گفته شده است:الف: «ملکوت» مانند مُلک (بر وزن قفل) است، ولى از مُلک رساتر و ابلغ است؛ زیرا واو و تاء براى مبالغه اضافه می شوند. [15] بنابر این معنای ملکوت، ملک بسیار بزرگ، عزت و سلطنت‏ می باشد. [16]ب: «ملکوت» از «مُلک» است؛ می گویند: «له ملکوت العراق» براى او است حکومت عراق. [17]از باب نمونه، ما وقتی از کارخانه‏اى دیدن مى‏کنیم مى‏بینیم که در آن نظم به خصوصى حکم فرما است هم در ساختن و هم در کارانداختن آن؛ همین طور است آسمان ها و زمین؛ [18] مانند آیه شریفه «و این چنین، به ابراهیم حکومت و نظمی که در آسمان ها و زمین است نشان دادیم». [19] ‏اما در عرفان، «عالم ملکوت» را یکی از عوالم هستی و در مقامی بالاتر از «عالم ملک» دانسته اند. [20]پی نوشت:[1] . قرشى، سید على اکبر، قاموس قرآن، ج 1، ص 129، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ ششم، 1371ش؛ ابن منظور، محمد بن مکرم،‏ لسان العرب، ج 13، ص 33، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414ق.[2] . بقره، 20:«همانا خداوند بر هر چیزى تواناست».[3] . بقره، 106:«آیا نمى‏دانى که خداوند بر هر چیزى تواناست؟».[4] . قاموس قرآن، ج 1، ص 129؛ لسان العرب، ج 13، ص 33.[5] . دعاس- حمیدان- قاسم‏، إعراب القرآن الکریم، ج 1، ص 47، دارالمنیر و دارالفارابى‏، دمشق، چاپ اول، 1425ق.[6] . که ادغام آن «ودّ» است.[7] . خسروى حسینى، سید غلامرضا، ترجمه وتحقیق مفردات الفاظ قرآن‏، انتشارات مرتضوى‏، تهران، چاپ دوم، 1375ش؛ قاموس قرآن، ج 7، ص 192.[8] . مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی – فارسی، ص 788، بی جا و بی تا؛ قاموس قرآن، ج 2، ص 93.[9] . مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج 9، ص 211، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش.[10] . شوری، 23.[11] . مانند: «حسن الخلق یورث المحبة و یؤکد المودة» (تمیمى آمدى، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم، ص 255، دفتر تبلیغات اسلامى، قم، 1366ش)؛ «إِذَا أَحْبَبْتَ رَجُلًا فَأَخْبِرْهُ بِذَلِکَ فَإِنَّهُ أَثْبَتُ لِلْمَوَدَّةِ بَیْنَکُمَا» (کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 2، ص 644، دارالکتب الاسلامیة، تهران، 1365ش).[12] . مانند:«... وَ الْمَوَدَّةُ وَ ضِدَّهَا الْعَدَاوَةَ... وَ الْحُبُّ وَ ضِدَّهُ الْبُغْضَ» (الکافی، ج 1، ص 22).[13] . قاموس قرآن، ج 6، ص 273.[14] . آل عمران، 189.[15] . طریحى، فخر الدین‏، مجمع البحرین، تحقیق: حسینى‏، سید احمد، ج 5، ص 290، کتابفروشى مرتضوى‏، تهران، چاپ سوم، 1375ش.[16] . فرهنگ ابجدی عربی – فارسی، ص 862.[17] . لسان العرب، ج 10، ص 492.[18] . قاموس قرآن، ج 6، ص 275.[19] . «وَ کَذلِکَ نُری إِبْراهیمَ مَلَکُوتَ السَّماواتِ وَ الْأَرْض»، انعام، 75.‏[20] .http://islamquest.net/fa/archive/question/9151 .منبع:islamquest.net .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه